«Η ζώσα πραγματικότητα είναι αναμφισβήτητα σύνθετη. Δεν αντιμετωπίζεται με παραδοσιακούς φορμαλισμούς ή παλιές και ξεπερασμένες ιδέες. Το κυριότερο, μεταβάλλεται δημιουργώντας καινούριες ανάγκες. Εξ ου και η προσαρμοστικότητα συνιστά πλεονέκτημα. Σε ισχυροποιεί στον πολιτικό ανταγωνισμό.» Γ. Πανταγιάς, protothema.gr, 22/8
Σπουδαία ιδιότητα η «προσαρμοστικότητα», όταν δεν υπαγορεύεται από την προσωπική ανάγκη προσχώρησης σε μια νέα σημαία ευκαιρίας. Όταν αναγνωρίζεις ότι οι ιδέες και τα σχήματα που υπηρέτησες στο παρελθόν έχουν χρεοκοπήσει –όχι ως σχήματα νομής της εξουσίας αλλά λόγω λαθών και δομικών αντιφάσεων- οφείλεις πριν αλλάξεις «φανέλα» να αναγνωρίσεις το λάθος σου.
Γιατί οι ιδέες δεν αναφύονται από μόνες τους. Δεν φυτρώνουν στην έρημο. Άνθρωποι τις διατυπώνουν και άνθρωποι τις υπηρετούν. Γι’ αυτό όταν ανακαλύπτουν το λάθος τους –αν είναι ειλικρινείς- το πρώτο που κάνουν είναι να το ομολογήσουν. Όπως έκανε ο Λ. Κύρκος, ή ο Τ. Λαζαρίδης στο «Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι». Ή ο Χρυσοχοΐδης λέγοντας «Η διετής κυβέρνηση η δική μας οδήγησε σε αδιέξοδα. Οικονομικά, εθνικά, κοινωνικά. Οδήγησε σε φτώχεια και αποσύνθεση, εθνική ταπείνωση και εθνική αναξιοπρέπεια», MEGA, 4/12/2011.
Σε διαφορετική περίπτωση εγείρονται υπόνοιες ότι ετοιμάζεσαι για «Μετοικεσία» σε αναζήτηση άλλης «εύφορης κοιλάδας». Όταν μάλιστα αναλώνεσαι στην διατύπωση θολών αναλύσεων μιλώντας για τις «ιστορικές διαιρέσεις» που «δεν αλλάζουν μόνο. Ανασυντάσσονται και με διαφορετικά κριτήρια. Με κέντρο αναφοράς το δίπολο συντήρηση-πρόοδος αξιολογούνται για τις πολιτικές που ο καθένας πρεσβεύει.»! Είναι ενδιαφέρον ότι το δίπολο πια δεν είναι η Δεξιά που -πριν «πεθάνει» το 1981- πρόλαβε να αποκαταστήσει την δημοκρατία και να βάλλει την Ελλάδα στην Ευρώπη κόντρα στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τις «λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις» αλλά το «δίπολο συντήρηση-πρόοδος».
Ούτως εχόντων των πραγμάτων αν βαπτίσουμε προοδευτικές τις εξαγγελίες του ΚΚΕ ή του Ελληνική Λύση μπορούμε να προσχωρήσουμε «αξιοπρεπείς» στις τάξεις τους. Αρκεί για ξεκάρφωμα να «διαπιστώσουμε» -μόνοι μας φυσικά- ότι το κόμμα που θα προτιμήσουμε έχει εγκαταλείψει τις «παρωχημένες και αποτυχημένες συνταγές που το κόμμα τους κατά καιρούς ακολούθησε». Οπότε, με δεδομένο ότι το κοστούμι του προοδευτισμού είναι all size, δικαιολογούνται τα πάντα.
