ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ TRIBUNE ΣΤΟ GOOGLE NEWS 
Το Νότιο Σουδάν προειδοποίησε ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να υπερασπιστεί την κυριαρχία του. Το Τσαντ απάντησε ότι η δήλωση του Σουδανού στρατηγού Γιασέρ αλ-Άτα «θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως κήρυξη πολέμου».
Ενισχυμένος από πρόσφατες προόδους στο Χαρτούμ, ο στρατός του Σουδάν απειλεί να επεκτείνει τον πόλεμο στο Νότιο Σουδάν και το Τσαντ, που καταδίκασαν τις απειλές και προειδοποίησαν για τον κίνδυνο περιφερειακής κλιμάκωσης.
Σε ομιλία του το βράδυ της Κυριακής, ο Υπαρχηγός του Σουδανικού Στρατού, Στρατηγός Γιασέρ αλ-Άτα, δήλωσε ότι τα αεροδρόμια του Τσαντ στην Ντζαμένα και την Αμτζαράς ήταν «νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι» και κατηγόρησε το Νότιο Σουδάν ότι παρέχει καταφύγιο σε «προδότες».
Οι δηλώσεις αυτές «θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως κήρυξη πολέμου εάν υλοποιηθούν», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Τσαντ, Ιμπραήμ Άνταμ Μαχαμάτ.
«Αυτού του είδους η ρητορική θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση για ολόκληρη την υπο-περιφέρεια» και «το Τσαντ διατηρεί το νόμιμο δικαίωμα να απαντήσει σθεναρά σε οποιαδήποτε απόπειρα επίθεσης», πρόσθεσε.
«Το Σουδάν μόλις κήρυξε πόλεμο στο Τσαντ», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός του Τσαντ, Σάλεχ Κεμπζάμπο, στη σελίδα του στο Facebook.
«Πρέπει να το λάβουμε πολύ σοβαρά, να προετοιμαστούμε στρατιωτικά και να κινητοποιηθούμε», πρόσθεσε.
Το Τσαντ κατηγορεί την κυβέρνηση του Σουδάν εδώ και πάνω από έξι δεκαετίες ότι κάνει ό,τι μπορεί για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα, κυρίως μέσω της «οργάνωσης εξεγέρσεων» και της υποστήριξης της ισλαμιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ.
Από τον Απρίλιο του 2023, το Σουδάν σπαράσσεται από μια σύγκρουση μεταξύ του Στρατηγού Άμπντελ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, επικεφαλής του στρατού και de facto ηγέτη της χώρας από το πραξικόπημα του 2021, και του πρώην αναπληρωτή του, Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκαλό, γνωστού ως Χεμέντι, αρχηγού των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Η παρουσία μιας εξέγερσης Ζαγουά στην Ελ Φάσερ, στην ταραγμένη περιοχή του Νταρφούρ στο Σουδάν –μιας εθνοτικής ομάδας που υπάρχει επίσης στο Τσαντ– αποτελεί τη βασική ανησυχία της Ντζαμένα.
Η εξέγερση ηγείται από τον Ουσμάν Ντίλο, τον νεότερο αδερφό του Τσαντιανού ηγέτη της αντιπολίτευσης Γιαγιά Ντίλο Τζερού, ο οποίος σκοτώθηκε από τον στρατό του Τσαντ.
Τον Φεβρουάριο του 2008, μια εξέγερση Ζαγουά με βάση το Σουδάν εξαπέλυσε μια κεραυνοβόλα επίθεση στο Τσαντ μαζί με άλλες ομάδες, αναγκάζοντας τον πρώην πρόεδρο Ιντρίς Ντέμπι Ίτνο να καταφύγει στο προεδρικό του παλάτι, προτού απωθήσει επιτυχώς τους αντάρτες με την αποφασιστική υποστήριξη της πρώην αποικιοκρατικής δύναμης, της Γαλλίας.
Ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει
Ο στρατός του Σουδάν ανακατέλαβε το προεδρικό μέγαρο στο Χαρτούμ από τις αντίπαλες παραστρατιωτικές δυνάμεις και προχωρά για να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της πρωτεύουσας, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν ότι ο σφοδρός διετής πόλεμος απέχει πολύ από το τέλος του.
