Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, υπέγραψε Προεδρική Απόφαση (presidential determination) που επιτρέπει την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε τρία αμυντικά προγράμματα των ΗΠΑ.
Οι Προεδρικές Αποφάσεις έχουν ισχύ νόμου στις ΗΠΑ.
Η συμμετοχή της Κύπρου στα προγράμματα αυτά αναμένεται να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των κυπριακών Ενόπλων Δυνάμεων, στην ενίσχυση της διαλειτουργικότητάς τους με το ΝΑΤΟ και στην περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεων ασφαλείας μεταξύ Ουάσιγκτον και Λευκωσίας.
Συγκεκριμένα, η στρατηγική αυτή απόφαση του Λευκού Οίκου επιτρέπει για πρώτη φορά την ένταξη της Κύπρου στα ακόλουθα προγράμματα:
♦ Πρόγραμμα Διεθνών Πωλήσεων Στρατιωτικού Υλικού (FMS)
♦ Πρόγραμμα παροχής Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (EDA)
♦ Προγράμματα παροχής εκπαίδευσης και εξοπλισμού σε δυνάμεις ασφαλείας ξένων χωρών (Title 10 Security Assistance Programs)
Πηγές στην Ουάσιγκτον τονίζουν ότι η Προεδρική Απόφαση αποτελεί έμπρακτη αναγνώριση του κρίσιμου περιφερειακού ρόλου της Κύπρου στον τομέα της ασφάλειας και ένα ιστορικό βήμα στην αναβάθμιση των αμυντικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Παρόλο που η Κύπρος δεν θα μπορούσε τυπικά να συμμετέχει στα προγράμματα αυτά λόγω των περιορισμών ITAR (εμπάργκο πώλησης όπλων), οι νομικοί σύμβουλοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκτίμησαν ότι ο Πρόεδρος έχει την εξουσία να την εντάξει μέσω Προεδρικής Απόφασης.
Περιγραφή των προγραμμάτων:
♦ Πρόγραμμα Διεθνών Πωλήσεων Στρατιωτικού Υλικού (FMS): Διακυβερνητικό πρόγραμμα που επιτρέπει στην αμερικανική κυβέρνηση να εγκρίνει τη μεταφορά αμυντικού εξοπλισμού, υπηρεσιών και εκπαίδευσης σε ξένες χώρες.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξετάζει και εγκρίνει τις πωλήσεις, ενώ η Υπηρεσία Συνεργασίας για την Ασφάλεια στην Άμυνα (υπαγόμενη στο Υπουργείο Άμυνας) τις υλοποιεί.
Ο Πρόεδρος καθορίζει την επιλεξιμότητα μιας χώρας και ο Υπουργός Εξωτερικών αποφασίζει για την υποστήριξη της πώλησης.
Η διαδικασία περιλαμβάνει την υπογραφή Επιστολής Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) μεταξύ των κυβερνήσεων.
♦ Πρόγραμμα Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (EDA): Επιτρέπει σε ξένες χώρες να λαμβάνουν πλεονάζον αμυντικό υλικό των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων με μειωμένο ή μηδενικό κόστος, εφόσον εξυπηρετεί τους στόχους εθνικής ασφαλείας και εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Στόχος είναι η βοήθεια σε κρίσιμους εταίρους για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών τους και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας.
♦ Προγράμματα Βοήθειας Ασφαλείας του Τίτλου 10: Παρέχουν εκπαίδευση και εξοπλισμό σε ξένες χώρες για την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων των δυνάμεων ασφαλείας τους.
Διαχειρίζονται από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ με στόχο την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων ασφαλείας, βοηθώντας τις ξένες χώρες να ανταποκριθούν σε απειλές, να συμμετέχουν σε κοινές αποστολές και να δημιουργήσουν σχέσεις που προάγουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, παρέχοντας πρόσβαση σε ξένες ένοπλες δυνάμεις σε καιρό ειρήνης και δυνατότητα επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης.