ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ TRIBUNE ΣΤΟ GOOGLE NEWS 
Εάν η Τουρκία επιθυμεί επιχειρησιακή πρόσβαση στο Ισραήλ, θα πρέπει πρώτα να αφαιρέσει την επιχειρησιακή πρόσβαση της Χαμάς στην Τουρκία. Μέχρι τότε, το Ισραήλ δεν μπορεί να επιτρέψει τουρκική επιρροή κοντά του.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε την Κυριακή, μετά τη σύνοδο κορυφής της G20 στη Νότια Αφρική, ότι η Άγκυρα εξακολουθεί να «αξιολογεί» τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να συμμετάσχει στη σχεδιαζόμενη Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης στη Γάζα.
Μόνο στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε ο ίδιος ηγέτης που φιλοξενεί τη Χαμάς, συγκρίνει το Ισραήλ με τους Ναζί και τον πρωθυπουργό του με τον Χίτλερ, να προτείνει χωρίς ίχνος ντροπής ότι η χώρα του θα μπορούσε να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της Γάζας.
Η δυσαρμονία μεταξύ του ρόλου που ο Ερντογάν οραματίζεται για την Τουρκία στη Γάζα και αυτού που το Ισραήλ θα είναι πρόθυμο να του επιτρέψει να αναλάβει είναι κραυγαλέα.
Αυτό έγινε εμφανές στη συνεδρίαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου την Κυριακή, όταν ο Υπουργός Υποθέσεων Διασποράς, Αμιχάι Σίκλι (Amichai Chikli), κάλεσε τον πρωθυπουργό να κλείσει τα τουρκικά προξενεία στην Ιερουσαλήμ και το Τελ Αβίβ και να θέσει εκτός νόμου την TIKA, την Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού, την οποία το Ισραήλ θεωρεί εδώ και καιρό ως όχημα πολιτικής ανατροπής και δίαυλο προς τη Χαμάς, υπό το κάλυμμα της αναπτυξιακής βοήθειας και της πολιτιστικής συνεργασίας.
«Η ρητορική και οι ενέργειες του δικτάτορα στην Άγκυρα», έγραψε ο Σίκλι, «είναι αυτές του ηγέτη ενός εχθρικού κράτους».
Και κανένα έθνος που σέβεται τον εαυτό του, υποστήριξε, δεν θα επέτρεπε στους Τούρκους απεσταλμένους να λειτουργούν ελεύθερα στο έδαφός του, ενώ η Άγκυρα αγκαλιάζει τη Χαμάς και διεξάγει διεθνή εκστρατεία για την απονομιμοποίηση του Ισραήλ.
Αυτή δεν ήταν μια ρητορική έκρηξη. Αντικατοπτρίζει ένα διαρκώς αυξανόμενο ρεύμα εντός του Ισραήλ που πιστεύει ότι η Ιερουσαλήμ πρέπει να χαράξει σταθερές κόκκινες γραμμές με την Τουρκία.
Αυτό που δείχνει η δήλωση του Σίκλι είναι ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο εάν η Τουρκία πρέπει να έχει ρόλο στη Γάζα, αλλά εάν οι εκπρόσωποί της -συμπεριλαμβανομένης της TIKA- θα πρέπει να επιτρέπεται να λειτουργούν ελεύθερα στην Ιερουσαλήμ και στην Ιουδαία και Σαμάρεια, την ώρα που η Άγκυρα φιλοξενεί εκείνους που προσπαθούν να δολοφονήσουν Εβραίους.
Είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς ότι μόλις ένα χρόνο πριν από την 7η Οκτωβρίου, το Ισραήλ και η Τουρκία αποκαθιστούσαν με προσοχή τις σχέσεις τους.
Ανταλλάχθηκαν πρέσβεις. Ο Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντήθηκε με τον Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Γινόταν λόγος, ποτέ ρεαλιστικός, αλλά παρ’ όλα αυτά λόγος για επαναφορά των σχέσεων.
Στη συνέχεια ήρθε η σφαγή της Χαμάς. Όπως έγραψε ο πολιτικός ανταποκριτής Αμίτ Σεγκάλ (Amit Segal) στην Israel Hayom νωρίτερα αυτό το μήνα, η πρεσβεία του Ισραήλ στην Άγκυρα είναι «κλειστή και μαζεύει σκόνη» από εκείνη την ημέρα, και το προξενείο στην Κωνσταντινούπολη ανοίγει μόνο κατά διαστήματα, στελεχωμένο από δύο διπλωμάτες που ταξιδεύουν με προσωπικό κίνδυνο.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία διατηρεί περίπου πενήντα διπλωμάτες εντός του Ισραήλ -30 στο Τελ Αβίβ και 20 στην Ιερουσαλήμ- και η αποστολή τους, τόνισε ο Σεγκάλ, δεν είναι η ενίσχυση των δεσμών, αλλά η υπονόμευση του Ισραήλ εκ των έσω.
