Το πνεύμα ενότητας που επικράτησε στη σημερινή συνοδό των 27 στις Βρυξέλλες, όπου συμφωνήθηκαν ομόφωνα οι κατευθυντήριες γραμμές των διαπραγματεύσεων για το Brexit, υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, λίγο μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής.
Ο Ντ. Τουσκ είπε ότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων που οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ συμφώνησαν ομόφωνα και μέσα στα τέσσερα πρώτα λεπτά.
«Έχουμε την ομόφωνη στήριξη μεταξύ των 27 κρατών-μελών και των ευρωπαϊκών οργάνων και μια ισχυρή πολιτική εντολή για τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, όχι μόνο για την ουσία, αλλά και για τη μέθοδο που θα ακολουθήσουμε», δήλωσε ο Ντ. Τουσκ.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισήμανε επίσης ότι πριν ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για τις μελλοντικές σχέσεις της ΕΕ με τη Μ. Βρετανία, θα πρέπει πρώτα να υπάρξει συμφωνία στη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών, στο οικονομικό ζήτημα και στο θέμα των συνόρων με τη Βόρεια Ιρλανδία.
Ο ίδιος εκτίμησε ότι είναι ακόμα νωρίς να προβλέψουμε πότε θα επέλθει αυτή η συμφωνία.
Ο Ντ. Τουσκ τόνισε, επίσης, ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα αξιολογήσουν αν έχει γίνει επαρκής πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα, κάτι το οποίο θα πρέπει να αποφασιστεί ομόφωνα
Από πλευράς του, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Kλοντ Γιούνκερ υπογράμμισε την ανάγκη ενότητας των 27 σε αυτή τη διαβούλευση.
Τόνισε ότι πρώτα θα πρέπει να ρυθμιστούν «οι όροι του διαζυγίου», εξηγώντας ότι επί της ουσίας θα υπάρξουν δύο διαπραγματεύσεις: μία για τους όρους αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου και μία για τις μελλοντικές σχέσεις του με την ΕΕ.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής αναγνώρισε ότι θα πρόκειται για δύσκολες διαβουλεύσεις, στο βαθμό που αφορούν, όπως είπε, τους όρους ενός διαζυγίου.
Κυρίως δε σε ο,τι αφορά την οικονομική πτυχή της αποχώρησης, είπε ο Γιουνκερ.
Όσον αφορά τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ, τόνισε ότι δεν αρκεί να διατυπωθούν κάποιες αρχές, αλλά χρειάζονται «πραγματικές εγγυήσεις».
Οι τρεις βασικές αρχές πάνω στις οποίες διαρθρώνονται οι κατευθυντήριες γραμμές για το Brexit είναι σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου, οι εξής:
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επισημαίνει την επιθυμία του να έχει στο μέλλον μια “στενή συνεργασία” με το Ηνωμένο Βασίλειο. Τονίζει ότι οποιαδήποτε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να βασίζεται σε ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και να διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού. Επισημαίνει, επίσης, ότι η διατήρηση της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς αποκλείει τη συμμετοχή χώρας στη βάση μιας “προσέγγισης ανά τομέα”. “Ένα μη μέλος της Ένωσης, που δεν ανταποκρίνεται στις ίδιες υποχρεώσεις με ένα μέλος, δεν μπορεί να έχει τα ίδια δικαιώματα και να απολαμβάνει τα ίδια οφέλη με ένα μέλος”, αναφέρουν οι “27” και εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την αναγνώριση από τη βρετανική κυβέρνηση ότι οι τέσσερις ελευθερίες της ενιαίας αγοράς είναι αδιαίρετες και ότι δεν μπορεί να υπάρξει “διαλογή κερασιών”. Η Ένωση θα διατηρήσει την αυτονομία της όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων, καθώς και τον ρόλο του Δικαστηρίου της ΕΕ.
2. Οι διαπραγματεύσεις, βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης της ΕΕ θα διεξάγονται με διαφάνεια και ως ενιαία δέσμη μέτρων. Με βάση την αρχή ότι “τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν τα πάντα”, τα μεμονωμένα στοιχεία δεν μπορούν να διευθετηθούν χωριστά. Η Ένωση θα προσεγγίσει τις διαπραγματεύσεις με ενιαίες θέσεις και θα ασχοληθεί με το Ηνωμένο Βασίλειο αποκλειστικά μέσω των καναλιών που καθορίζονται στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές και στις διαπραγματευτικές οδηγίες. Για να μην υποβαθμιστεί η θέση της Ένωσης, δεν θα υπάρξουν ξεχωριστές διαπραγματεύσεις μεταξύ των επιμέρους κρατών μελών και του Ηνωμένου Βασιλείου για θέματα σχετικά με την απόσυρση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.
3. Οι βασικές αρχές που εκτίθενται ανωτέρω πρέπει να ισχύουν εξίσου στις διαπραγματεύσεις για τη συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, στις προκαταρκτικές και προπαρασκευαστικές συζητήσεις για τη μελλοντική σχέση με την ΕΕ.