Καθώς ο κορωνοϊός βρισκόταν πέρυσι σε έξαρση, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο υπερασπίστηκαν την ελπίδα για επίτευξη της ανοσίας της αγέλης, που φτάνει τη στιγμή εκείνη που ο ιός θα σταματήσει να αναπαράγεται εκθετικά επειδή αρκετοί άνθρωποι είναι προστατευμένοι από αυτόν. Αυτός ο στόχος πλέον μοιάζει με φαντασίωση, αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg.
Η αρχική υπόθεση ήταν ότι η πανδημία θα υποχωρήσει και στη συνέχεια θα εξαφανιστεί όταν ένα κομμάτι του πληθυσμού, πιθανώς 60% έως 70%, εμβολιαστεί ή διαθέτει αντισώματα λόγω προηγούμενης λοίμωξης.
Οι νέες παραλλαγές, ωστόσο, όπως η Δέλτα, οι οποίες είναι πιο μεταδοτικές και έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να αποφύγουν το τείχος προστασίας σε ορισμένες περιπτώσεις, μετακινούν τον πήχη για την ανοσία της αγέλης κοντά σε απίθανα υψηλά επίπεδα.
Η Δέλτα πυροδότησε την αύξηση των κρουσμάτων σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο που είχαν ήδη προστατευθεί σε σημαντικό βαθμό μέσω του εμβολιασμού.
Χτύπησε επίσης χώρες που είχαν καταφέρει μέχρι τώρα να ελέγξουν τον ιό, όπως η Αυστραλία και η Κίνα.
Αυτό το μήνα, η Εταιρεία Λοιμωδών Νοσημάτων της Αμερικής εκτίμησε ότι η Δέλτα είχε μετατοπίσει το όριο για το τείχος ανοσίας σε πολύ πάνω από το 80% και πιθανώς κοντά στο 90%.
Εν τω μεταξύ, τα ζητήματα του δισταγμού για τον εμβολιασμό και των προμηθειών των εμβολίων σημαίνουν ότι οι περισσότερες χώρες δεν θα πλησιάσουν ούτε τους αρχικούς αριθμούς.
«Θα φτάσουμε στο τείχος ανοσίας; Όχι, πολύ απίθανο, εξ ορισμού», δήλωσε ο Γκρεγκ Πολαρντ, διευθυντής της Ερευνητικής Ομάδας Εμβολίων στην Κλινική Mayo στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.
Ακόμα και ένα ποσοστό εμβολιασμού έως και 95% δεν θα το πετύχει, είπε.
«Είναι ένας αγώνας σώμα με σώμα μεταξύ της ανάπτυξης ολοένα και πιο μεταδοτικών παραλλαγών που αναπτύσσουν την ικανότητα αποφυγής της ανοσίας και των ποσοστών ανοσοποίησης», συνέχισε.
Θα λύσει η φύση το πρόβλημα;
Ούτε η φύση θα λύσει το πρόβλημα. Δεν είναι σαφές πόσο θα διαρκέσει η φυσική ανοσία που αποκτήθηκε με την νόσηση από Covid-19 και αν θα είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση των νέων στελεχών.
Οι μελλοντικές παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένων μερικών που θα μπορούσαν να αποφύγουν την ανοσία ακόμη πιο αποτελεσματικά από το στέλεχος της Δέλτα, εγείρουν ερωτήματα για το πώς -και πότε- θα τελειώσει αυτό.
Ήδη υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι άνθρωποι και ορισμένα μέρη στον κόσμο, όπως η Βραζιλία και άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής, πλήττονται για δεύτερη φορά.
Χωρίς την ανοσία της αγέλης, ο ιός θα μπορούσε να παραμείνει σε κάποια μορφή για δεκαετίες, πιθανώς αναγκάζοντας τα πιο ισχυρά έθνη του κόσμου να προσαρμόσουν τις αποκλίνουσες στρατηγικές τους στο άνοιγμα συνόρων και οικονομιών.
Χώρες όπως η Κίνα που έχουν ακολουθήσει αυστηρές πολιτικές για τον κορωνοϊό επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή στα κρούσματα, μπορεί τελικά να πρέπει να εξετάσουν μια πιο χαλαρή στάση.
Άλλες, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, που έχουν ανοίξει παρά τις νέες εξάρσεις του ιού διατρέχουν τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων κυμάτων.
Τα εμβόλια δεν αποτέλεσαν τη γρήγορη λύση που μέχρι τώρα κάποιοι ήλπιζαν.
Το Ισραήλ, μεταξύ των πιο εμβολιασμένων χωρών στον κόσμο, έχει ήδη αρχίσει να χορηγεί ενισχυτικές δόσεις, μετά από τα στοιχεία ότι οι τρέχοντες εμβολιασμοί δεν προσφέρουν την αναμενόμενη προστασία.
