Η φιλοτουρκική τζιχαντιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS, πρώην Μέτωπο Αλ Νούσρα, κυρίως συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα) και οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία φατρίες της συρο-τουρκμενικής ισλαμιστικής ένοπλης αντιπολίτευσης, ένας παραστρατιωτικός συνασπισμός δυνάμεων γνωστός ως Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA), έκοψαν τον στρατηγικό διεθνή αυτοκινητόδρομο Χαλέπι-Δαμασκού (M5) την Πέμπτη 28/9 στην Περιφέρεια του Χαλεπίου στη βορειοδυτική Συρία.
Σύμφωνα με ανταποκριτή της ιστοσελίδας North Press, οι ένοπλες ομάδες διέκοψαν τον αυτοκινητόδρομο αφού κατέλαβαν τον έλεγχο βασικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της επαρχίας του Εντζινίρ και της πόλης Αλ Ζάρμπα, που βρίσκεται δυτικά του Χαλεπίου.
Η επίθεση έχει ενταθεί περαιτέρω καθώς οι δυνάμεις της HTS και του SNA προχώρησαν προς τις κυβερνητικές θέσεις, στοχεύοντας τη γειτονιά Αλ Ρασιντίν, η οποία χρησιμεύει ως ζωτικό σημείο εισόδου στην πόλη του Χαλεπίου.
Βασικά στρατηγικά κέρδη
Η στρατιωτική εκστρατεία έχει αποφέρει σημαντικά εδαφικά κέρδη για τις δυνάμεις της φιλοτουρκικής ισλαμιστικής αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των:
Al-Zerbah στη νοτιοδυτική ύπαιθρο του Χαλεπίου.
Kafr Naha και Khan al-Assal, δύο στρατηγικές πόλεις στα δυτικά του Χαλεπίου.
Βασικές περιοχές στην στην ύπαιθρο της Εντζινίρ, στο Kafr Joum και στο al-Barqoum, όλα δυτικά της πόλης.
Αυτές οι εξελίξεις σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, με τις δυνάμεις της ισλαμιστικής φιλοτουρκικής αντιπολίτευσης να ισχυρίζονται ότι βρίσκονται τώρα σε απόσταση προσκρούσεως από την πόλη του Χαλεπίου.
Κλιμακούμενες συγκρούσεις
Η επίθεση της HTS και του SNA, που ξεκίνησε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, έχει ασκήσει σημαντική πίεση στις κυβερνητικές δυνάμεις.
Ο συριακός στρατός, με την υποστήριξη ιρανικών πολιτοφυλακών και ρωσικής αεροπορικής υποστήριξης, έχει αγωνιστεί να αποκρούσει τις επιθέσεις παρά την αποστολή ενισχύσεων στην περιοχή.
Τοπικές αναφορές αναφέρουν ότι οι φατρίες της ισλαμιστικής φιλοτουρκικής αντιπολίτευσης έχουν εκμεταλλευτεί τη μειωμένη παρουσία δυνάμεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην περιοχή, μετά την πρόσφατη απόσυρσή τους στη νότια Συρία.
Επιπτώσεις της διακοπής κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο Μ5
Ο αυτοκινητόδρομος Μ5 είναι μια κρίσιμη οικονομική και στρατιωτική γραμμή σωτηρίας, που συνδέει το Χαλέπι με τη Δαμασκό και άλλες πόλεις του νότου.
Το κλείσιμό του όχι μόνο διακόπτει τις στρατιωτικές γραμμές ανεφοδιασμού, αλλά αποκόπτει επίσης μια ζωτική αρτηρία για την πολιτική και εμπορική κυκλοφορία, επιδεινώνοντας την ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή.
Η επίθεση της HTS και του SNA φαίνεται να στοχεύει στη μόχλευση στρατηγικών κερδών για να πιέσει τη συριακή κυβέρνηση, αλλάζοντας ενδεχομένως τη δυναμική των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων στις οποίες συμμετέχουν περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται εν μέσω αυξημένων εντάσεων στη βορειοδυτική Συρία, όπου η HTS και ο SNA έχουν εντείνει τις επιθέσεις εναντίον θέσεων της συριακής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δυνάμεις της ισλαμιστικής/τζιχαντιστικής φιλοτουρκικής αντιπολίτευσης στοχεύουν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους τη μετατόπιση της περιφερειακής δυναμικής και τη μείωση της ρωσικής και ιρανικής στρατιωτικής παρουσίας σε ορισμένες περιοχές.
Η επίθεση σηματοδοτεί μια από τις πιο σημαντικές κλιμακώσεις στην περιοχή τους τελευταίους μήνες, σηματοδοτώντας ενδεχομένως μια νέα φάση στη συριακή σύγκρουση.
Σημειώνεται ότι οι φιλότουρκοι-νεοθωμανοί ισλαμιστές έχουν ανακηρύξει ισλαμιστικό ψευδοκράτος στα εδάφη που ελέγχουν στη βορειοδυτική Συρία με την υποστήριξη της Τουρκίας, παρόμοιο με το ψευδοκράτος στα τουρκοκρατούμενα κατεχόμενα εδάφη στην Κύπρο.