Μέσω των απειλών προς τους γείτονές του και άλλες χώρες της περιοχής, το Σουδάν κινδυνεύει να υπερεπεκταθεί λόγω στρατιωτικής αλαζονείας, προσθέτουν οι αναλυτές.
Την περασμένη Κυριακή, ο Άτα δεν επιτέθηκε μόνο στο Νότιο Σουδάν και το Τσαντ, αλλά κατηγόρησε και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) ότι υποστηρίζουν τους παραστρατιωτικούς.
Τα ΗΑΕ έχουν αρνηθεί τέτοιες κατηγορίες στο παρελθόν.
Στις πρώτες ημέρες των συγκρούσεων, η φιλο-στρατιωτική κυβέρνηση αναγκάστηκε να φύγει από το Χαρτούμ, το οποίο οι στρατιωτικές δυνάμεις πλησιάζουν να ανακτήσουν, αποτέλεσμα μιας αντεπίθεσης που ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου έτους μετά από μια σειρά ταπεινωτικών ηττών.
«Αυτή η νίκη είναι ένα σημείο καμπής, καθώς επαναχαράσσει τις γραμμές της μάχης, καθιστώντας τον εδαφικό διαχωρισμό πιο έντονο από ποτέ», δήλωσε ο Σαράθ Σρινιβάσαν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ που μελετά το Σουδάν.
Αλλά με μεγάλες περιοχές ακόμη υπό τον έλεγχο των RSF, «η μάχη σίγουρα απέχει πολύ από το να τελειώσει», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Λίγες ώρες μετά την απώλεια του προεδρικού μεγάρου, μια επίθεση με drone των RSF στο συγκρότημα σκότωσε πολλούς στρατιώτες.
Καθώς τα στρατεύματα του στρατού κινούνται για να εκκαθαρίσουν το κεντρικό Χαρτούμ από τους μαχητές των RSF, οι παραστρατιωτικοί εξαπέλυσαν πυρά πυροβολικού στην πόλη και κατέλαβαν εδάφη σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι RSF μπορεί να επιδιώκουν να κρατήσουν τον στρατό απασχολημένο στο Χαρτούμ, επιτρέποντας στη δύναμη να εδραιώσει τον έλεγχό της στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ.
Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τον Απρίλιο του 2023 στον πόλεμο, που σύμφωνα με τον ΟΗΕ έχει ξεριζώσει πάνω από 12 εκατομμύρια ανθρώπους και έχει δημιουργήσει τη μεγαλύτερη κρίση πείνας και εκτοπισμού στον κόσμο.
Έχει επίσης διχάσει το Σουδάν στα δύο, αφήνοντας τη χώρα χωρισμένη σε ανταγωνιστικές ζώνες ελέγχου.
Κρίσιμο σταυροδρόμι για το Σουδάν
Σύμφωνα με τη Σουδανή αναλύτρια Χολούντ Χαΐρ, «τα μεγαλύτερα σημεία ανάφλεξης στον πόλεμο αυτή τη στιγμή είναι το Χαρτούμ και η Ελ-Φάσερ», η μόνη πρωτεύουσα πολιτείας στο Νταρφούρ που οι RSF δεν έχουν κατακτήσει, παρά την πολιορκία της για δέκα μήνες.
Την περασμένη εβδομάδα, οι μαχητές των RSF κατέλαβαν την Αλ-Μάλχα, «ένα στρατηγικό σημείο» στη μάχη για τον πλήρη έλεγχο του Νταρφούρ, σύμφωνα με τη Χαΐρ.
Η Αλ-Μάλχα, που βρίσκεται περίπου 200 χιλιόμετρα από την Ελ-Φάσερ, την πρωτεύουσα της πολιτείας του Βόρειου Νταρφούρ, είναι μία από τις βορειότερες πόλεις της ερημικής περιοχής στα σύνορα του Σουδάν με τη Λιβύη.
Ο έλεγχος της πόλης θα μπορούσε να βοηθήσει τους RSF να διασφαλίσουν τις διαταραγμένες γραμμές ανεφοδιασμού, οι οποίες, σύμφωνα με τους αναλυτές, έχουν δυσχεράνει την εκστρατεία τους στο Νταρφούρ.