Επεσήμανε ότι όταν ο ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια (Ismail Haniyeh), δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη πριν από δεκαπέντε μήνες, η τουρκική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ υπέστειλε τη σημαία της στο μισό του ιστού. Λίγες χειρονομίες μετέφεραν πιο ξεκάθαρα πού βρίσκονται οι συμπάθειες της Άγκυρας και τα τυφλά σημεία του Ισραήλ.
Τα τυφλά σημεία του Ισραήλ στην προσέγγισή του προς την Τουρκία
Αυτά τα τυφλά σημεία στην προσέγγιση του Ισραήλ προς την Τουρκία εξαφανίζονται ραγδαία, και αυτό που αρχίζει να διαρρέει στην εθνική συζήτηση είναι ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον απλώς ένα εχθρικό κράτος, αλλά ένα αντίπαλο.
Μια άλλη πτυχή αυτής της ιστορίας αξίζει επίσης προσοχής: το τουρκικό εμπάργκο που δεν έγινε.
Τον Απρίλιο του 2024, με τυμπανοκρουσίες, η Τουρκία ανακοίνωσε πλήρη αναστολή του εμπορίου με το Ισραήλ, παρουσιαζόμενη εγχώρια ως μια απάντηση αρχών στη «γενοκτονία» του Ισραήλ στη Γάζα.
Ο Ερντογάν συνέκρινε το Ισραήλ με τη Ναζιστική Γερμανία. Τούρκοι αξιωματούχοι μίλησαν για οικονομική τιμωρία.
Τα γεγονότα λένε μια διαφορετική ιστορία. Μια ανάλυση της Τράπεζας του Ισραήλ τον Μάρτιο διαπίστωσε ότι ο αντίκτυπος του εμπάργκο στην οικονομία του Ισραήλ ήταν ελάχιστος έως ανύπαρκτος.
Οι Ισραηλινοί εισαγωγείς βρήκαν γρήγορα υποκατάστατα, ακόμη και σε τομείς όπως το τσιμέντο, όπου η Τουρκία ήταν κυρίαρχη, και οι τιμές δεν αυξήθηκαν.
Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι εξαγωγείς συνέχισαν αθόρυβα να δραστηριοποιούνται.
Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2025, η Τουρκία εξήγαγε προϊόντα αξίας 393,7 εκατομμυρίων δολαρίων στο Ισραήλ.
Αν και το διμερές εμπόριο μεταξύ των χωρών μειώθηκε κατά περισσότερο από το μισό το 2024 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τα στοιχεία της UN Comtrade δείχνουν ότι η Τουρκία ήταν ακόμα η πέμπτη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών του Ισραήλ το 2024, με 2,86 δισεκατομμύρια δολάρια σε αγαθά.
Οι τουρκικές εταιρείες απλώς αναδρομολόγησαν τις αποστολές μέσω τρίτων χωρών ή μέσω Παλαιστινίων διαμεσολαβητών.
Το ζήτημα δεν είναι ότι υπέστη ζημία το Ισραήλ, καθώς δεν υπέστη, αλλά ότι ο Ερντογάν διεξάγει πολιτική και ρητορική εκστρατεία κατά του Ισραήλ, ενώ η δική του οικονομία συνεχίζει να επωφελείται από τους Ισραηλινούς καταναλωτές.
Η φάρσα του εμπάργκο εκθέτει τη διπροσωπία της Τουρκίας: λέει ένα πράγμα, κάνει ένα άλλο, ενώ συνεχίζει να παρέχει καταφύγιο στη Χαμάς.
Η ανακοίνωση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ την Κυριακή ότι σχεδιάζει να χαρακτηρίσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως Ξένη Τρομοκρατική Οργάνωση (Foreign Terrorist Organization – FTO) προσθέτει τώρα μια επιπλέον τροπή στη σχέση με την Τουρκία, καθώς το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν AKP -και ο ίδιος ο Ερντογάν- είναι βαθιά ριζωμένο στην ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Εάν η Ουάσιγκτον προχωρήσει, η Ιερουσαλήμ μπορεί κάλλιστα να ακολουθήσει τον χαρακτηρισμό.
Ο Νετανιάχου το είπε την Κυριακή το βράδυ, επαινώντας την ανακοίνωση του Τραμπ και λέγοντας ότι το Ισραήλ έχει «θέσει εκτός νόμου τμήματα της οργάνωσης και θα συνεχίσει να το κάνει».
Και οι συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης θα ήταν πολύ περισσότερο από απλώς συμβολικές.
Μόλις η Αδελφότητα γίνει FTO, οποιαδήποτε οργάνωση συνδέεται με τα δίκτυά της ή τους διαύλους χρηματοδότησής της εκτίθεται.
Αυτό θα μπορούσε να παράσχει τη βάση για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων της TIKA στο Ισραήλ.
Η TIKA δεν είναι απλώς ένας αναπτυξιακός βραχίονας της τουρκικής κυβέρνησης.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι και αναλυτές την έχουν αναφέρει εδώ και καιρό ως δίαυλο για χρήματα, προσωπικό και επιρροή σε επιχειρήσεις που συνδέονται με τη Χαμάς στη Γάζα και την ανατολική Ιερουσαλήμ.
