Η απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία έχει «πολιτική και διπλωματική σημασία», καταδεικνύοντας την πεποίθηση που υπάρχει από πλευράς ΗΠΑ για αναβάθμιση των διμερών σχέσεων, στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς να στρέφεται ενάντια σε οποιαδήποτε τρίτη χώρα, δήλωσε το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.
Η ύπαρξη του εμπάργκο στην πώληση όπλων δεν αντικατόπτριζε το επίπεδο των σχέσεων μας και έχει συμβολική σημασία, είπε, ενώ πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει πρόθεση ή απόφαση από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας για προμήθεια οπλικών συστημάτων από τις ΗΠΑ.
Εξελίξεις που αφορούν τις διμερείς σχέσεις
Σε δηλώσεις του στο υπουργείο Εξωτερικών, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών στέλνει σημαντικά μηνύματα, τόσο σε σχέση με το πώς οι ΗΠΑ προσεγγίζουν την Ανατολική Μεσόγειο και την τριμερή συνεργασία της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Ελλάδα και το Ισραήλ, αλλά και όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο υπουργός είπε ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξουν και άλλες εξελίξεις που αφορούν τις διμερείς σχέσεις, που άπτονται θεμάτων της καθημερινότητας και ξεφεύγουν του πλαισίου της πολιτικής.
Συγκεκριμένα, είπε ότι εντατικοποιούνται οι συζητήσεις για αποφυγή της ανάγκης θεώρησης εισόδου για επίσκεψη Κυπρίων υπηκόων, κατόχων διαβατηρίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις ΗΠΑ αλλά και για αναβάθμιση της συμφωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες για αποφυγή διπλής φορολογίας.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο υπουργός αναφέρθηκε στη Δήλωση Προθέσεων που υπογράφηκε με τις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2018, λέγοντας ότι ήταν ένα ακόμη δείγμα της προσπάθειας που ξεκίνησε το 2013, ώστε να μην προσεγγίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία αποκλειστικά στη βάση του Κυπριακού προβλήματος ή των σχέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία.
Αυτοί οι δύο παράγοντες αποτελούσαν τη βάση της προσέγγισης των ΗΠΑ προς την Κυπριακή Δημοκρατία, κάτι που σύμφωνα με τον Υπουργό, φαίνεται να αλλάζει μέσα από τις εξελίξεις.
Θεωρούμε ότι αυτό είναι σημαντικό, τόσο για τις διμερείς μας σχέσεις, όσο και για την τριμερή συνεργασία με το Ισραήλ και την Ελλάδα και γενικότερα για την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση μιας θετικής προσέγγισης, είπε.
Οι επιφυλάξεις Τραμπ, θέματα εσωτερικών ισορροπιών
Ερωτηθείς για τις επιφυλάξεις που εξέφρασε μέσω ανακοίνωσης ο Πρόεδρος Τραμπ, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι αυτές αφορούν «αποκλειστικά θέματα των εσωτερικών ισορροπιών στις ΗΠΑ για το ποιος αποφασίζει και ποιος έχει τον λόγο στις αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής».
Είπε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος αξιοποίησε μια πρόνοια που έχει αξιοποιηθεί και στο παρελθόν για άλλες χώρες για να στείλει ένα μήνυμα σε σχέση με το ποιος έχει τον πρώτο λόγο σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις στην εξωτερική πολιτική.
Σε άλλη ερώτηση, κατά πόσο θα υπάρξει και προμήθεια οπλικών συστημάτων, ο υπουργός είπε ότι «περισσότερο για εμάς έχει πολιτική και διπλωματική σημασία» η άρση του εμπάργκο, ενώ προσφέρει και κάποιες άλλες ευκαιρίες, που θα συζητηθούν με την αμερικανική πλευρά.
Έφερε ως παράδειγμα την ευκαιρία για στελέχη της ΕΦ να συμμετέχουν σε κοινές ασκήσεις με τις αμερικανικές δυνάμεις ή να φοιτήσουν σε σχετικά ακαδημαϊκά ιδρύματα στις ΗΠΑ.
Όλα τα άλλα θα αποτελέσουν αντικείμενο διμερών συζητήσεων στο επίπεδο του αρμόδιου υπουργού Άμυνας, είπε.
Σε ερώτηση αν η άρση του εμπάργκο συνεπάγεται άμεση προμήθεια οπλικών συστήματων από τις ΗΠΑ, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «δεν υπάρχει τέτοιου είδους πρόθεση ή απόφαση από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Στην παρούσα φάση, είπε, δεν υπάρχει πολιτική απόφαση ή εισήγηση από το αρμόδιο Υπουργείο για κάτι τέτοιο.
