Το μήνυμα πως δεν θα δεχθεί τη διπλωματία των κανονιοφόρων, τις τακτικές εκβιασμού και τις προσπάθειες εξαναγκασμού της ε/κ πλευράς να διαπραγματευτεί υπό πίεση έστειλε, από το βήμα της 74η Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, επανατονίζοντας ταυτόχρονα την πλήρη αφοσίωση και στήριξή του στη νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, για συνέχιση της διαδικασίας από το σημείο που σταμάτησε στο Κραν Μοντάνα.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι «τα τελευταία 45 χρόνια αναλαμβάνουμε τις ίδιες θετικές πρωτοβουλίες για να τερματιστεί το απαράδεκτο στάτους κβο και να επιτύχουμε διαρκή ειρήνη και σταθερότητα στην πατρίδα μου».
Ενα στάτους κβο που είναι αποτέλεσμα της παράνομης τουρκικής εισβολής το 1974, της παραβίασης της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, της συνεχιζόμενης στρατιωτικής κατοχής σε περισσότερο από το ένα τρίτο της χώρας και του βίαιου εκτοπισμού του 40% του πληθυσμού της.
Από τότε, παρόλες τις ειλικρινείς προσπάθειες και τις εποικοδομητικές πρωτοβουλίες, τόσο από εμένα, όσο και από τους προκατόχους μου για μια διευθέτηση, η Κύπρος παραμένει η τελευταία Ευρωπαϊκή διαιρεμένη χώρα.
Βρισκόμαστε τώρα στη μέση μιας νέας προσπάθειας, παρέχοντας μια αίσθηση ελπίδας.
Θα ήθελα να τονίσω με τον ισχυρότερο τρόπο την πλήρη αφοσίωσή μου και την υποστήριξή μου σε αυτή τη νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ να επαναλάβει τη διαδικασία από εκεί που σταμάτησε, στο Κράνς Μοντανά.
Στο πλαίσιο αυτό, και κατόπιν αιτήματος του Γενικού Γραμματέας για μια συμφωνημένη βάση για την επανέναρξη των συνομιλιών, υπάρχει μια σύμπλευση από τους ηγέτες των δυο κοινοτήτων ότι οι σχετικοί «Όροι Αναφοράς» πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:
1) Την κοινή διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου 2014, που καθορίζει τις βασικές καευθυντήριες γραμμές και αρχές για το πλαίσιο της επιδιωκόμενης λύσης, ως επίσης και τη μεθοδολογία της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
2) Οι συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν και οδήγησαν στο Κράνς Μοντανά.
3) Το πλαίσιο έξι σημείων του Γενικού Γραμματέα όπως παρουσιάστηκαν στο Κράν Μοντανά στις 30 Ιουνίου 2017.
Μια τέτοια συνεννόηση, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για αναβιώση των συνομιλιών με μοναδικό στόχο την επίτευξη συνολικής διευθέτησης βάσει των όσων συμφωνήθηκαν και αποτελούν ιστορικό συμβιβασμό από την πλευρά μας.
Την εξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, όπως έχει ρυθμιστεί στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια.
Μια διευθέτηση που θα δημιουργήσει ένα βιώσιμο, λειτουργικό και διαρκές ομοσπονδιακό κράτος, απαλλαγμένο από ξένες εξαρτήσεις, ξένα στρατεύματα και δικαιώματα παρέμβασης από τρίτες χώρες.
Μια διευθέτηση που δεν θα αποκλίνει από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ.
Και θέλω να στείλω ένα σαφές μήνυμα: Τα Ηνωμένα Έθνη και η αποστολή καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα αποτελούν μονόδρομο για εμάς.
Δυστυχώς, ενώ οι προσπάθειες επανέναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης βρίσκονται σε εξέλιξη, οι πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας όχι μόνο παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο αλλά υπονομεύουν σοβαρά το στόχο της δημιουργίας ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Παρόλο που δεν προτίθεμαι να εμπλακώ σε ένα παιχνίδι ευθυνών, δεν δικαιούμαι, και η αξιοπρέπεια του λαού μας υπαγορεύει, να μην αποδεχτούμε την πολιτική των κανονιοφόρων, τακτικές εκβιασμού και προσπάθειες να συρθεί η δική μας πλευρά σε συνομιλίες υπό το καθεστώς απειλών.