Εάν η Χαμάς -ήδη χαρακτηρισμένη τρομοκρατική οργάνωση- αντιμετωπιστεί στην αμερικανική νομοθεσία ως ο παλαιστινιακός βραχίονας μιας FTO, τότε οποιαδήποτε οντότητα τεκμηριώνεται ότι μεταφέρει κεφάλαια, πόρους ή προσωπικό σε αυτήν υπόκειται σε κυρώσεις εν μία νυκτί.
Ένας χαρακτηρισμός της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν θα ήταν απλώς μια πολιτική δήλωση. θα υπονόμευε δομικά την ικανότητα της Τουρκίας να λειτουργεί στη Γάζα, την Ιερουσαλήμ ή οπουδήποτε στο Ισραήλ.
Η Τουρκία σήμερα είναι αναμφισβήτητα η πιο ανεκτική ξένη βάση επιχειρήσεων της Χαμάς.
Φιλοξενεί ανώτερους ηγέτες, χορηγεί υπηκοότητα σε στελέχη και επιτρέπει δραστηριότητες διοίκησης και ελέγχου, δίκτυα νομιμοποίησης εσόδων, αγωγούς στρατολόγησης, σχεδιασμό επιθέσεων και κυβερνοεπιχειρήσεις που στοχεύουν Ισραηλινούς και Εβραίους.
Σε μια χώρα που παρέχει καταφύγιο στη Χαμάς δεν πρέπει να επιτρέπεται να λειτουργεί ελεύθερα εντός του Ισραήλ, πόσο μάλλον εντός της Γάζας. Η ισραηλινή κοινή γνώμη μετατοπίζεται ανάλογα.
Η πρόκληση της Άγκυρας για το Ισραήλ δεν είναι μόνο ιδεολογική ή επιχειρησιακή. είναι στρατηγική.
Η Άγκυρα είναι στρατιωτικά ισχυρότερη, πιο διεκδικητική και ολοένα και πιο πρόθυμη να αντιμετωπίσει το Ισραήλ ρητορικά και διπλωματικά – έχει συστηματικά μπλοκάρει την ισραηλινή συνεργασία με το ΝΑΤΟ από τον Οκτώβριο του 2023.
Η αυξανόμενη παρουσία της Τουρκίας στη μετα-Άσαντ Συρία (σχετικά με την οποία έχουμε συζητήσει στο παρελθόν), το ναυτικό της στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανάμειξή της στην παλαιστινιακή πολιτική και η πίεση για ρόλο στη Γάζα αντικατοπτρίζουν όλα ένα διευρυνόμενο τόξο φιλοδοξίας.
Ο Ερντογάν βλέπει τον εαυτό του ως τον μελλοντικό ηγέτη του μουσουλμανικού κόσμου – ένα όραμα στο οποίο το Ισραήλ είναι ένα εμπόδιο που πρέπει να περιοριστεί.
Το Ισραήλ, εν τω μεταξύ, βλέπει την Τουρκία να προσπαθεί να αποκτήσει επιρροή εντός της Ιερουσαλήμ και στη Δυτική Όχθη μέσω της TIKA και συναφών φορέων.
Γι’ αυτό πολλαπλασιάζονται φωνές όπως αυτή του Σίκλι. Και γι’ αυτό η αντίθεση του Ισραήλ σε οποιονδήποτε τουρκικό ρόλο σε μια δύναμη σταθεροποίησης της Γάζας δεν είναι μια διπλωματική προτίμηση – είναι μια αναγκαιότητα.
Σε μια περιοχή όπου η ασάφεια είναι συχνά η προεπιλεγμένη επιλογή, αυτή είναι μια περίπτωση όπου η σαφήνεια είναι αναγκαιότητα.
Σε μια χώρα που παρέχει καταφύγιο στη Χαμάς δεν πρέπει να δοθεί καταφύγιο εντός του Ισραήλ – ούτε μέσω πολιτιστικών ινστιτούτων, ούτε μέσω «ανθρωπιστικών» υπηρεσιών, ούτε μέσω διπλωματικών αποστολών πολύ μεγαλύτερων από την ίδια την παρουσία του Ισραήλ στην Τουρκία, και σίγουρα ούτε μέσω στρατευμάτων στη Γάζα.
Εάν η Τουρκία επιθυμεί επιχειρησιακή πρόσβαση στο Ισραήλ, θα πρέπει πρώτα να αφαιρέσει την επιχειρησιακή πρόσβαση της Χαμάς στην Τουρκία.
Μέχρι τότε, η γραμμή πρέπει να είναι σαφής: το Ισραήλ δεν μπορεί να επιτρέψει τουρκική επιρροή στη Γάζα -ή στην Ιερουσαλήμ ή στην Ιουδαία και Σαμάρεια- όσο η Άγκυρα εργάζεται ακούραστα για να αποδυναμώσει και να απονομιμοποιήσει το Ισραήλ, και καθώς υποστηρίζει, φιλοξενεί και επιτρέπει τη δράση του πιο φονικού εχθρού του Ισραήλ.