Κάτω από αυτό το «λευκό σεντόνι» επιχειρείται να καλυφθεί κάτι που σιγά-σιγά αναδύεται ως «δύσκολο, αλλά ενδιαφέρον εγχείρημα» δηλαδή η «σύνθεση δεξιών, κεντρώων και κεντροαριστερών». Βέβαια κάποιος θα μπορούσε να αντιτείνει ότι αυτή η «σύνθεση» -για να μην μπερδευόμαστε η «συγκατοίκηση»- έχει ως συνεκτική ουσία το δέλεαρ της εξουσίας και της προσωπικής επιβίωσης. Άλλωστε και ο κύριος Πανταγιάς υποστηρίζει ότι στην κυβέρνηση ενώ: «συνυπάρχουν δυνάμεις με διαφορετικές καταβολές» δεν πρέπει να υπάρχει παρανόηση γιατί «Η συνεκτική τους ουσία δεν είναι οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί της Ν.Δ., αλλά η αμιγώς πολιτική και προγραμματική ταυτότητα των κυβερνητικών επιλογών». Τώρα σε τι συνίσταται ακριβώς αυτή η προοδευτική -γιατί διαφορετικά δεν θα την επικροτούσε- «προγραμματική ταυτότητα» απομένει στον κύριο Πανταγιά να μας το αναλύσει.
Είναι, σε κάθε περίπτωση, θετικό ότι –κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία(;)- αρκετά στελέχη της πάλαι ποτέ «Μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης»- έχουν ανακαλύψει την ανάγκη να προηγηθεί η ανάπτυξη της κατανάλωσης. Αυτό από μόνο του αποτελεί την έμπρακτη καταδίκη της «εγκληματικής» πρώτης 8ετίας όταν η χώρα παραδόθηκε σε έναν αχαλίνωτο καταναλωτισμό. Όταν εξ αιτίας αυτής της πολιτικής «εγκαταστάθηκε στο τιμόνι της οικονομίας ο αυτόματος πιλότος του Δημοσίου Χρέους και των άλλων ανελαστικών(πελατειακών) δαπανών»(Λάζαρης, 1988). Όταν το Δημόσιο Χρέος από το 30% το 1981 απογειώθηκε με αποτέλεσμα ο Παπανδρέου να πει το 1993 ότι «ή θα το μειώσουμε ή θα μας καταστρέψει».
Επιβεβαιώνοντας, βέβαια το ΠΑΣΟΚ τον εαυτό του δεν έκανε τίποτα κατά την νέα 11ετή διακυβέρνηση του. Χαρακτηριστικά, επί Σημίτη και σε ευνοϊκές οικονομικές συγκυρίες, το χρέος που ήταν 108,7% του ΑΕΠ το 1995 αυξήθηκε σε 109,9% το 2003. Επειδή η αύξηση μπορεί να φανεί σε κάποιους μικρή να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο(1995-2003) άλλες χώρες της ΕΕ μείωσαν δραστικά το χρέος τους. Συγκεκριμένα Βέλγιο(-31,8%), Ιταλία(-16,9%), Ισπανία(-14,9%), Ολλανδία(-24,1%), Ιρλανδία(-49,1%).
Βεβαίως δεν είναι μόνο ο κύριος Πανταγιάς που επιχειρεί αύτη την πολιτική πιρουέτα. Έχουν προηγηθεί και άλλοι. Είναι χαρακτηριστικό επί του προκειμένου το άρθρο(ΝΕΑ, 31/7/2020) του Πρετεντέρη με τον εύγλωττο τίτλο «Συνασπισμός». Όπως σημειώνει σε αυτό ο δημοσιογράφος «Στην πραγματικότητα έχουμε μια -κυβέρνηση συνασπισμού της Δεξι¬άς. του Κέντρου κι ενός αξιόλογου (αν όχι ποσοτικά, σίγουρα ποιοτικά…) τμήματος της Κεντροαριστεράς.»!! Για να συμπληρώσει ότι «Το κύριο χαρακτηριστικό όμως των καιρών είναι ένα βαθύ ρήγμα. Ένα ρήγμα όχι ταξικό ή ιδεολογικό αλλά αυθεντικά πολιτισμικό. Ένα ρήγμα που δεν υπακούει σε κάποια αντίθεση Δεξιάς/Αριστεράς – η οποία άλλωστε ουδέποτε υπήρξε κυρίαρχη στην Ελλάδα αν εξαιρέσουμε την περίοδο του Εμφυλίου…».
