Μία ενδιαφέρουσα αποτίμηση της πολυετούς παρουσίας της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε κατά τη συζήτηση του συνεδρίου «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», που πραγματοποιείται 12 και 13 Δεκεμβρίου.
Στην συζήτηση, που συντονίστηκε από τον κ. Άρη Ραβανό, Πολιτικό Συντάκτη της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ, συμμετείχαν ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, (2019-2024), κ. Μαργαρίτης Σχοινάς η Επίτροπος της Ε.Ε. για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, (2010-2014) κυρία Μαρία Δαμανάκη, και ο Υφυπουργός Εξωτερικών (2004-2009), Πρόεδρος Κέντρου Αριστείας J. Monnet (ΕΚΠΑ), Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, κ. Γιάννης Βαληνάκης.
Με πολυετή εμπειρία «στους μαιάνδρους της ΕΕ», ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, από την πλευρά του, προχώρησε αρχικώς σε τρεις παρατηρήσεις σχετικά με την παρουσία της Ελλάδας στην ΕΕ.
Πρώτον, όπως ανέφερε, «η είσοδος στην Ε.Ε. αποτέλεσε ένα πείραμα προσαρμογής καταλυτικό και αναζωογονητικό».
Δεύτερον, είπε, η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ είναι η «πιο ανθεκτική στον χρόνο εθνική επιτυχία».
Σημείωσε, δε, ότι «η αίσθηση του ανήκειν στην Ευρώπη μάς έχει κάνει ισχυρούς και ειδικά στη γειτονιά μας».
Και τρίτον, όπως τόνισε, οι επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική, είχαν τρεις βασικούς άξονες: Την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, την επίλυση της ονοματολογικής διαφοράς με τη Βόρεια Μακεδονία και την αντίδραση στα γεγονότα του Έβρου το 2020, όταν «20.000 απελπισμένοι άνθρωποι εργαλειοποιήθηκαν» από το καθεστώς Ερντογάν.
«Σταθήκαμε περήφανοι κι όρθιοι, με την ευρωπαϊκή ηγεσία δίπλα μας», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στις διεθνείς εξελίξεις, σχολίασε ότι: «Όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ διορίζει τον πιο πλούσιο άνθρωπο στον κόσμο για να κάνει απλούστευση διαδικασιών, είναι μήνυμα και για την Ευρώπη».
Σχετικά με τη στρατηγική της Ελλάδας, υποστήριξε πως «πρέπει να αξιοποιήσουμε τη φήμη του καλού παιδιού που επανέρχεται.
»Η Ελλάδα πρέπει να είναι πάντα στον στενό πυρήνα της ενοποίησης.
»Όσοι μένουν έξω χάνουν, όσοι είναι μέσα μοχλεύουν με επιτυχία».
Τέλος, κατέληξε: «Κάθε φορά που καταφέραμε τα εθνικά μας δικαία να γίνονται ευρύτερες ευρωπαϊκές επιδιώξεις, πετύχαμε.
»Όποτε πήγαμε μόνοι μας, δεν τα καταφέραμε».
«Είμαστε πολύ τυχεροί που ανήκουμε στην ΕΕ.
»Τα παιδιά μας γεννιούνται στην Ευρώπη.
»Νομίζω ότι πρέπει αυτό να το επαναλαμβάνουμε πότε πότε» υπογράμμισε από την πλευρά της η κυρία Μαρία Δαμανάκη τονίζοντας τη σημασία της ευρωπαϊκής ταυτότητας για τη χώρα.
Παράλληλα επεσήμανε ότι «με μια διάθεση αυτοκριτικής για τη στάση της αριστεράς, θα πω ότι αυτό το χρωστάμε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αλλά και στον Λεωνίδα Κύρκο».
Αναφερόμενη στις σύγχρονες προκλήσεις της Ευρώπης, επεσήμανε πως «ο σημερινός κόσμος δεν έχει καμία σχέση με τον κόσμο που η ΕΕ γεννήθηκε και ωρίμασε.
»Όλες οι προκλήσεις είναι πλανητικές.
»Η Ευρώπη σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να τρέξει, αλλά δεν τρέχει».