Είναι δυνατόν να καταλήξουν σε επιτυχία οι προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα, τη στιγμή που η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη και υφαλοκρηπίδα;
Η ενόσω η Τουρκία απειλεί την Κύπρο ότι θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις αν προχωρήσουμε με το ενεργειακό μας πρόγραμμα;
Ή όταν η Τουρκία εκβιάζει γειτονικά κράτη και εταιρίες ενέργειας με τις οποίες συνεργαζόμαστε και έχουμε καθιερώσει συμβατικές υποχρεώσεις;
Αναφορικά με την Αμμόχωστο, ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε πως « Όσον αφορά τα Βαρώσια, θα ήθελα να τονίσω ότι το ξεχωριστό της καθεστώς αναγνωρίστηκε σε όλες τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο.
Πιο συγκεκριμένα, το πλαίσιο για την επανεγκατάσταση των Βαρωσίων από τους νόμιμους κατοίκους του υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, καθορίστηκε ως προτεραιότητα τόσο από τη συμφωνία υψηλού επιπέδου του 1979 μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, όσο και από τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Από αυτή την άποψη, εκτιμούμε βαθύτατα την πρόσφατη επιβεβαίωση από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ ότι η θέση των Ηνωμένων Εθνών επί του θέματος παραμένει αμετάβλητη και καθοδηγείται από τα εν λόγω ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Συνεχίζοντας ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε πως« καθώς μιλάμε, αντιμετωπίζουμε επίσης μια ολοένα και πιο επιθετική στάση του τουρκικού στρατού και μια κλιμάκωση παραβιάσεων στη νεκρή ζώνη».
Όλες αυτές οι εξελίξεις καθιστούν τον ρόλο της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και την εκπλήρωση της αποστολής της πιο απαραίτητη από ποτέ.
Αναφερόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε πως « ο Τούρκος Πρόεδρος, κ. Ερντογάν, πριν από δύο ημέρες σε αυτή τη Συνέλευση του Αυγούστου, ανέφερε παραπλανητικούς ισχυρισμούς».
Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ότι έχουν κακές προθέσεις όσοι προβάλουν για το Κυπριακό πρόβλημα τη “μηδενική ασφάλεια και μηδενικές εγγυήσεις”.
Αναρωτήθηκε εξάλλου κατά πόσο “είναι ένδειξη αδιαλλαξίας και κακών προθέσεων η επιδίωξη να δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, ελεύθερο από την παρουσία στρατευμάτων κατοχής;”
Είναι ένδειξη αδιαλλαξίας και κακών προθέσεων να οραματίζεσαι τον τερματισμό μιας αναχρονιστικής Συνθήκης Εγγυήσεων και την εγκαθίδρυση ενός ισχυρού συστήματος ασφάλειας, βασισμένο στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στις Συνθήκες της ΕΕ;
Ποιο άλλο από τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ υπόκεινται σε εγγυήσεις από τρίτη χώρα;
Είναι ένδειξη αδιαλλαξίας και κακών προθέσεων η επιδίωξη να εγκαθιδρυθεί ένα κανονικό κράτος, στο οποίο όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μόνο από τους Κύπριους, χωρίς εξωτερικές εξαρτήσεις;
Ισχυρίστηκε επίσης ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αρνείται να μοιραστεί την πολιτική δύναμη και την ευημερία με τους Τουρκοκύπριους.