Εδώ η «προγραμματική ταυτότητα» αντικαθίσταται από το «πολιτισμικό ρήγμα», επιβεβαιώνοντας ότι με το κατάλληλο «γλωσσικό ρούχο» μπορείς να ντύσεις σχεδόν τα πάντα. Βεβαίως οφείλουμε να παρατηρήσουμε -σχετικά με το πότε ήταν κυρίαρχη η ρήξη Αριστεράς/Δεξιάς- ότι στις διάφορες φάσεις του εμφυλίου πρωθυπουργοί ήταν οι Παπανδρέου, Πλαστήρας και τελικά, στη μεγάλη σύγκρουση, ο διάδοχος του Βενιζέλου στο κόμμα Φιλελευθέρων Σοφούλης. Φαίνεται ότι για τον κύριο Πρετεντέρη αυτή είναι η διαίρεση. Από την μια το ΚΚΕ(Αριστερά) και από την άλλη όλοι οι υπόλοιποι(Δεξιά). Βεβαίως αν ήταν Δεξιά μέχρι τον Αύγουστο του 1949 δεν γίνεται ως εκ θαύματος την επομένη να έγιναν Κεντροαριστερά.
Αυτό όμως που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα άλλο σημείο του άρθρου. Γράφει ο Πρετεντέρης: «Αν ο Συνασπισμός αυτός καταφέρει να διατηρήσει μια λειτουργική ενότητα έχει τα εχέγγυο να μετατραπεί σε ένα σύστημα εξουσίας με μονιμότερα χαρακτηριστικά.»(!!!) ολοκληρώνοντας ένα συλλογιστικό σχήμα σύμφωνα με το οποίο τις εκλογές δεν τις κέρδισε η Ν.Δ. αλλά ένας συνασπισμός, συγκεκριμένα: «Το «αντί-ΣΥΡΙΖΑ» ρεύμα έβγαλε από τις κάλπες έναν «αντί-ΣΥΡΙΖΑ» συνασπισμό.».
Όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται για συμπτώσεις αλλά για μια συντονισμένη προσπάθεια μετάλλαξης της παράταξης που μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά ανόρθωσε την Ελλάδα σε κάτι νέο. Κάτι σαν την Ένωση Κέντρου του 1961. Ότι δεν πρόκειται απλώς για την αγωνία πολιτικής επιβίωσης ορισμένων προσώπων αλλά για οργανωμένο και συντονισμένο σχέδιο. Που δεν φαίνεται να είναι καν τόσο απλό όσο το παρουσιάζει η ΕΣΤΙΑ με άρθρο υπό τον τίτλο «Συγκυβέρνηση Μητσοτάκη-Σημίτη».
Δεν πρόκειται απλά για την «εισβολή» ενός λόμπυ εξουσιαστών σε μια νέα «εύφορη κοιλάδα». Τα στοιχεία που παραθέτει η ΕΣΤΙΑ -με ονόματα και διευθύνσεις- είναι διαφωτιστικά όπως και κάποιες στιχομυθίες. Το θέμα βεβαίως δεν είναι η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που σε κάθε περίπτωση όταν είναι αναγκαία οφείλει να γίνεται αλλά τι υπάρχει πίσω από αυτές τις κινήσεις. Από αυτό το κατά τα φαινόμενα στρατηγικά οργανωμένο σχέδιο «μετοικεσίας».
Τι επιδιώκουν οι «Μέτοικοι» και τι οι υποδοχείς τους; Ποίος στο τέλος θα βγει κερδισμένος και ποιος χαμένος; Αρκεί να μην χάσει ο τόπος και η κοινωνία. Γιατί ο «συνασπισμός εξουσίας»(Ένωση Κέντρου) του 1961 σκόρπισε στα εξ ων συνετέθη ανοίγοντας τον δρόμο στην χούντα και τα δεινά της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας.
Κλείνοντας αξίζει να παραθέσουμε μια παρατήρηση της ΕΣΤΙΑΣ: «Μόνο ο Γιώργος Πανταγιάς έχει μείνει αναξιοποίητος»(!). Να συμπληρώσουμε επίσης ότι έχει δίκιο όταν λέει ότι «Τα αγάλματα είναι στο μουσείο…» αλλά με την παρατήρηση ότι στην Νοταρά, αν δεν κάνω λάθος, δεν υπήρξε ποτέ γλυπτοθήκη.