Με ένα ενημερωτικό σημείωμα, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Θάνος Μωραϊτης επιχειρεί να αποδομήσει 11 «νεοφιλελεύθερα ψέμματα» όπως χαρακτηριστικά λέει για την αναγκαιότητα λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές.
Παράλληλα, ο βουλευτής και εισηγητής ΚΤΕ του ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για παταγώδη αποτυχία της υπουργικής απόφασης για λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε 10 περιοχές της χώρας:
«Για άλλη μια φορά οι επιφυλάξεις που διατύπωσε το ΠΑΣΟΚ για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές επιβεβαιώθηκαν περίτρανα. Η πρώτη απόπειρα εφαρμογής της πρόσφατης απόφασης του Υπουργείου Ανάπτυξης που ορίζει 10 περιοχές στις οποίες θα λειτουργήσουν τα καταστήματα και τις 52 Κυριακές, απέτυχε παταγωδώς. Μετρημένα στα δάχτυλα ήταν τα καταστήματα που άνοιξαν, οι δε καταναλωτές απείχαν με ηχηρό τρόπο από την αγορά» τόνισε, προσθέτοντας:
«Η συγκεκριμένη ρύθμιση όχι μόνο δημιούργησε αναίτια αναστάτωση στον εμπορικό κόσμο αλλά είναι απολύτως αυθαίρετη καθώς αντίκειται στο νόμο που έχει ψηφίσει το ελληνικό κοινοβούλιο και δεν καλύπτει σε καμία περίπτωση τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας. Στην πραγματικότητα εξυπηρετεί στενά και περιορισμένα επιχειρηματικά συμφέροντα για την αναδιανομή του τζίρου και ιδεολογικές εμμονές του προηγούμενου αιώνα. Αυτή τη φορά ο νεοφιλελευθερισμός φόρεσε το μανδύα του κρατισμού επιβάλλοντας ρυθμίσεις για τις τοπικές ανάγκες της αγοράς, από τις υπουργικές καρέκλες της Αθήνας».
Σύμφωνα με τον κ. Μωραΐτη, «το άστοχο και ανεδαφικό της ρύθμισης αυτής αποδεικνύεται α) από τον ορυμαγδό καταγγελιών των ενώσεων καταναλωτών, Περιφερειακών Διοικήσεων και φυσικά της συντριπτικής πλειοψηφίας του εμπορικού κόσμου και β) από τις προσφυγές για αιτήσεις αναστολής τόσο από τους μικρομεσαίους εμπόρους εξαιτίας του παράνομου ορισμού 10 αντί 3 τουριστικών περιοχών όσο και από συγκεκριμένα πολυκαταστήματα που διαμαρτύρονται για την πρόκληση αθέμιτου ανταγωνισμού».
«Καλούμε έστω και τώρα το Υπουργείο Ανάπτυξης να συνομιλήσει με ειλικρίνεια και χωρίς προκαταλήψεις με την αγορά και τους καταναλωτές ώστε να καταλήξουμε σε ένα σύγχρονο και εφαρμόσιμο πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων στη χώρα μας» τονίζει.
Παράλληλα, σε ενημερωτικό σημείωμα παρουσιάζει «τεκμηριωμένες διαψεύσεις στα νεοφιλελεύθερα ψέματα που ευρέως κυκλοφορούν για να παραπλανήσουν τους πολίτες και να αποσιωπήσουν φυσικά τις πραγματικές σκοπιμότητες»:
1. Μύθος: Η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση για την υποχρεωτική εφαρμογή ελεύθερων Κυριακών όλο το χρόνο είναι συνέπεια του νόμου
Αλήθεια: Το γεγονός ότι η Υπουργική Απόφαση όρισε 10 περιοχές και όχι 3 που προβλέπει ο νόμος αποδεικνύει πως εκτός από λανθασμένη προσέγγιση για το όλο εγχείρημα κρύβεται μια περίεργη εμμονή (ιδεολογική ή άλλη).
2. Μύθος: Η Ελλάδα είναι η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει απελευθερώσει τη λειτουργία των καταστημάτων.
Αλήθεια: Με το ν.4177 δεν καθιερώθηκαν μόνο 7 Κυριακές το χρόνο ελεύθερης λειτουργίας των καταστημάτων αλλά και η δυνατότητα ορισμού περισσοτέρων με απόφαση του οικείου αντιπεριφερειάρχη, που λαμβάνεται μετά από διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς προκειμένου να εκφράζει τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής μέσω συλλογικών διαδικασιών.
Από την παραπάνω διαδικασία εκφράστηκαν συλλογικά οι ανάγκες των καταναλωτών, των εμπόρων και των πολιτών γενικά με γνώμονα τα τοπικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Μάλιστα η ισχύς της απόφασης είναι ετήσια, προκειμένου να αναπροσαρμόζεται βάσει της εμπειρίας.
