Ο στρατηγός Alexander Bastrykin, ο οποίος διοικεί το ρωσικό ισοδύναμο του FBI, παρείχε μία σπάνια ματιά στο σκεπτικό του επίλεκτου κύκλου των “σιλοβίκι” ή των ανδρών ασφαλείας, του προέδρου. Το όραμά του, όπως δημοσιεύεται στην εβδομαδιαία εφημερίδα Kommersant Vlast και αναμεταδίδει το capital.gr, περιλαμβάνει διαδικτυακή λογοκρισία κινεζικού τύπου αλλά και εξάλειψη της “ψεύτικης δημοκρατίας” για να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
Η εικόνα της Ρωσίας ως πολιορκημένο φρούριο αποτελεί σχεδόν πάντα μέρος της ρητορικής των “σιλοβίκι”, αν και σπάνια εκφράζουν δημοσίως τις απόψεις τους. Το μακροσκελές άρθρο του Bastrykin, επικεφαλής της παντοδύναμης Επιτροπής Ερευνών, προχωρά πέρα από τις συνηθισμένες προσεκτικές επίσημες δηλώσεις. Απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα για να εξαλειφθούν τα τελευταία απομεινάρια της δημοκρατίας και των πολιτικών δικαιωμάτων:
“Φτάνει με το παιχνίδι της ψεύτικης δημοκρατίας και των συνεπακόλουθων ψευδοφιλελεύθερων αξιών. Η Δημοκρατία, ή η ισχύς του λαού, δεν είναι τίποτε άλλο από την εξουσία που ασκείται προς το συμφέρον του λαού. Αυτά τα συμφέροντα μπορούν να επιτευχθούν μέσω του κοινού καλού, όχι μέσω της απόλυτης ελευθερίας ορισμένων εκπροσώπων της κοινωνίας να κάνουν ό,τι θέλουν”.
Το επιχείρημα του Bastrykin είναι ότι για την τελευταία δεκαετία περίπου, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους διεξάγουν έναν υβριδικό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν ως απάντηση στην παρέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι μέρος αυτής της πολεμικής, όπως επίσης και η πρόσφατη πτώση των τιμών του πετρελαίου και η επακόλουθη υποτίμηση του ρουβλιού. Ακόμη κι έτσι, γράφει ο Bastrykin, ο “πόλεμος της πληροφορίας” των Δυτικών υπήρξε ακόμη πιο καταστροφικός. Ο στρατηγός πιστεύει ότι οι ΗΠΑ υπονόμευσαν τη Σοβιετική Ένωση με την υποδαύλιση των εθνοτικών συγκρούσεων, και το συνεχίζουν, πειθοντας με κάποιο τρόπο τους Ρώσους πολίτες να ενταχθούν σε ριζοσπαστικές ισλαμιστικές οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος. Η “επονομαζόμενη μάχη κατά της διαφθοράς” αποτελεί επίσης μέρος του πολέμου πληροφοριών. Η Δύση, λέει ο Bastrykin, εργάζεται για να ριζοσπαστικοποιήσει τους Ρώσους και να τους στρέψει κατά της χώρας τους και υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις ότι η προσέγγιση αποδίδει: 1.329 “εξτρεμιστικά εγκλήματα” καταγράφηκαν το 2015, 28,5% περισσότερα από το 2014.
“Ήρθε η ώρα να ενεργοποιηθεί μία άμυνα ενάντια σε αυτόν τον πόλεμο πληροφοριών” έγραψε ο Bastrykin. “Απαιτείται μία σκληρή, επαρκής και συμμετρική απάντηση”.
Η πρόταση του Bastrykin ξεκινά με την ανάπτυξη μίας επίσημης εθνικής ιδεολογίας που θα κάνει τους νέους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς στην ριζοσπαστικοποίηση. Αλλά αυτό δεν θα είναι δυνατόν να γίνει χωρίς τη λογοκρισία του διαδικτύου. Ο Bastrykin επιδοκιμάζει τους δραστικούς περιορισμούς που επέβαλε η Κίνα τον προηγούμενο μήνα στην δυνατότητα των μέσων ενημέρωσης που ελέγχονται από ξένους ή φέρουν κεφάλαια ξένων επενδυτών να δημοσιεύουν στο διαδίκτυο. Προτείνει, επίσης, “αντι-εξτρεμιστικά” φίλτρα στο διαδίκτυο για τα σχολεία, τα κολέγια και τις βιβλιοθήκες και το εξωδικαστικό μπλοκάρισμα οποιασδήποτε ιστοσελίδας που μπορεί να θεωρηθεί “εξτρεμιστική” από τις Αρχές.
