Το Συμβούλιο της Ευρώπης έθεσε εκ νέου την Τρίτη την Τουρκία υπό επιτήρηση, επικρίνοντας τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν στις 16 Απριλίου ως «ασύμβατες με τη θεμελιώδη κοινή αντίληψη περί δημοκρατίας».
Η Άγκυρα αντέδρασε με οργή, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «εξευτελιστική» για το όργανο στο οποίο και η ίδια συμμετέχει.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, με 47 κράτη – μέλη και έδρα το Στρασβούργο, θεωρείται θεματοφύλακας της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το ψήφισμα για την έναρξη της διαδικασίας επιτήρησης της Τουρκίας εγκρίθηκε την Τρίτη από την κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου με 113 ψήφους υπέρ και 45 κατά.
Η συντάκτρια του ψηφίσματος, Μαριάν Μικό, είπε ότι δεν πρόκειται για «τιμωρία» της Τουρκίας αλλά για προσπάθεια ενίσχυσης του διαλόγου με την Άγκυρα.
Οι αντιδράσεις της Άγκυρας δείχνουν ότι μάλλον δεν το αντελήφθη έτσι.
«Η απόφαση είναι άδικη, λανθασμένη και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα της Τουρκίας» δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Ομέρ Τσελίκ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Χουριέτ».
«Αυτές που χρειάζονται επιτήρηση είναι οι ευρωπαϊκές χώρες».
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ σημείωσε ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών και σημείωσε ότι η χώρα εξετάζει τα επόμενα βήματα μετά την απόφαση.
Η Τουρκία είχε εξέλθει από την επιτήρηση το 2004 και η απόφαση να επιστρέψουν οι επιθεωρητές του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα επίπονη λόγω του ανοικτού διαλόγου που διατηρούσε η Άγκυρα με το όργανο αυτό.
Η ηγεσία του Συμβουλίου είχε επιχειρήσει να αμβλύνει τις εντάσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και στην Ε.Ε., παρότι το συμβούλιο είναι ξεχωριστό όργανο από την Ένωση.
Η έναρξη της διαδικασίας επιτήρησης δεν διευκολύνει την προσέγγιση της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες, ενισχύοντας τα επιχειρήματα υπέρ του τερματισμού των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε. – Τουρκίας.
Σχολιάζοντας την απόφαση να ανοίξει εκ νέου η διαδικασία παρακολούθησης για την Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μιλώντας στο Reuters είπε:
«Αυτήν την στιγμή η απόφαση που λήφθηκε εναντίον της Τουρκίας είναι εξολοκλήρου μία πολιτική απόφαση. Εμείς δεν αναγνωρίζουμε μία τέτοια απόφαση. Ας πήραν μία τέτοια απόφαση. Εμείς δεν θα δώσουμε έκταση. Αυτή η απόφαση λήφθηκε, τελείωσε […]
»Εμείς θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας στο θέμα των δικαιωμάτων και των ελευθεριών με την ίδια ειλικρινή στάση, αλλά δεν θα υποχωρήσουμε σε καμία περίπτωση μπροστά στις τρομοκρατικές οργανώσεις, και κυρίως μπροστά στο PKK, στην FETÖ και το ISIS. Θα προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα».
Για την θανατική ποινή ο Ερντογάν σημείωσε ότι οι χώρες στις οποίες εφαρμόζεται είναι πολύ περισσότερος από τις χώρες στις οποίες δεν εφαρμόζεται και συνέχισε ως εξής:
«Αυτές οι χώρες δεν αποτελούν ζήτημα επειδή δεν είναι στην ΕΕ; Επιπλέον αυτήν την στιγμή δεν έχουμε κάνει ένα τέτοιο βήμα. Αφού ανοίξει η Βουλή, θα τεθεί προς συζήτηση, δεν θα τεθεί, αυτό είναι άλλη ιστορία».
Ο Ερντογάν σχολίασε ότι η Ευρώπη δεν τηρεί τις υποσχέσεις της για την οικονομική βοήθεια που οφείλει στην Τουρκία.
Όσον αφορά την ενταξιακή πορεία της χώρας, ο Ερντογάν υποστήριξε ότι η παρουσία της Τουρκίας θα ενδυνάμωνε την ΕΕ, ωστόσο η ΕΕ εδώ και 54 χρόνια δεν μπόρεσε να δεχτεί την Τουρκία ως μουσουλμανική χώρα.