Οι Τούρκοι εφαρμόζουν το ίδιο κατοχικό μοτίβο σε Κύπρο και Συρία.
Τούρκοι πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η πρόσφατη στρατιωτική επίθεση από τη Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS, πρώην μέτωπο Αλ Νούσρα – συριακή Αλ Κάιντα) και του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) κατά των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων στη βορειοδυτική Συρία ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους στρατηγικούς στόχους της Άγκυρας για ενίσχυση της διαπραγματευτική της θέση.
Ο Τζαβάντ Κουκ, Τούρκος πολιτικός αναλυτής, δήλωσε στην ιστοσελίδα North Press την Πέμπτη 28/11 ότι η Τουρκία τηρεί σκόπιμη στάση ουδετερότητας σχετικά με την επίθεση.
«Η HTS είναι επίσημα ταξινομημένο ως τρομοκρατική οργάνωση, επομένως η Τουρκία δεν μπορεί να υποστηρίξει ανοιχτά τις ενέργειές της.
»Επίσης, παραμένοντας ουδέτερη, η Τουρκία αποφεύγει να αποξενώσει τη συριακή κυβέρνηση και διατηρεί την πιθανότητα εξομάλυνσης των σχέσεων», εξήγησε.
Νόμος εξισορρόπησης της Τουρκίας
Ο Κουκ τόνισε ότι η μετρημένη προσέγγιση της Τουρκίας της επιτρέπει να επωφεληθεί από τις επιθέσεις χωρίς να τις εγκρίνει άμεσα.
Η τουρκική κυβέρνηση επιδιώκει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να πιέσει τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Άσαντ σε παραχωρήσεις στις συνομιλίες εξομάλυνσης.
Ο Φιράς Ρίντα, άλλος Τούρκος πολιτικός αναλυτής, πρότεινε ότι ο χρόνος της επίθεσης υποδηλώνει μια πιθανή ευθυγράμμιση με τις ευρύτερες περιφερειακές εξελίξεις.
Υποστήριξε ότι ένας «νέος χάρτης για την περιοχή» διαμορφώνεται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, τον οποίο οι αντιπολιτευόμενες φατρίες στοχεύουν να εκμεταλλευτούν.
Συνέπειες της επίθεσης
Ο Ρίντα επεσήμανε την περιορισμένη ικανότητα της συριακής κυβέρνησης να αποκρούσει την επίθεση, κυρίως λόγω ανεπαρκών χερσαίων δυνάμεων.
«Οι αεροπορικές επιδρομές από μόνες τους δεν μπορούν να σταματήσουν την προέλαση της αντιπολίτευσης, ειδικά καθώς η Χεζμπολάχ και άλλες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν αποσύρονται από την περιοχή από τον Σεπτέμβριο», είπε.
Ο αναλυτής πρόσθεσε ότι η Τουρκία επωφελείται έμμεσα από τις επιθέσεις καθώς αποδυναμώνουν τη συριακή κυβέρνηση και χρησιμεύουν ως μοχλός κατά της Ρωσίας.
«Αυτός είναι ο τρόπος της Άγκυρας να ενισχύσει το χέρι της στις διαπραγματεύσεις τόσο με τη Δαμασκό όσο και με τη Μόσχα», εξήγησε η Ρίντα.
Η αποχώρηση της Χεζμπολάχ και η περιφερειακή δυναμική
Η επίθεση πραγματοποιείται εν μέσω της συνεχιζόμενης αποχώρησης των δυνάμεων της Χεζμπολάχ από βασικές περιοχές στη βορειοδυτική Συρία, συμπεριλαμβανομένων των Maarat al-Numan και Khan Shaykhun στην Περιφέρεια της Ιντλίμπ.
Αυτές οι κινήσεις έχουν αφήσει κενά στην άμυνα της συριακής κυβέρνησης, την οποία η HTS και ο SNA έχουν εκμεταλλευτεί για να καταλάβουν στρατηγικές τοποθεσίες.
Ενώ η φιλοτουρκική ισλαμιστική/τζιχαντιστική αντιπολίτευση έχει σημειώσει σημαντικές προόδους, συμπεριλαμβανομένης της προσέγγισης στην πόλη του Χαλεπίου, ο Ρίντα προειδοποίησε ότι αυτά τα κέρδη είναι απίθανο να οδηγήσουν σε ευρύτερη εδαφική επέκταση λόγω των περιορισμών των πόρων.
Στρατηγικοί στόχοι και περιφερειακός αντίκτυπος
Οι αναλυτές συμφώνησαν ότι ο απώτερος στόχος της Τουρκίας δεν είναι να ανατρέψει την κυβέρνηση Άσαντ αλλά να χρησιμοποιήσει την κατάσταση ως διαπραγματευτικό χαρτί.
«Η Τουρκία επωφελείται από τη διατήρηση της συριακής κυβέρνησης υπό πίεση ενώ διατηρεί τον έλεγχο των φατριών της αντιπολίτευσης», σημείωσε ο Κουκ.