Παράλληλα, θα τους επιτρέψει να φέρουν περισσότερους μαχητές, καύσιμα και όπλα.
Με τους RSF να ενισχύονται στο Νταρφούρ, «ο εδαφικός διαχωρισμός που συντελείται θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια de facto απόσχιση», δήλωσε ο Σρινιβάσαν.
Τον περασμένο μήνα, οι RSF και οι σύμμαχοί τους υπέγραψαν ένα χάρτη για τη δημιουργία της δικής τους κυβέρνησης στα εδάφη που ελέγχουν οι αντάρτες, μια κίνηση που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω διαμελισμό της χώρας.
Ο Κάμερον Χάντσον, του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, δήλωσε ότι ένα βασικό ερώτημα είναι αν ο στρατός θα είναι «ικανοποιημένος» με την ανακατάληψη του Χαρτούμ και τη διατήρηση των θέσεών του στο βόρειο και ανατολικό Σουδάν ή αν θα προχωρήσει δυτικά για να καταστρέψει τους RSF.
Όποιο δρόμο κι αν ακολουθήσει, οι Αρχές θα βρεθούν αντιμέτωπες με «τεράστιες πιέσεις», καθώς εκατομμύρια εκτοπισμένοι ελπίζουν να επιστρέψουν στις περιοχές που ανακτήθηκαν, πρόσθεσε ο Χάντσον.
«Υπάρχει ξεκάθαρα ένα σταυροδρόμι μπροστά, αφού ο στρατός καταλάβει το Χαρτούμ», δήλωσε ο Άλαν Μπόσγουελ, διευθυντής για την περιοχή του Κέρατος της Αφρικής στο Διεθνές Κέντρο Κρίσεων (ICG).
«Είτε περισσότερος πόλεμος είτε μια στροφή προς την ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων», είπε στο AFP.
Μέχρι στιγμής, καμία πλευρά δεν έχει δείξει διάθεση για εκεχειρία, αλλά οι πρόσφατες επιτυχίες του στρατού δημιουργούν μια ευκαιρία για τους βασικούς υποστηρικτές του να προσπαθήσουν να τερματίσουν τον πόλεμο, δήλωσε ο Μπόσγουελ.
Η Αίγυπτος στηρίζει σταθερά τον αρχηγό του στρατού, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, ο οποίος έχει επίσης ενισχύσει τις σχέσεις του με τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία.
Λίγες ώρες μετά την ανακατάληψη του προεδρικού μεγάρου, και ενώ η κυβέρνηση εξακολουθεί να λειτουργεί από το Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα αντί να επιστρέψει στο Χαρτούμ, ο Μπουρχάν ορκίστηκε ότι «δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις» χωρίς την πλήρη αποχώρηση των RSF.
Ανθρωπιστική καταστροφή
Ο πόλεμος στο Σουδάν από τον Απρίλιο του 2023 έχει προκαλέσει δεκάδες χιλιάδες θανάτους, έχει εκτοπίσει περισσότερα από 11 εκατομμύρια άτομα και έχει δημιουργήσει τον κίνδυνο μαζικού λιμού, σε αυτό που ο ΟΗΕ θεωρεί τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση των τελευταίων χρόνων.
Επιπλέον, δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν διαφύγει σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων 1,5 εκατομμυρίου στο Τσαντ.
Ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ δύο κύριων αντίπαλων φατριών της στρατιωτικής κυβέρνησης του Σουδάν ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, στις 15 Απριλίου 2023.
Οι δύο αντίπαλες φατρίες αποτελούνται από τις Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις (SAF) υπό την ηγεσία του Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν και τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) και τους συμμάχους τους (συλλογικά γνωστούς ως συνασπισμό Janjaweed) υπό την ηγεσία του ηγέτη των Janjaweed, Χεμέντι.
Μικρότερες φατρίες έχουν επίσης συμμετάσχει στις μάχες, συμμαχώντας είτε με μία από τις δύο κύριες δυνάμεις είτε παραμένοντας αντίθετες και προς τις δύο.