3. Μύθος: Ο νέος νόμος απαιτήθηκε γιατί οι “συντεχνίες” δεν επέτρεψαν στους αντιπεριφερειάρχες να εκφράσουν τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς.
Αλήθεια: Πριν καλά καλά περάσουν έξι μήνες εφαρμογής του μέτρου, η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, επανέφερε το θέμα των Κυριακών προκειμένου να καλυφθούν οι νεοφιλελεύθερες εμμονές της και να ”διορθωθεί” με τον πιο κρατικίστικο τρόπο η αστοχία της διαβούλευσης. Έτσι, επέβαλλε την έκδοση νέας Υπουργικής Απόφασης και ο διάλογος των φορέων αποτελεί απλώς επίφαση τήρησης του διαδικαστικού μέρους της δημοκρατικής αρχής.
4. Μύθος: Η ανάπτυξη του τουρισμού επιβάλει ανοιχτά καταστήματα τις Κυριακές
Αλήθεια: Οι περισσότεροι τουρίστες επισκέπτονται τη χώρα μας για τουλάχιστον μια εβδομάδα και καμία δεν είναι για αυτούς «εργάσιμη». Ούτως ή άλλως, όλα τα τουριστικού ενδιαφέροντος καταστήματα είναι ανοικτά όλες τις ημέρες ενώ με πρόσφατη ρύθμιση επετράπη και στα καταστήματα πώλησης νωπών τροφίμων να είναι επίσης ανοιχτά όλες τις Κυριακές στις τουριστικές περιοχές.
5. Μύθος: Οι κρουαζιέρες φέρνουν περισσότερους τουρίστες τις Κυριακές που δεν μπορούν να ψωνίσουν
Αλήθεια: Οι κρουαζιέρες αποβιβάζουν κυρίως τουρίστες τους θερινούς μήνες στα νησιά, όπου έχει προβλεφθεί το άνοιγμα των καταστημάτων από τις αποφάσεις των αντιπεριφερειαρχών. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία των λιμένων στους παρακάτω πινάκες, οι Κυριακάτικες αφίξεις είναι ελάχιστες και μάλιστα με αυθημερόν αναχώρηση. Στο Λιμάνι του Πειραιά κατά τη διάρκεια του έτους πραγματοποιούνται μόλις 33 αφίξεις από το σύνολο των 597 και μάλιστα οι 16 είναι τους μήνες από Ιούνιο έως Αύγουστο.
Ειδικά στα αστικά κέντρα η παραμονή των τουριστών κρουαζιέρας διαρκεί μόνο λίγες ώρες- συνήθως για επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους (ακρόπολη, μουσεία κλπ) καθώς δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές στάθμευση που απαιτούνται για τη στάθμευση 15-20 τουριστικών λεωφορείων αλλά και επειδή η διάρκεια παραμονής σε ώρες είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Όπως φαίνεται στον πίνακα, πάνω από το 50% των αφίξεων στο λιμάνι του Πειραιά διαμένει έως 9 ώρες.
6. Μύθος: Θα ωφεληθούν τα μικρά καταστήματα
Αλήθεια: Η λειτουργία των καταστημάτων 7 ημέρες την εβδομάδα εντείνει την πίεση στους μικρομεσαίους εμπόρους, που λόγω της αύξησης του κόστους λειτουργίας βάζουν λουκέτο στην επιχείρηση τους με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση του εμπορίου σε λίγους παίκτες. Επίσης, οι εξουθενωτικοί ρυθμοί εργασίας μεσομακροπρόθεσμα θα μειώσουν αντί να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών στο εμπόριο.
7. Μύθος: Θα καταπολεμηθεί η ανεργία
Αλήθεια: Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα (και το πιο ανήθικο αφού αφορά πλέον εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας). Η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των λιανεμπορικών καταστημάτων, επιταχύνει τη μείωση του μεριδίου της αγοράς των ΜΜΕ, ελαττώνοντας την κερδοφορία τους.
Τα μεγάλα καταστήματα απασχολούν λιγότερους εργαζόμενους επειδή επιτυγχάνουν οικονομίες κλίμακας. Έτσι για κάθε ευρώ που μεταφέρεται από ένα μικρό κατάστημα σε ένα μεγάλο, αυξάνεται η ανεργία. Το εργασιακό κόστος αυξάνεται δυσανάλογα προς τον τζίρο που επιτυγχάνεται τις Κυριακές,
Επιπλέον οξύνεται το φαινόμενο της μερικής απασχόλησης με ορατό τον κίνδυνο παραβίασης της νόμιμης προσαύξησης που προβλέπει η εργατική νομοθεσία.