Η επίθεση χρησιμεύει επίσης ως μήνυμα προς τη Ρωσία και το Ιράν, σηματοδοτώντας τη συνεχιζόμενη επιρροή της Τουρκίας στη βορειοδυτική Συρία παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες εξομάλυνσης.
Έκοψαν τον αυτοκινητόδρομο – Νεκρός Ιρανός στρατηγός
Τζιχαντιστές και σύμμαχοί τους, οι οποίοι έχουν εξαπολύσει μεγάλη επίθεση στη βορειοδυτική Συρία εναντίον των δυνάμεων του καθεστώτος, απέκοψαν τον ζωτικής σημασίας δρόμο που συνδέει την πρωτεύουσα Δαμασκό με το Χαλέπι.
Στρατηγός των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια συγκρούσεων, μετέδωσε ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Περισσότεροι από 200 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους τζιχαντιστές και στρατιώτες του συριακού καθεστώτος, σκοτώθηκαν στις μάχες που διεξάγονται από την Τετάρτη 27/11 στη βορειοδυτική Συρία, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (OSDH).
Μεταξύ των θυμάτων είναι και 20 άμαχοι, κυρίως από τα πλήγματα της ρωσικής αεροπορίας.
Ο στρατηγός Κιουμάρς Πουρχασεμί, ένας από τους ανώτερους συμβούλους του Ιράν στο Χαλέπι, σκοτώθηκε σε επίθεση που πραγματοποιήθηκε από μισθοφόρους τρομοκράτες», μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι τζιχαντιστές «έκοψαν τον δρόμο Δαμασκού-Χαλεπιού κοντά στην πόλη Αλ Ζάρμπα».
Οι ένοπλες δυνάμεις της Συρίας δήλωσαν την Πέμπτη ότι η επίθεση έγινε υπό την ηγεσία της Hayat Tahrir al-Sham, ή HTS που αποτελεί το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα.
«Παραβίαση» της συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας, Ρωσίας και Ιράν
Η Τουρκία, η οποία υποστηρίζει φατρίες της συριακής αντιπολίτευσης, και η Ρωσία και το Ιράν, που υποστήριξαν τις κυβερνητικές δυνάμεις, κατέληξαν σε συμφωνία στα τέλη του 2019 που ουσιαστικά πάγωσε τη γραμμή της σύγκρουσης και απέτρεψε κυβερνητικές προόδους στην επαρχία Ιντλίμπ.
«Οι δυνάμεις μας αντιμετωπίζουν τις τρομοκρατικές οργανώσεις με διαφορετική ισχύ και σε συνεργασία με φιλικές δυνάμεις για να διασφαλίσουν ότι η κατάσταση θα επιστρέψει όπως ήταν», σύμφωνα με ανακοίνωση του στρατού.
Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης ισχυρίστηκαν ότι απέσπασαν τον έλεγχο πάνω από 15 χωριών από τις κυβερνητικές δυνάμεις στο βορειοδυτικό Χαλέπι, καταλαμβάνοντας μια στρατιωτική βάση και εξοπλισμό και κρατώντας ομήρους αρκετούς στρατιώτες.
Η επίθεση επεκτάθηκε την Πέμπτη 28/11 για να φτάσει στην ύπαιθρο της επαρχίας Ιντλίμπ, όπου οι κυβερνητικές δυνάμεις ελέγχουν έναν μεγάλο αυτοκινητόδρομο και μια στρατηγική πόλη που κατείχαν προηγουμένως οι μουτζαχεντίν, ανέφεραν οι ένοπλες ομάδες και το Συριακό Παρατηρητήριο.
Η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης είπε ότι τουλάχιστον 7.000 οικογένειες έχουν εκτοπιστεί πρόσφατα λόγω των κλιμακούμενων εχθροπραξιών και ορισμένα σχολεία και εγκαταστάσεις υγείας αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις υπηρεσίες.
Το Ισραήλ έχει επίσης κλιμακώσει τις επιθέσεις του κατά της Χεζμπολάχ στη Συρία τις τελευταίες 70 ημέρες.
Η Ρωσία, μαζί με το Ιράν, υποστήριξαν τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις αμέσως μετά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις το 2011 που μετατράπηκαν σε πόλεμο.
Η Τουρκία έχει υποστηρίξει μια σειρά δυνάμεων της ισλαμιστικής/τζιχαντιστικής αντιπολίτευσης και έχει εγκαθιδρύσει στρατιωτική παρουσία σε περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας.
Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν τις δυνάμεις των Κούρδων της Συρίας που πολεμούν τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στα ανατολικά της χώρας.
Ανώνυμοι αξιωματούχοι του τουρκικού υπουργείου Άμυνας δήλωσαν την Πέμπτη 28/11 ότι ο τουρκικός στρατός έλαβε «κάθε είδους μέτρα» για να προστατεύσει τα στρατεύματά του στη Συρία.
Οι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η επίθεση προχώρησε αφού οι τουρκικές διπλωματικές προσπάθειες για την αποτροπή κυβερνητικών επιθέσεων ήταν ανεπιτυχείς.