Αυτές περιλαμβάνουν τη Δύναμη Κοινής Προστασίας του Νταρφούρ, το SLM (αλ-Νουρ) υπό την ηγεσία του Αμπντούλ Ουαχίντ αλ-Νουρ και το SPLM-N υπό τον Αμπντελαζίζ αλ-Χίλου.
Οι συγκρούσεις έχουν επικεντρωθεί γύρω από την πρωτεύουσα Χαρτούμ (η μεγαλύτερη και αρχική μάχη του πολέμου) και την περιοχή του Νταρφούρ.
Μέχρι τις 14 Νοεμβρίου 2024, τουλάχιστον 61.000 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί μόνο στην Πολιτεία του Χαρτούμ, εκ των οποίων 26.000 ήταν άμεσο αποτέλεσμα της βίας.
Μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου 2025, πάνω από 8,8 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί εσωτερικά και περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια είχαν εγκαταλείψει τη χώρα ως πρόσφυγες, ενώ πολλοί άμαχοι στο Νταρφούρ έχουν αναφερθεί νεκροί ως μέρος των σφαγών των Μασαλίτ.
Ο πόλεμος ξεκίνησε με επιθέσεις των RSF σε κυβερνητικούς στόχους, ενώ αεροπορικές επιδρομές, βομβαρδισμοί πυροβολικού και ανταλλαγές πυρών αναφέρθηκαν σε όλο το Σουδάν.
Οι πόλεις Χαρτούμ και Ομντουρμάν διχάστηκαν μεταξύ των δύο αντίπαλων φατριών, με τον αλ-Μπουρχάν να μεταφέρει την κυβέρνησή του στο Πορτ Σουδάν, καθώς οι δυνάμεις των RSF κατέλαβαν τα περισσότερα κυβερνητικά κτίρια του Χαρτούμ.
Οι προσπάθειες διεθνών δυνάμεων να διαπραγματευτούν εκεχειρία κορυφώθηκαν με τη Συνθήκη της Τζέντα τον Μάιο του 2023, η οποία απέτυχε να σταματήσει τις μάχες και τελικά εγκαταλείφθηκε.
Τους επόμενους μήνες, δημιουργήθηκε ένα αδιέξοδο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι δύο πλευρές ενισχύθηκαν από αντάρτικες ομάδες που προηγουμένως πολεμούσαν ενάντια στην κυβέρνηση του Σουδάν.
Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, οι φατρίες των Μίνι Μιναουί και Μουστάφα Ταμπούρ του Κινήματος Απελευθέρωσης του Σουδάν εντάχθηκαν επίσημα στον πόλεμο υποστηρίζοντας τις SAF, μαζί με το Κίνημα Δικαιοσύνης και Ισότητας (JEM).
Αντίθετα, το κίνημα Ταμαζούζ συμμάχησε με τις RSF, ενώ η φατρία του Αμπντελαζίζ αλ-Χίλου από το Λαϊκό Κίνημα Απελευθέρωσης του Σουδάν – Βορρά επιτέθηκε σε θέσεις των SAF στο νότιο τμήμα της χώρας.
Τον Οκτώβριο του 2023, η δυναμική άρχισε να στρέφεται υπέρ των RSF, καθώς οι παραστρατιωτικοί νίκησαν τις δυνάμεις του στρατού στο Νταρφούρ και σημείωσαν πρόοδο στις Πολιτείες Χαρτούμ, Κορντοφάν και Γκεζίρα.
Από τον Φεβρουάριο του 2024, οι SAF κατέγραψαν επιτυχίες στην Ομντουρμάν.
Από τον Ιούνιο του 2024, οι RSF σημείωσαν προόδους στην Πολιτεία Σενάρ.
Οι περαιτέρω διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών δεν απέφεραν σημαντικά αποτελέσματα, ενώ πολλές χώρες παρείχαν στρατιωτική ή πολιτική υποστήριξη είτε στον αλ-Μπουρχάν είτε στον Χεμέντι.
Τον Φεβρουάριο του 2025, οι SAF κατέγραψαν σημαντικές επιτυχίες στο Χαρτούμ και το Βόρειο Χαρτούμ (γνωστό και ως Μπάχρι).
Τον Μάρτιο του 2025, οι SAF ανακατέλαβαν το Προεδρικό Μέγαρο στο Χαρτούμ από τις RSF.