8. Μύθος: Θα αυξηθεί η συνολική κατανάλωση τις Κυριακές
Αλήθεια: Παρά το γεγονός ότι οι μελέτες- σφυγμομετρήσεις ανιχνεύουν μια θετική στάση των καταναλωτών σε σχέση με τη διεύρυνση λειτουργίας των καταστημάτων, δεν καταγράφουν σε καμία περίπτωση ότι ο καταναλωτής θα αυξήσει τις αγορές του τις Κυριακές. Αντίθετα, δείχνουν μια τάση για διεύρυνση του χρόνου που πρόκειται να αφιερώσουν σε έρευνα αγοράς λόγω του περιορισμένου εισοδήματος.
Το 75 % των νοικοκυριών, σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Εισόδημα – Δαπάνες Νοικοκυριών –Δεκέμβριος 2014), αναμένει τις περιόδους εκπτώσεων και προσφορών για να αγοράσει βασικά αγαθά όπως ρουχισμό και υπόδηση. Η αγορά συνεχίζει να βρίσκεται σε μια παρατεταμένη ετήσια χειμερία νάρκη ενώ αυτό που λείπει δεν είναι οι ώρες λειτουργίας των καταστημάτων αλλά η αγοραστική δύναμη από τους καταναλωτές.
9. Μύθος: Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι έτσι θα αυξηθεί ο τζίρος των καταστημάτων
Αλήθεια: Η περίφημη “μελέτη” του ΟΟΣΑ είναι παντελώς εσφαλμένη: Κωδικοποιεί τις χώρες με αυθαίρετο τρόπο και δεν αποδεικνύει ότι υπάρχει ευθεία θετική συσχέτιση κατανάλωσης, απασχόλησης με το διευρυμένο ωράριο, ακόμα και στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αντίθετα, υπάρχουν στοιχεία από άλλες πόλεις, όπως το Λονδίνο, που καταδεικνύουν ότι σε περιόδους ύφεσης είναι προτιμότερο να περιορίζονται οι ώρες λειτουργίας παρά να αυξάνονται.
10. Μύθος: Θα μειωθεί το συνολικό κόστος από το άνοιγμα των καταστημάτων
Αλήθεια:
Α) Επιχειρήσεις: Η μείωση του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών οδήγησε στη μείωση του κύκλου εργασιών του εμπορίου. Με δεδομένο ότι η συνολική πίτα μένει σταθερή, η λειτουργία των επιχειρήσεων τις Κυριακές αυξάνει τα μεταβλητά κόστη λειτουργίας τους κατά 1/6 (ρεύμα, μισθοδοσία, μετακίνηση κλπ).
Β) Κράτος: Κανείς δεν αναρωτήθηκε- ούτε μέτρησε ποιες θα είναι οι δημοσιονομικές επιπτώσεις και η επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς θα πρέπει να απασχοληθεί υπερωριακά και με προσαυξήσεις, ο ίδιος κρατικός μηχανισμός που λειτουργεί και τις καθημερινές και είναι απαραίτητος για την ομαλή λειτουργία της αγοράς (εφοριακοί, δημοτικοί υπάλληλοι, επιθεωρητές εργασίας, σώματα ασφαλείας, αγορανομικοί ελεγκτές, υγειονομικό κ.α.).
11. Μύθος: Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές αυτού του έτους αύξησε το τζίρο
Αλήθεια: Οι 7 Κυριακές που ήταν ανοικτά όλα τα καταστήματα σε όλες τις περιοχές της χώρας είναι οι εξής: 3 Νοεμβρίου, 15 Δεκεμβρίου, 22 Δεκεμβρίου, 19 Ιανουαρίου, 13 Απριλίου, 4 Μαΐου και 20 Ιουλίου.
Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης κύκλου εργασιών & όγκου στο λιανικό εμπόριο μεταξύ Νοεμβρίου 2013 και 2012, εμφάνισε οριακή πτώση -0,1%, μια εξέλιξη που διέψευσε εκείνους που υποστήριζαν πως η θέσπιση και η εφαρμογή του ενδιάμεσου δεκαημέρου λειτουργίας σε συνδυασμό με το άνοιγμα της Κυριακής θα συνέβαλε στην τόνωση της αγοραστικής κίνησης και στη βελτίωση του τζίρου.
Τα πενιχρά καταγεγραμμένα αποτελέσματα, από την απελευθέρωση της αγοράς και τη συνακόλουθη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, έρχονται να επιβεβαιώσουν την έντονα καθοδική τάση των τελευταίων ετών, η οποία αποτυπώνεται ανάγλυφα από τη σύγκριση του δείκτη κύκλου εργασιών της ΕΛΣΤΑΤ, μεταξύ των ετών 2011 και 2013, όπου προκύπτει υποχώρηση των πωλήσεων κατά 18,5%.