Αρνούμαστε να μοιραστούμε την πολιτική εξουσία και την ευημερία με τους Τουρκοκύπριους, όταν:
Έχουμε αποδεχθεί την πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται από τον Γενικό Γραμματέα και επιβεβαιώθηκε από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας;
Η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή κοινότητα, στο πλαίσιο της διαπραγματευτικής διαδικασίας, κατέληξαν σε συμφωνία για το θέμα των φυσικών πόρων, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας;
Έχουμε επίσης διαβιβάσει την ετοιμότητά μας, πάντα στο πλαίσιο ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, να καταθέσουμε έσοδα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε ανοιχτό καταπιστευτικό λογαριασμό για την τουρκοκυπριακή κοινότητα;
Έναν ανοιχτό καταπιστευτικό λογαριασμό, μέσω του οποίου προστατεύουμε το νόμιμο μερίδιο της τουρκοκυπριακής κοινότητας, σύμφωνα με την αναλογία πληθυσμού των μελλοντικών συνιστωσών πολιτειών.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν ισχυρίστηκε, επίσης, ότι η Τουρκία έχει μια λογική προσέγγιση στο ζήτημα των ενεργειακών πόρων και ότι θα προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων μέχρι τέλους.
Είναι λογική προσέγγιση η μονομερής και παράνομη διεξαγωγή γεωτρήσεων εξερεύνησης υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη άλλης χώρας μέσω της απειλής χρήσης βίας;
Ποιου τα δικαιώματα προστατεύει η Τουρκία όταν οι αξιώσεις της περιορίζουν, προς όφελός της, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου κατά 44% εις βάρος των δικαιωμάτων και των συμφερόντων τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων;
Όπως έχω δηλώσει, δεν ήταν και δεν είναι πρόθεσή μου να ξεκινήσω μια αντιπαράθεση. Αντίθετα, ταυτίζομαι πλήρως με τα συναισθηματικά καταληκτικά σχόλια του κ. Ερντογάν, καθώς εμπερικλείουν την ουσία αυτού που προσπαθούμε να επιτύχουμε στην Κύπρο: «Ελευθερία, ειρήνη, ευημερία, δικαιοσύνη και ένα ειρηνικό και ασφαλές μέλλον για όλους».
Αυτό είναι το όραμά μου. Αυτό είναι το όραμα του λαού της Κύπρου. Ο τερματισμός του απαράδεκτου στάτους κβο με ένα κράτος το οποίο θα εξασφαλίσει ένα κοινό μέλλον ευημερίας για τις επόμενες γενιές Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Ένα μέλλον το όποιο θα τους επιτρέψει να ζουν ελεύθερα μαζί και να συνεργάζονται από κοινού, υπό συνθήκες σταθερότητας, ασφάλειας και ειρηνικής συνύπαρξης.
Μόνο τότε θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις ανεκπλήρωτες ακόμα προοπτικές και δυνατότητες της χώρας μας. Δεν θα παρεκκλίνω από την επιδίωξη αυτού του οράματος και επικαλούμαι την αλληλεγγύη σας στην υποστήριξη των προσπαθειών για επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Αυτό δεν είναι μόνο προς το συμφέρον του λαού της Κύπρου, αλλά και προς το συμφέρον της Τουρκίας, της περιοχής και της διεθνούς κοινότητας.
Μπορεί να έχω αφιερώσει μεγάλο μέρος της ομιλίας μου στο κυπριακό πρόβλημα. Δεν παραγνωρίζω, ωστόσο, ούτε και παραβλέπω την τεράστια σημασία των παγκόσμιων προκλήσεων, ιδιαίτερα της φτώχειας, της κλιματικής αλλαγής και της αειφόρου ανάπτυξης.
Η μόνη λύση για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, έγκειται στην αποφασιστικότητα των κρατών μελών του ΟΗΕ να αφήσουν επιτέλους στην άκρη βραχυπρόθεσμα συμφέροντα και σκοπιμότητες και να φθάσουν σε μια κοινή κατανόηση της ανάγκης πλήρους συμμόρφωσης με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις της κοινής μας οικογένειας.
Μόνο τότε θα εκπληρώσουμε τους συλλογικούς σκοπούς και στόχους και θα προσφέρουμε ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά μας, στα εγγόνια μας και στις επόμενες γενιές.