Αυτός είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιεί το καθεστώς Putin για να συμπεριλάβει όλους όσους θεωρεί ότι αμφισβητούν την καθεστηκυία τάξη. Έχει σημειωθεί ένα κύμα διώξεων για τις “εξτρεμιστικές” πεποιθήσεις. Μεταξύ αυτών που καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης, περιλαμβάνεται ένας αντι-σιμήτης ποιητή στη Μόσχα, ένας δάσκαλος της Τορά στο Γεκατέρινμπουργκ, ένας τραγουδιστής που “υποκινούσε τη βία” στην Κοστρόμα, ένας Τατάρος ακτιβιστής στο Ταταρστάν και πλήθος bloggers σε όλη τη χώρα. Ο Bastrykin έγραψε ότι θα χρησιμοποιήσει επίσης ποινικές διώξεις σε βάρος αυτών που εκφράζουν την αντίθεσή τους στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 από την Ουκρανία: Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία χρειάζεται να ποινικοποιήσει με νόμο την άρνηση της νομιμότητας της προσάρτησης.
Ο Bastrykin θα ποινικοποιούσε επίσης τα κρυπτο-νομίσματα όπως το Bitcoin, το οποίο “ωθεί τα νόμιμα χρήματα εκτός της αγοράς και απειλεί την χρηματοπιστωτική σταθερότητα του κράτους”.
Αυτός ο ισχυρός αξιωματούχος, η Υπηρεσία του οποίου είναι επιφορτισμένη με τη διερεύνηση σοβαρών εγκλημάτων, φαντάζεται μία χώρα που θα μοιάζει σε πολλά με τη Σοβιετική Ένωση: Μία καθαρή ιδεολογία που θα επιβάλλεται από την κυβέρνηση, χωρίς της επίφαση της ελευθερίας του λόγου, χωρίς “ψεύτικη δημοκρατία” ή μία νοοτροπία πολιορκίας που προκαλείται από το φόβο του δυτικού εχθρού. Τo άρθρο αποτελεί το πιο σαφές κάλεσμα για αποκατάσταση του σοβιετικού συστήματος από έναν κορυφαίο αξιωματούχο του καθεστώτος, από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Putin, 16 χρόνια πριν.
Ο ίδιος ο Putin δεν έχει ποτέ υπερβεί σε τέτοιο βαθμό τα εσκαμμένα σε δημόσιες δηλώσεις του. Τον Ιανουάριο έδωσε έναν πολύ διαφορετικό ορισμό της δημοκρατίας από αυτόν του Bastrykin:
“Όπως έχουμε ήδη καθιερώσει, η δημοκρατία είναι η ισχύς του λαού και η επιρροή του στις αρχές. Έχουμε εμβολιαστεί ενάντια στην αυταρχική ηγεμονία μιας πολιτικής δύναμης – το Σοβιετικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Κάναμε την επιλογή μας εδώ και πολύ καιρό και θα τελειοποιήσουμε τους εγχώριους δημοκρατικούς θεσμούς”.
Οι ενέργειες του Putin, ιδίως κατά την τρίτη προεδρική θητεία του, έχουν διαψεύσει αυτές τις δηλώσεις. Οι ελευθερίες του Τύπου δέχονται επίθεση, η αντιπολίτευση έχει φθαρεί και περιθωριοποιηθεί και η οικονομική διαφάνεια έχει περικοπεί. Ωστόσο ο Putin έχει απομακρυνθεί από την καθιέρωση ανοικτής λογοκρισίας ή την μετατροπή του καθεστώτος του σε μία ιδεολογική δικτατορία στις σοβιετικές γραμμές.
Το τολμηρό άλμα του Bastrykin θα μπορούσε να είναι μία δοκιμασία της κοινής γνώμης – αν και ο Putin είναι βέβαιος ότι ο λαός των στηρίζει. Οι απόψεις του Bastrykin προορίζονται πιο πολύ για τον Putin και άλλους πιστούς παρά για τους αναγνώστες του σχετικά φιλελεύθερου περιοδικού. Θα χρειαστεί μόνο μία μικρή ώθηση για να επιστρέψει η Ρωσία στο δρόμο του σοβιετικού παρελθόντος της, ή σε κάποια εκδοχή αυτού εμπνευσμένης από το παράδειγμα της Κίνας. Στο μυαλό των “σιλοβίκι”, η χώρα αυτή ήταν καλύτερα εξοπλισμένη για την καταπολέμηση του δυτικού εχθρού.
Ακόμη, ο Putin μπορεί να χρησιμοποιήσει την ευκαιρία για να δηλώσει ακόμη μία φορά ότι είναι δεσμευμένος στη δημοκρατία και την σχετική ελευθερία του σε μεγάλο βαθμό χωρίς λογοκρισία διαδικτύου. Μερικοί από τους άνδρες του, έχουν τόσο σκληρή γραμμή που δίπλα τους μπορεί να φαίνεται καλοκάγαθος.