Ένας σύγχρονος θρύλος, ο περιβόητος Κομαντάντε Μάρκος των Ζαπατίστας, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι αποσύρεται από την ηγεσία του αντάρτικου Στρατού των Ζαπατίστας για την Εθνική Απελευθέρωση (EZLN), όχι για λόγους υγείας, αλλά επειδή έγιναν “εσωτερικές αλλαγές” στην οργάνωσή του.
“Η αντικατάσταση δεν γίνεται για λόγους ασθενείας ή θανάτου, ούτε για λόγους εκκαθάρισης” αλλά οφείλεται “στις εσωτερικές αλλαγές που σημειώθηκαν και σημειώνονται στον EZLN”, της οργάνωση που ιδρύθηκε το 1994 στην Πολιτεία Τσιάπας του νοτιοανατολικού Μεξικού, γράφει ο Μάρκος στην δεκασέλιδη ανακοίνωσή του.
Ο Ραφαέλ Σεμπαστιάν Γκιγιέν, όπως είναι το πραγματικό όνομά του, γράφει ότι σε συμφωνία με τη διοίκηση του EZLN “ο Μάρκος παύει να υπάρχει από σήμερα”.
Ο Κομαντάντε Μάρκος είχε επανεμφανιστεί, μετά από πολλά χρόνια, στην κηδεία ενός από τους υπαρχηγούς του στην Τσιάπας, σε μια συνοικία ιθαγενών της πόλης Λας Μαργκαρίτας που θεωρείται προπύργιο των Ζαπατίστας.
Η μακρά εξαφάνισή του είχε πυροδοτήσει πολλές φήμες, σύμφωνα με τις οποίες ήταν βαριά άρρωστος. Ένας πρώην διαπραγματευτής της κυβέρνησης, ο Λούις Άλβαρες, είχε μάλιστα γράψει σε ένα βιβλίο του ότι ο Μάρκος έπασχε από καρκίνο των πνευμόνων.
Έχοντας πάντα καλυμμένο το πρόσωπό του, ο Κομαντάντε Μάρκος υπήρξε ο εκπρόσωπος των Ζαπατίστας από την ίδρυση του κινήματος για την διεκδίκηση των κοινωνικών δικαιωμάτων των ιθαγενών του Μεξικού που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού στην Τσιάπας, μια επαρχία με πολύ υψηλά ποσοστά φτώχειας και αναλφαβητισμού.