Ο Κινέζος καθηγητής Zhang Yongzhen, είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε και χαρτογράφησε το πλήρες γονιδίωμα του κορωνοϊού, όταν επίχρισμα από ασθενή που έπασχε από μια περίεργη πνευμονία και διέμενε στη Βουχάν, έφτασε στο Κλινικό Κέντρο στο οποίο εργάζεται.
Ο καθηγητής σε αποκλειστική του συνέντευξη στο περιοδικό Time, αναφέρει ότι ο δοκιμαστικός σωλήνας με το επίχρισμα έφτασε στο Κέντρο στις 3 Ιανουαρίου και μαζί με την ομάδα του άρχισαν να εργάζονται αναλύοντας το δείγμα.
Μέχρι τις 2 τα ξημερώματα της 5ης Ιανουαρίου, κατάφεραν να απομονώσουν το πλήρες γονιδίωμα του ιού ενώ όπως αναφέρει ο Yongzhen, «τότε συνειδητοποίησα ότι αυτός ο ιός σχετίζεται στενά με το SARS, πιθανώς στο 80%. Σίγουρα, ήταν πολύ επικίνδυνος».
Μετά την πρώτη ανακάλυψη, ο Καθηγητής είπε ότι κάλεσε αμέσως τον Δρ Zhao Su, επικεφαλής στο Κεντρικό Νοσοκομείο της Γουχάν και ζήτησε τα κλινικά δεδομένα του σχετικού ασθενούς.
«Δεν μπορούσα να πω ότι ήταν πιο επικίνδυνος από το SARS, αλλά του είπα ότι ήταν σίγουρα πιο επικίνδυνος από τη γρίπη ή τη γρίπη των πτηνών H5N1», λέει ο Zhang.
Στη συνέχεια, ήρθε σε επαφή με το Υπουργείο Υγείας της Κίνας και ταξίδεψε στην Βουχάν, όπου μίλησε με κορυφαίους Επιστήμονες κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στις 8 Ιανουαρίου.
«Είχα δύο δεδομένα: πρώτον ότι ήταν ένας ιός σαν το SARS.
»Δεύτερον, ότι ο ιός μεταδίδεται από την αναπνευστική οδό.
»Και έτσι, είχα δύο προτάσεις: να λάβουμε κάποια έκτακτα δημόσια μέτρα για την προστασία από αυτήν την ασθένεια.
»Επίσης, οι κλινικές θα πρέπει να αναπτύξουν αντιιικές θεραπείες», ανέφερε.
Στη συνέχεια, ο Καθηγητής επέστρεψε στη Σαγκάη και ετοιμάστηκε για να ταξιδέψει στο Πεκίνο για περισσότερες συναντήσεις.
Το πρωί της 11ης Ιανουαρίου, αναφέρει το δημοσίευμα, βρισκόταν στο αεροδρόμιο Hongqiao της Σαγκάης όταν έλαβε ένα τηλεφώνημα από έναν συνάδελφο του, τον καθηγητή Edward Holmes στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.
Ο Holmes ζήτησε την άδεια του για τη δημοσιοποίηση της ανακάλυψης.
«Ζήτησα από τον Έντι να μου δώσει ένα λεπτό για να σκεφτώ», θυμάται ο Zhang. «Τότε είπα εντάξει».
Για τις επόμενες δύο ώρες, ο Zhang ξεκίνησε το ταξίδι του, αλλά η ανάρτηση του Holmes στον ιστότοπο Virological.org προκάλεσε σοκ στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Όταν έφτασε στο Πεκίνο, η ανακάλυψή του ήταν στα πρωτοσέλιδα.
Αξιωματούχοι ζήτησαν εξηγήσεις από το εργαστήριο του.
«Ίσως δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς αποκτήσαμε την ακολουθία του γονιδιώματος τόσο γρήγορα», λέει ο Zhang.
«Ίσως δεν μας πίστευαν πλήρως.
»Πιστεύω λοιπόν ότι ήταν φυσιολογικό οι Αρχές να ελέγξουν το εργαστήριό μας, τα πρωτόκολλά μας».
Πολλοί κατέκριναν τον Καθηγητή και διερωτήθηκαν γιατί δεν είχε δημοσιοποιήσει νωρίτερα την ανακάλυψή του.
Ο ίδιος σημειώνει στο δημοσίευμα ότι είχε κάνει αναφορά για το γονιδίωμα στο Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών Βιοτεχνολογίας των ΗΠΑ (NCBI) στις 5 Ιανουαρίου – ένας ισχυρισμός που επιβεβαιώνεται από την ημερομηνία υποβολής που αναφέρεται στο Genbank του κυβερνητικού ιδρύματος των ΗΠΑ.
«Όταν δημοσιεύσαμε το γονιδίωμα στις 5 Ιανουαρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες σίγουρα ήξεραν για αυτόν τον ιό», λέει.
Αλλά μπορεί να χρειαστούν ημέρες ή και εβδομάδες για να εξετάσει το NCBI μια υποβολή, και δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης και υποστηριζόμενος από την παρότρυνση των συναδέλφων, ο Zhang επέλεξε να επισπεύσει την κυκλοφορία της ανακάλυψης στο κοινό, δημοσιεύοντάς την στο διαδίκτυο.
Είναι μια απόφαση που διευκόλυνε την ταχεία ανάπτυξη δοκιμαστικών συσκευών, καθώς και την πρώιμη συζήτηση για τα αντιιικά και πιθανά εμβόλια.
Αρκετοί γιατροί είχαν καταγγελθεί από την αρχή της πανδημίας στην Κίνα, με την Εθνική Επιτροπή Υγείας της χώρας να απαγορεύει τη δημοσίευση οποιονδήποτε πληροφοριών σχετικά με τον ιό, ενώ είχαν δοθεί οδηγίες σε εργαστήρια να καταστρέψουν τα όποια δείγματα είχαν στην κατοχή τους
Παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις εκείνο το χρονικό διάστημα για την μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο, η Κίνα άργησε πολύ στο να λάβει μέτρα, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Ο σκεπτικισμός που υπήρχε γενικότερα στην Κίνα όσο αφορά τον ιό, ήταν δικαιολογημένος ως ένα σημείο σημειώνει το δημοσίευμα.
Ωστόσο, η τελευταία παγκόσμια πανδημία – το ξέσπασμα της γρίπης των χοίρων του 2009 – ήταν πολύ λιγότερο θανατηφόρα από ό, τι αρχικά είχε εκτιμηθεί.
«Στην Κίνα, παρόλο που είχαμε μια πολύ κακή εμπειρία με το SARS και άλλες ασθένειες, στην αρχή κανείς δεν είχε προβλέψει ότι η ασθένεια αυτή θα μπορούσε να είναι τόσο κακή», λέει ο Zhang.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν την ανακάλυψη του Yongzhen, οδήγησαν σε αντιπαραθέσεις αναφέρει το δημοσίευμα, σημειώνοντας επιπλέον πως επειδή ο ιός ξεκίνησε από την Κίνα, οδήγησε σε ένα κύμα ρατσισμού εναντίον της χώρας με κύριο κατήγορο τις ΗΠΑ.