Σε ερώτηση για την χρονική συγκυρία της υπογραφής του συγκεκριμένου νόμου, πρόνοιες του οποίου αναφέρονται και στον αποκλεισμό της Άγκυρας από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι είναι μια προσέγγιση από την πλευρά του Κογκρέσου που υιοθέτησε και η αμερικανική Κυβέρνηση.
Για τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας
«Μπορεί αυτή τη στιγμή οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία να μην είναι στο καλύτερο δυνατό σημείο, πολύ πιθανόν σε ένα-δύο χρόνια ή σε πιο σύντομο διάστημα αυτές οι σχέσεις να επανέλθουν στην ομαλότητα» είπε.
Πρόσθεσε ότι η εξωτερική πολιτική δεν προσεγγίζεται ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος και δεν οικοδομείται στη βάση των σχέσεων άλλων κρατών με την Τουρκία.
«Αυτή ήταν μια προσέγγιση του παρελθόντος που δεν αντικατοπτρίζει την δική μας πολιτική προσέγγιση» είπε.
Ανέφερε ακόμη ότι οι ΗΠΑ προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην Ανατολική Μεσόγειο για πολλά θέματα, όπως τα ζητήματα ασφάλειας, τρομοκρατίας, ενέργειας, αλλά και για την ενεργειακή προοπτική της Ανατολικής Μεσογείου να αναπτυχθεί ως ένας εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη.
Ερωτηθείς για το όραμα της Λευκωσίας για την περιοχή, αναφέρθηκε στην προοπτική της συνεργασίας που αναπτύσσεται από κοινού με όλα τα κράτη, χωρίς κανένα αποκλεισμό, λέγοντας ότι και η Τουρκία μπορεί, αν αποφασίσει ότι επιθυμεί, να συμμετάσχει, ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και να ενισχυθούν οι προοπτικές της περιοχής.
Για τη στάση της Μόσχας
Σε άλλη ερώτηση για τις αναφορές στη Ρωσία που περιέχονται στο νομοθέτημα που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Τραμπ και κατά πόσο η Λευκωσία ανησυχεί για το ενδεχόμενο να εμπλακεί στη διελκυστίνδα Ρωσίας-ΗΠΑ στην περιοχή, ο κ. Χριστοδουλίδης επανέλαβε ότι η συνεργασία γίνεται στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς να στρέφεται εναντίον οποιαδήποτε τρίτης χώρας.
Απάντησε συγκεκριμένα και για τις δύο προϋποθέσεις που αναφέρονται στο νομοθέτημα, σε ό,τι αφορά τα οικονομικά δεδομένα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και τον ρόλο της Λευκωσίας στην περιοχή.
Για τα οικονομικά δεδομένα, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ και διεθνών οργανισμών και υπόκειται συνεχώς σε σχετικούς ελέγχους, με τα αποτελέσματα να είναι πολύ θετικά.
Παρέπεμψε εξάλλου στην τελευταία επίσκεψη στην Κύπρο της αρμόδιας επιτροπής των ΗΠΑ και στην ανακοίνωση που εκδόθηκε στη συνέχεια.
Σε σχέση με τον ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η Λευκωσία διαχρονικά δίνει διευκολύνεις για ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις στην περιοχή, υπενθυμίζοντας την περίπτωση του Λιβάνου, το 2006.
Θα συνεχίσουμε να έχουμε αυτόν τον ρόλο, παρέχοντας ανθρωπιστικής φύσεως διευκολύνσεις, πρόσθεσε.
«Πέρα από την γεωγραφική μας θέση, οι άριστες σχέσεις που έχουμε με όλα τα γειτονικά μας κράτη μας προσφέρουν αυτή την ευκαιρία, την οποία θα συνεχίσουμε να εξυπηρετούμε» είπε.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι «δεν έχουμε αρνηθεί σε καμία χώρα, αντίθετα προβάλλουμε και αξιοποιούμε αυτόν τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κυπριακή Δημοκρατία σε ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις».
Σε σχέση με τις αναφορές στη Ρωσία, είπε ότι έχουμε ενώπιον μας ένα νομοθέτημα που αποτυπώνει το πως η αμερικανική Κυβέρνηση βλέπει τα δεδομένα στην περιοχή.
Δεν αναμέναμε να τα βλέπει διαφορετικά λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο, είπε.
Πρόσθεσε ωστόσο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία λαμβάνει αποφάσεις στη βάση του πως εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της καλύτερα.
Σε άλλη ερώτηση, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «είμαστε σε επαφή σε διπλωματικό επίπεδο και με την Ρωσική Ομοσπονδία», ενώ υπενθύμισε την πρόσφατη επίσκεψη του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών στη Μόσχα.
Ανέφερε τέλος ότι θα πρέπει να αναμένονται συγκεκριμένες εξελίξεις στο επίπεδο των διμερών σχέσεων με τη Ρωσία εντός του 2020.