Εξήγησε πως η πολύπλοκη αρχιτεκτονική της Ευρώπης συχνά την καθηλώνει, καθώς «δαπανούμε χρόνο εσωτερικά, κοιτάμε προς τα μέσα».
Αναφέρθηκε στην έκθεση Ντράγκι, που αποκαλύπτει ότι η ΕΕ πρέπει «να σταματήσει να κοιτάει προς μέσα» και να εστιάσει σε εξωτερικές προκλήσεις.
Σε ερώτηση για τις προτεραιότητες που απαιτούνται, υπογράμμισε:
«Χρειαζόμαστε λεφτά. Η ΕΕ είναι πλεονασματική, έχει χρήματα.
»Αλλά πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους άντλησης χρημάτων για να συμβιβάσουμε τις προκλήσεις: άμυνα, κοινωνικό κράτος, πράσινη μετάβαση».
«Πρέπει να πάμε σε μορφές έκδοσης κοινού χρέους», είπε, προτείνοντας ταυτόχρονα την αναθεώρηση της ιδέας της ομοφωνίας, λέγοντας ότι «με αυτή δεν πάμε παρακάτω».
Εστιάζοντας στην Ελλάδα, υποστήριξε ότι η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που της δίνονται για να δώσει ένα σαφές στίγμα:
«Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα, μέρος μιας οικογένειας, με κοινές ανησυχίες, και κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να προστατευτεί η κοινή προσπάθεια».
Τέλος, επεσήμανε την ανάγκη ρεαλισμού στη διεθνή σκηνή.
«Πρέπει να έχουμε αίσθηση των μεγεθών, κοιτώντας τους απέναντι δεν πρέπει ούτε να υπερτιμάμε, ούτε να υποτιμάμε.
»Επίσης, δεν ωφέλησε τη χώρα όποτε επικράτησε η αίσθηση ότι η Ελλάδα είναι το κέντρο του κόσμου.
»Αυτό δεν ακουμπά πουθενά», σχολίασε.
Τον λόγο πήρε, στη συνέχεια, ο κ. Γιάννης Βαληνάκης, λέγοντας ότι «οι στόχοι του πρωτεργάτη της ένταξης, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ήταν η εμπέδωση της δημοκρατίας, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας και η προστασία από την Τουρκία», προσθέτοντας ότι «η γειτονική χώρα έχει διευρύνει τις διεκδικήσεις της σε νησιά και το κάνει ωμά.
»Αυτό συνιστά καθαρό αναθεωρητισμό συνόρων και διεκδίκηση εδάφους».
Ο ίδιος υπογράμμισε πως «η αποστολή μας στην ΕΕ είναι να μοχλεύσουμε την παρουσία μας στα όργανα και να προστατευτούμε από την Τουρκία με μία συνολική πολιτική».
Ωστόσο, όπως τόνισε, «δεν έχουμε θέσει επαρκώς τη στάση της Τουρκίας στην ΕΕ.
»Υπάρχει κυρίως ο ρωσικός κίνδυνος στην ατζέντα, ενώ στις απειλές που αντιμετωπίζει η ΕΕ για την ασφάλειά της, δεν υπάρχει πουθενά η Τουρκία.
»Κι όμως, δύο κράτη-μέλη της ΕΕ δεν θεωρούν κύρια απειλή τη Ρωσία, αλλά την Τουρκία».
Αναφορικά με την άμυνα της ΕΕ, επεσήμανε ότι τα σενάρια είναι δύο:
«Ή θα δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ (με την Τουρκία μέσα), ή θα υπάρξει η ενοποίηση των “27”. Ωστόσο, φαίνεται ότι τείνουμε προς το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ», κάτι που χαρακτήρισε στρατηγική ήττα.
Σε μία πιο προσωπική αναφορά, δήλωσε:
«Δεν ανήκω στους υπερπατριώτες, αλλά πιστεύω πως ό,τι είναι καλό για την Ευρώπη, δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα καλό και για την Ελλάδα».
Κλείνοντας, σχολίασε δήλωση που έκανε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γιώργος Γεραπετρίτης στο συνέδριο, υποστηρίζοντας: «Διαφωνώ με τη φράση ότι η Ελλάδα δεν ακολουθεί συναλλακτική πολιτική. Η διπλωματία είναι δίνω και παίρνω».
Το συνέδριο «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική» οργανώνεται από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ.