ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ TRIBUNE ΣΤΟ GOOGLE NEWS 
Σε μια δραματική τροπή των γεγονότων, η Σαουδική Αραβία εξαπέλυσε την Τρίτη 30/12 αεροπορική επίθεση εναντίον πόλης-λιμανιού στην Υεμένη, με στόχο φορτίο όπλων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που προοριζόταν για τις αυτονομιστικές δυνάμεις.
Η εξέλιξη αυτή ανάγκασε το Άμπου Ντάμπι να ανακοινώσει την απόσυρση των δυνάμεών του από την περιοχή.
Το υποστηριζόμενο από τα Εμιράτα «Μεταβατικό Συμβούλιο του Νότου» κατέλαβε πετρελαιοπηγές και στρατηγικής σημασίας πόλεις στη νότια Υεμένη, τινάζοντας στον αέρα την πολυετή σχετική ηρεμία που επικρατούσε στο πλαίσιο του σκληρού εμφυλίου πολέμου της χώρας.
Η κλιμάκωση αυτή φέρνει στην επιφάνεια τις βαθιές εντάσεις μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Οι δύο περιφερειακές δυνάμεις, που άλλοτε αποτελούσαν τον σκληρό πυρήνα της συμμαχίας, βρίσκονται πλέον να υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στη δεκαετή σύγκρουση της Υεμένης.
Την πλήρη απόσυρση των εναπομεινασών στρατιωτικών τους δυνάμεων από την Υεμένη ανακοίνωσαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επισφραγίζοντας την ανοιχτή πλέον ρήξη μεταξύ του Άμπου Ντάμπι και της Σαουδικής Αραβίας.
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί το τέλος της συνεργασίας των δύο ισχυρότερων δυνάμεων του Κόλπου στο μέτωπο της Υεμένης.
Η ανακοίνωση του Άμπου Ντάμπι εκδόθηκε λίγες μόλις ώρες μετά το αεροπορικό πλήγμα που εξαπέλυσε ο υπό σαουδαραβική ηγεσία συνασπισμός στο λιμάνι Μουκάλα της νότιας Υεμένης.
Η κίνηση αυτή αναδεικνύει το βαθύ χάσμα μεταξύ των δύο κρατών, των οποίων τα συμφέροντα αποκλίνουν πλέον σε όλο το φάσμα των διμερών τους σχέσεων, από τις ποσοστώσεις παραγωγής πετρελαίου έως τη γεωπολιτική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή.
Το Υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων διευκρίνισε ότι τερματίζει οικειοθελώς την αποστολή των αντιτρομοκρατικών του μονάδων, οι οποίες αποτελούσαν τη μοναδική στρατιωτική παρουσία της χώρας στην Υεμένη μετά την «ολοκλήρωση» της κύριας επιχείρησής τους το 2019.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, η «εναπομείνασα παρουσία περιορίζεται σε ειδικευμένο προσωπικό στο πλαίσιο προσπαθειών κατά της τρομοκρατίας, σε συντονισμό με διεθνείς εταίρους».
Όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων WAM, η απόφαση ελήφθη κατόπιν συνολικής αξιολόγησης των πρόσφατων εξελίξεων.
Σκληρή ρητορική από το Ριάντ
Σε μια ασυνήθιστα επιθετική ανακοίνωση, η Σαουδική Αραβία διεμήνυσε ότι η εθνική της ασφάλεια αποτελεί «κόκκινη γραμμή».
Το Ριάντ κατηγόρησε ευθέως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ότι άσκησαν πιέσεις στους αυτονομιστές της νότιας Υεμένης για τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων, οι οποίες έφθασαν μέχρι τα σύνορα του Βασιλείου.
Πρόκειται για την πλέον σκληρή γλώσσα που έχει χρησιμοποιήσει το Ριάντ κατά του Άμπου Ντάμπι από την έναρξη της διαφωνίας τους.
Αν και οι δύο χώρες υπήρξαν σύμμαχοι στον συνασπισμό κατά του κινήματος Χούτι, το οποίο στηρίζεται από το Ιράν, τα στρατηγικά τους συμφέροντα στην Υεμένη διαφοροποιήθηκαν έντονα τα τελευταία χρόνια.
Το ρήγμα βάθυνε καθώς το Άμπου Ντάμπι στήριξε το αίτημα των αυτονομιστών του νότου για αυτονομία, την ώρα που το Ριάντ παρέμενε προσηλωμένο στην υποστήριξη της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Υεμένης.
Στρατιωτικό πλήγμα και τελεσίγραφο
Στο πλαίσιο αυτής της κλιμάκωσης, ο σαουδαραβικός συνασπισμός έπληξε αποβάθρα η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, χρησιμοποιούνταν για τον εφοδιασμό των υποστηριζόμενων από τα Εμιράτα αυτονομιστών με ξένη στρατιωτική βοήθεια.
Παράλληλα, ο επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Υεμένης, ο οποίος στηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία, έθεσε τελεσίγραφο 24 ωρών στις δυνάμεις των Εμιράτων για την αποχώρησή τους από τη χώρα.
Κλιμάκωση στην Υεμένη: Αεροπορικοί βομβαρδισμοί της Σαουδικής Αραβίας και ανατροπή των ισορροπιών
Η Σαουδική Αραβία βομβάρδισε την Τρίτη 30/12 την πόλη-λιμάνι Αλ Μουκάλα της Υεμένης, θέτοντας ως στόχο φορτίο όπλων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) που προοριζόταν για τις δυνάμεις των αυτονομιστών.
Η κίνηση αυτή κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για μια χώρα που βρίσκεται πάνω σε κρίσιμη διεθνή εμπορική οδό, ενώ απειλεί να επιφέρει νέους κινδύνους στην περιοχή του Περσικού Κόλπου.
Στη συνέχεια, τα ΗΑΕ ανακοίνωσαν ότι θα αποσύρουν τις δυνάμεις τους από την Υεμένη.
Το αυτονομιστικό Μεταβατικό Συμβούλιο του Νότου (STC), μια οργάνωση που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κατέλαβε αυτόν τον μήνα το μεγαλύτερο μέρος των επαρχιών Χαντραμαούτ και Μάχρα, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων.
Η Υεμένη παραμένει βυθισμένη για πάνω από μία δεκαετία σε έναν εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ένα σύνθετο πλέγμα θρησκευτικών αντιπαραθέσεων και την εμπλοκή περιφερειακών δυνάμεων.
Οι Χούτι, που ευθυγραμμίζονται με το Ιράν, ελέγχουν τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά.
Την ίδια στιγμή, ένας χαλαρός περιφερειακός συνασπισμός δυνάμεων -στον οποίο συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ- στηρίζει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στον νότο.
Ο πόλεμος έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση και έχει διαλύσει την οικονομία.
Παρόλα αυτά, από το 2022, η βία είχε σταδιακά υποχωρήσει, καθώς οι αντιμαχόμενες πλευρές είχαν περιέλθει σε μια κατάσταση ιδιότυπου αδιεξόδου.
Η πρόσφατη κίνηση των υποστηριζόμενων από τα ΗΑΕ αυτονομιστών ανατρέπει τώρα τις πολιτικές διευθετήσεις μεταξύ των εταίρων που μάχονται κατά των Χούτι.
Οι Χούτι ελέγχουν τα εδάφη με κόκκινο χρώμα.
Οι ρίζες της κρίσης
Ο πόλεμος στην Υεμένη ξεκίνησε το 2014, όταν οι Χούτι προέλασαν από το προπύργιό τους, τη Σαάντα στον βορρά.
Κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά και ανάγκασαν τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση σε εξορία.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ εισήλθαν στον πόλεμο το επόμενο έτος, σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν την κυβέρνηση.
Οι νέες εχθροπραξίες φέρνουν αντιμέτωπο το STC με τις δυνάμεις της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης και των συμμάχων τους φυλών, παρόλο που αμφότεροι αποτελούν μέλη του ίδιου στρατοπέδου κατά των ανταρτών Χούτι στον ευρύτερο εμφύλιο πόλεμο.
Το STC αποτελεί την ισχυρότερη οργάνωση στη νότια Υεμένη, διαθέτοντας κρίσιμη οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη από τα ΗΑΕ.
Ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 2017 ως οργανισμός-ομπρέλα για οργανώσεις που επιδιώκουν την αποκατάσταση της Νότιας Υεμένης ως ανεξάρτητου κράτους, όπως υφίστατο μεταξύ 1967 και 1990.
Οι τελευταίες κινήσεις ενίσχυσαν τις θέσεις του STC σε ολόκληρη τη νότια Υεμένη, γεγονός που θα μπορούσε να τους δώσει πλεονέκτημα σε μελλοντικές συνομιλίες για τη διευθέτηση της σύγκρουσης.
Το STC ζητά πάγια όπως οποιαδήποτε συμφωνία αναγνωρίζει στη νότια Υεμένη το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.
Η οργάνωση απολαμβάνει τη στήριξη μεγάλου μέρους του νότου και επικεφαλής της είναι ο Αϊνταρούς αλ Ζουμπάιντι, ο οποίος διατελεί επίσης αντιπρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου Ηγεσίας της χώρας – του κυβερνώντος οργάνου της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης.
