Η πλειοψηφία των πολιτών στην Τουρκία τάσσεται υπέρ του ενισχυμένου προεδρικού συστήματος της χώρας, το οποίο παρέχει σχεδόν απεριόριστη και ανεξέλεγκτη εξουσία στον πρόεδρο έναντι των θεσμών, συγκριτικά με το προηγούμενο κοινοβουλευτικό σύστημα, σύμφωνα με ετήσια έρευνα του Κέντρου Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Kadir Has.
Συνολικά το 55,7% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι προτιμά το προεδρικό σύστημα, ενώ το 44,3% δήλωσε ότι είναι υπέρ του κοινοβουλευτικού συστήματος, κάτι που είχε αποτυπωθεί και στην αντίστοιχη έρευνα του 2020 για τις Κοινωνικές και Πολιτικές Τάσεις στην Τουρκία.
Ξεκινώντας από τις εκλογές του Ιουνίου 2018, το προεδρικό σύστημα έχει δεχθεί κριτική για την κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού, ενώ μεταβιβάζει τις εκτελεστικές εξουσίες στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά με περιορισμένα «αντίβαρα» εξουσίας.
Η έρευνα Kadir Has, που διεξήχθη από τις 23 Οκτωβρίου έως τις 5 Νοεμβρίου 2021 μέσω προσωπικών συνεντεύξεων με 1000 συμμετέχοντες σε 26 πόλεις, έρχεται την περίοδο που η Τουρκία είναι αντιμέτωπη με ένα ασταθές νόμισμα και τον αυξανόμενο πληθωρισμό.
Η καταβαράθρωση της λίρας πέρυσι εξάλειψε την αγοραστική δύναμη και τις αποταμιεύσεις των Τούρκων, καθώς το νόμισμα έχασε το 44% της αξίας της, μετά από πολλαπλές μειώσεις επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα, ως μέρος της ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής του Ερντογάν.
Ο ετήσιος πληθωρισμός της Τουρκίας εκτινάχθηκε στο 36,1% τον περασμένο μήνα, το υψηλότερο των 19 ετών που βρίσκεται στην εξουσία ο Ερντογάν, με ορισμένους οικονομολόγους να προβλέπουν ότι το ποσοστό μπορεί να φτάσει έως και το 50% μέχρι την άνοιξη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters.
Τα οικονομικά προβλήματα, οι πρόσφυγες και η COVID-19 θεωρούνται ως τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετώπιζαν οι πολίτες στην Τουρκία το 2021, σύμφωνα με την έρευνα.
Τα «Προβλήματα στην οικονομία» κατατάσσονται ως το πιο σημαντικό ζήτημα στο μυαλό των Τούρκων πολιτών, με 22,7%, ενώ ακολουθούν οι «πρόσφυγες», που σημείωσαν αύξηση 6% από πέρυσι στο 17,9%.
Η «πανδημία του κορωνοϊού» ήταν το τρίτο πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζει η Τουρκία, με ποσοστό 15,8% σύμφωνα με την έρευνα Kadir Has, ακολουθούμενη από «περιορισμό δικαιωμάτων και ελευθεριών» με 7,3% και την «μάχη κατά της τρομοκρατίας» με 7,2%.
Όταν οι μετέχοντες στην έρευνα ρωτήθηκαν «πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας όσον αφορά τις πολιτικές σας απόψεις;», το 27,5% των ερωτηθέντων απάντησε «πολύ συντηρητικό».
Αυτοί που αυτοπροσδιορίστηκαν ως «εθνικιστές» ανέρχονται στο 19,9% και ακολουθούν οι «κεμαλιστές» με 19,2%.
Η έρευνα κατέγραψε ότι η αστυνομία θεωρείται ο πιο αξιόπιστος θεσμός για τον τουρκικό λαό με ποσοστό 65,4%. Ακολουθεί η χωροφυλακή στη δεύτερη θέση, ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις στην Τουρκία κατατάσσονται στην τρίτη θέση (62,4%).
Η Τουρκική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση (57%) καταλαμβάνει την τέταρτη θέση και- με οριακή διαφορά – η Προεδρία (56,9%) κατατάσσεται στην πέμπτη θέση ως το πιο αξιόπιστο όργανο στην Τουρκία.
Ο τουρκικός λαός δεν αντιλαμβάνεται πλέον τις Ηνωμένες Πολιτείες ως την υπ’ αριθμόν ένα απειλή, σύμφωνα με τη φετινή έρευνα.
Συγκεκριμένα ο σύμμαχος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ κατατάσσεται ως η τρίτη πιο σημαντική απειλή με ποσοστό 56,1%.
Η Αρμενία ανέβηκε και έγινε η πιο σημαντική χώρα που απειλεί την Τουρκία με ποσοστό 60,9%.
Κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ του 2020, όταν διενεργούνταν η έρευνα, οι τουρκικές δυνάμεις παρείχαν στρατιωτική υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας. Πριν από την έναρξη της σύγκρουσης, η Τουρκία κλιμάκωσε την εθνικιστική ρητορική κατά της Αρμενίας.
Το Ισραήλ κατέλαβε τη δεύτερη θέση (60,5%) και το Ιράκ στην τέταρτη θέση (49,6%).
Συνολικά το 50,6% των ερωτηθέντων δήλωσαν ικανοποιημένοι με την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης. Ωστόσο, η υποστήριξη για τη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας σε ξένες χώρες μειώθηκε στο 29,1%, το χαμηλότερο ποσοστό μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την έρευνα.
Επιπλέον, η «υποστήριξη για τις διασυνοριακές επιχειρήσεις της Τουρκίας» καταγράφουν επίσης το πιό χαμηλό ποσοστό μέχρι σήμερα (33,7%), τις επικροτούν δηλαδή μόλις ένας στους τρεις Τούρκους πολίτες.