Η ανοσία της αγέλης είναι ένα απτό πράγμα προστατεύοντας μεγάλο μέρος του κόσμου από απειλές ιών, από την ιλαρά έως την πολιομυελίτιδα.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι βοήθησε επίσης στην εξάλειψη της ευλογιάς.
Το να επιδιώκει ο πλανήτης το τείχος ανοσίας βοήθησε πιθανώς τον κόσμο να υιοθετήσει μέτρα όπως η χρήση της μάσκας και η κοινωνική αποστασιοποίηση. Δημιούργησε όμως και ένα ψευδές αφήγημα.
«Η εστίαση στο τείχος ανοσίας, κατά τη γνώμη μου, ήταν αρκετά επιζήμια», δήλωσε ο επιδημιολόγος και ειδικός στη δυναμική των μεταδοτικών ασθενειών στο στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Τσαν του Χάρβαρν, Γουίλιαμ Χάνατζ.
«Παρουσιάζει στους ανθρώπους ένα μη ρεαλιστικό όραμα για το πώς η πανδημία φτάνει στο τέλος της και δεν εξηγεί την εξέλιξη ούτε του ιού ούτε της φύσης της ασθένειας στις επανεμφανίσεις της».
Ορισμένες χώρες έμαθαν τις αδυναμίες του τείχους ανοσίας με τον δύσκολο τρόπο.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον σχεδίαζε αρχικά να το χρησιμοποιήσει ως πρωταρχική προσέγγιση του Covid-19, υποδεικνύοντας ότι ορισμένοι από τους ψηφοφόρους του θα μπορούσαν να δεχτούν χωρίς αντιρρήσεις τις εκτεταμένες φυσικές μολύνσεις πριν γίνει εμφανές το μέγεθος της ζημιάς.
Άλλες παραδέχονται τώρα την ήττα τους, με την Ινδονησία να πρωτοστατεί.
Το τέταρτο σε πληθυσμό έθνος του κόσμου αποφάσισε ότι θα ήταν αδύνατο να σταματήσει ο ιός ακόμη κι αν όλοι στη χώρα ήταν ανοσοποιημένοι.
Έτσι αποφάσισε να διπλασιάζει τις προσπάθειές του να προωθήσει τη χρήση μάσκας και την κοινωνική απόσταση, ενώ συνεχίζει να αυξάνει το ποσοστό εμβολιασμού.
Στο μεταξύ, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία υπόσχονται άνοιγμα μόλις φτάσουν σε αρκετά υψηλά επίπεδα εμβολιασμού.
Πώς θα τελειώσει;
Παρά τις ενδείξεις ότι το τείχος ανοσίας θα είναι δύσκολη ή αδύνατη υπόθεση, πολλοί αξιωματούχοι της δημόσιας Υγείας δεν είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν την ιδέα της.
Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως εστιάζουν στη διεύρυνση των προγραμμάτων εμβολιασμού.
Ωστόσο, η απεξάρτηση από τις υπόλοιπες χώρες προσέγγιση και η έλλειψη εμβολίων, συμβάλλουν στο παγκόσμιο πρόβλημα.
Ο κίνδυνος θα παραμείνει για όλους, όσο κάποια χώρα αντιμετωπίζει μαζικές εστίες.
Ο κόσμος είναι απίθανο να αφήσει πίσω του την πανδημία μέχρι το 2022 το λιγότερο, λένε οι ειδικοί.
Αυτός ο στόχος θα μπορούσε να μετατοπιστεί και άλλο εάν ο ιός αναπτύξει μια άλλη μετάλλαξη για να γίνει ακόμη πιο μεταδοτικός ή ακόμα καλύτερος στην αποφυγή της αντίστασης.
Υπάρχει ελπίδα ότι τα νέα εμβόλια και άλλες προσεγγίσεις θα μπορούσαν να σταματήσουν τη μετάδοση πιο δραματικά, αλλά κανένα από αυτά δεν βρίσκεται ακόμη σε δοκιμές σε ανθρώπους.
Θα περάσουν λίγα χρόνια πριν αυτό αποτελέσει μια πραγματική πιθανότητα, τονίζει το Bloomberg.
Ανεξάρτητα από αυτό, το τέλος μπορεί να μην έρθει μέσω της ανοσίας της αγέλης.
Αντίθετα, ο ιός έχει μεγάλη πιθανότητα να παγιδευτεί παγκοσμίως, προκαλώντας εστίες που ελπίζουμε να μετριαστούν εν μέρει με εμβολιασμούς, μάσκες και άλλες παρεμβάσεις.