Το STC και άλλες ομάδες που υποστηρίζονται από τα Εμιράτα ελέγχουν πλέον το μεγαλύτερο μέρος του νότιου τμήματος της Υεμένης, συμπεριλαμβανομένων κομβικών λιμανιών και νησιών.
Η άλλη πλευρά στις τελευταίες συγκρούσεις περιλαμβάνει τον στρατό της Υεμένης, ο οποίος υπάγεται στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση.
Συνεργάζονται με τη Φυλετική Συμμαχία της Χαντραμαούτ, έναν τοπικό συνασπισμό φυλών που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία.
Αυτές οι δυνάμεις επικεντρώνονται στη μεγαλύτερη επαρχία της Υεμένης, τη Χαντραμαούτ, η οποία εκτείνεται από τον Κόλπο του Άντεν στον νότο έως τα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία στον βορρά.
Η πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία αποτελεί κύρια πηγή καυσίμων για τις νότιες περιοχές της χώρας.
Η προέλαση των αυτονομιστών
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι δυνάμεις του STC προέλασαν στη Χαντραμαούτ και έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τις κύριες εγκαταστάσεις της επαρχίας, συμπεριλαμβανομένης της PetroMasila, της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας της Υεμένης, μετά από σύντομες συμπλοκές με τις κυβερνητικές δυνάμεις.
Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε αφού η υποστηριζόμενη από τη Σαουδική Αραβία Φυλετική Συμμαχία της Χαντραμαούτ είχε καταλάβει τις εγκαταστάσεις της PetroMasila στα τέλη Νοεμβρίου, προκειμένου να πιέσει την κυβέρνηση να αποδεχθεί τα αιτήματά της για μεγαλύτερο μερίδιο από τα έσοδα του πετρελαίου και βελτίωση των υπηρεσιών για τους κατοίκους της περιοχής.
Το STC προφανώς χρησιμοποίησε αυτή την κίνηση ως πρόσχημα για να αποσπάσει τον έλεγχο της Χαντραμαούτ και των πετρελαϊκών της εγκαταστάσεων για λογαριασμό του.
Στη συνέχεια, οι δυνάμεις του STC κινήθηκαν προς την επαρχία Μάχρα, στα σύνορα με το Ομάν, καταλαμβάνοντας μια συνοριακή διάβαση.
Στο Άντεν, η υποστηριζόμενη από τα ΗΑΕ δύναμη κατέλαβε επίσης το προεδρικό μέγαρο, το οποίο αποτελεί την έδρα του Προεδρικού Συμβουλίου.
Σαουδαραβικά στρατεύματα αποσύρθηκαν επίσης νωρίτερα αυτόν τον μήνα από βάσεις στο Άντεν, σύμφωνα με αξιωματούχο της κυβέρνησης της Υεμένης.
Η αποχώρηση εντάχθηκε σε μια στρατηγική «επανατοποθέτησης» της Σαουδικής Αραβίας, ανέφερε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Την Παρασκευή 26/12, η Σαουδική Αραβία έπληξε την περιοχή της Χαντραμαούτ με αεροπορικές επιδρομές, τις οποίες αναλυτές περιέγραψαν ως προειδοποίηση προς τους αυτονομιστές να σταματήσουν την προέλασή τους και να εγκαταλείψουν τις επαρχίες Χαντραμαούτ και Μάχρα.
Κατάρρευση της εύθραυστης ηρεμίας
Η κλιμάκωση διέλυσε τη σχετική ηρεμία στον πόλεμο της Υεμένης, ο οποίος είχε περιέλθει σε τέλμα τα τελευταία χρόνια, αφού οι Χούτι κατέληξαν σε συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία για την παύση των επιθέσεων κατά του Βασιλείου με αντάλλαγμα τον τερματισμό των σαουδαραβικών επιδρομών στα εδάφη τους.
Η τρέχουσα ένταση αναδεικνύει τις διαταραγμένες σχέσεις μεταξύ Ριάντ και Άμπου Ντάμπι, καθώς οι δύο πλευρές υποστήριζαν αντίπαλα στρατόπεδα στον δεκαετή πόλεμο κατά των υποστηριζόμενων από το Ιράν Χούτι, σε μια στιγμή γενικευμένης ανησυχίας στην ευρύτερη περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας.
Τα δύο έθνη, αν και στενοί σύμμαχοι σε πολλά ζητήματα της Μέσης Ανατολής, ανταγωνίζονται όλο και περισσότερο σε οικονομικά θέματα και στην περιφερειακή πολιτική σκακιέρα.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι η διακυβέρνηση και η εδαφική ακεραιότητα της Υεμένης αποτελούν «ζήτημα που πρέπει να καθοριστεί από τα ίδια τα μέρη της Υεμένης».
