Ήταν 30 Μαΐου του 2014. Δύο χρόνια πριν. Τότε, η Κατερίνα, μία εκ των οροθετικών που είχαν διαπομπευτεί από τον Ανδρέα Λοβέρδο και την κυβέρνηση του 2012, είχε φύγει από τη ζωή. Ήταν τοξικοεξαρτημένη και ενταγμένη στο πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ.
Στο τελευταίο της σημείωμα, η Κατερίνα ανέφερε: “Είμαι μια από τις 27 τοξικοεξαρτημένες οροθετικές γυναίκες που διαπομπευθήκαμε το 2012, μας υποχρέωσαν σε λήψη αίματος για τεστ HIV/AIDS, και στη συνέχεια μας φυλάκισαν για διάστημα έως ένα χρόνο, με την κατηγορία της πορνείας και της “βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης” στους υποτιθέμενους πελάτες μας. Η κατηγορία της πορνείας δεν αποδείχθηκε, και στη δίκη δύο από εμάς στις 4/4/2014 ενάντια στο ελληνικό κράτος για παράνομη φυλάκιση, κερδίσαμε αποζημίωση ύψους …10 ευρώ την ημέρα. Η βλάβη που μας έγινε θα κυνηγάει αιώνια εμάς και τα παιδιά μας”.
Σήμερα, Πέμπτη 12 Μαΐου, ακόμα μία εκ των δεκάδων οροθετικών γυναικών που είχαν τότε διαπομπευτεί, έχασε τη ζωή της. Πρόκειται για την 32χρονη Μαρία Κουλουριώτη, μητέρα ενός παιδιού.
Η είδηση του θανάτου της 32χρονης Μαρίας, έγινε αρχικά με σημείωμα της μητέρας της που δημοσίευσε η Εφημερίδα των Συντακτών:
“Έγινε πια κι αυτό και τώρα ο κύριος Λοβέρδος μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Η κοινωνία σχεδόν καθάρισε από αυτές τις κοπέλες κι αυτό το φρόντισε ο ίδιος.
Εξευτέλισαν το παιδί μου, ήρθαν στο χωριό και το ΚΕΕΛΠΝΟ εξέτασε το εγγόνι μου μέσα στο σχολείο, μας εκθέσανε όλους, μας ξεφτίλισαν. Πήγαν τα κορίτσια στο υπόγειο της Γ’ πτέρυγας του Κορυδαλλού αντί να τα φροντίσουν στα νοσοκομεία. Τους πέταγαν το φαγητό από τα κάγκελα και εκείνα την ίδια ώρα κατάπιναν μπαταρίες.
Δημόσια μας εξευτελίσανε και τώρα εγώ δημόσια ανταποδίδω λίγο πριν θάψω την κόρη μου ότι μπορεί πλέον να κοιμάται ήσυχος ο Ανδρέας Λοβέρδος. Και αυτό το λέω κι εγώ η μητέρα της, δημόσια, με το όνομά μου. Ευμορφία Κουλουριώτη”.
Μια ιστορία που δεν πρέπει να ξεχάσει κανείς
Η όλη υπόθεση ντροπής ξεκίνησε μόλις έξι μέρες πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2012 (καθόλου τυχαία). Τότε οι αρμόδιοι -και υποψήφιοι- υπουργοί Δημόσιας Τάξης και Υγείας δήλωναν ότι προστατεύουν τη δημόσια Υγεία. Για πολιτικό παιχνίδι μιλούν σήμερα γιατροί, νομικοί και οι ίδιες οι οροθετικές.
Και οι 32 γυναίκες που κατηγορήθηκαν συνολικά, έχουν αποφυλακισθεί. Η υγειονομική διάταξη καταργήθηκε και τέθηκε εκ νέου σε ισχύ, όπως μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω. Οκτώ από τις γυναίκες αθωώθηκαν, 13 αντιμετώπισαν μικρότερες κατηγορίες. Κάποιες οροθετικές ήταν και τοξικοεξαρτημένες και όταν φυλακίστηκαν δεν έτυχαν της κατάλληλης αγωγής.
“Κρίσιμη” χαρακτήριζε εκείνη την προεκλογική περίοδο η πολιτική ηγεσία. Οι αστυνομικοί ρεπόρτερ μιλούσαν για προσαγωγές εκατοντάδων εκδιδομένων γυναικών και μεταφορά τους για αναγκαστικές εξετάσεις. Η διάγνωση της οροθετικότητας δεν χρησιμοποιήθηκε για τη δημόσια Υγεία, αλλά για να απαγγελθούν κατηγορίες, λένε στο ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή, “Ruins”, οι ειδικοί γιατροί, επισημαίνοντας ότι “ήταν ένα πολιτικό παιχνίδι υποψήφιων υπουργών”.
Σε πρωτοσέλιδο εφημερίδας υπήρχε μάλιστα ολοσέλιδη φωτογραφία, με τίτλο “Αυτή που σκορπούσε το θάνατο”. Στην επίσημη ιστοσελίδα της Αστυνομίας έδιναν και λεπτομέρειες. Όπως τα ονόματα των γονιών τους.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος δήλωνε με περισσή υπερηφάνεια σε συνέντευξη Τύπου: “Εμείς κάνουμε έλεγχο. Μετά αναλαμβάνει η εισαγγελική Αρχή. Επιθυμία μας είναι να βγάλουμε και τις φωτογραφίες των πελατών. Επιτέλους, να υπάρξει τιμωρία”.
Στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, ο τότε υπ. Υγείας δήλωσε ότι για το AIDS ευθύνονται οι γυναίκες από την υποσαχάρια Αφρική, που εξαναγκάζονται στην πορνεία. Αλλά στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι οροθετικές ήταν Ελληνίδες. Εν έτει 2015, ο Α. Λοβέρδος προσπάθησε να παρουσιαστεί ακραιφνής, ρίχνοντας την ευθύνη για τη διαπόμπευση αποκλειστικά στον εισαγγελέα, ξεχνώντας όμως τον πανικό που ο ίδιος είχε διασπείρει στα τηλεπαράθυρα της εποχής.
Οι ίδιες οι οροθετικές διαβεβαιώνουν ότι δεν συνελήφθησαν με πελάτες: “Πέρναγα το φανάρι, πηγαίνοντας για φαγητό. “Μπες στο περιπολικό για εξακρίβωση”, μου είπαν. Με μετέφεραν σ’ ένα υπόγειο για εξετάσεις. Μου είπαν απλά “έχεις AIDS. Θα πας φυλακή”.
“Οι άνθρωποι της ασφάλειας φορούσαν γάντια. Οι αστυνομικοί συμπλήρωναν τα χαρτιά, φορώντας μάσκα. Άφηναν το φαγητό σ’ ένα παγκάκι. Ήρθε το παιδί να με δει και μου φόρεσαν χειροπέδες”.
“Και οι 32 γυναίκες γίναμε ψυχικά ράκη. Κάνουμε χρήση ουσιών. Για 1,5 μήνα δεν μας έδωσαν ούτε ένα ντεπόν. Για καθαριότητα ούτε λόγος. Αναγκάστηκα να κόψω τις φλέβες μου για να με μεταφέρουν στο νοσοκομείο κρατουμένων. Έδιωξαν τ’ αδέλφια μου από τη δουλειά, το παιδί μου από το σχολείο”.
Η διαπόμπευση βασίστηκε στην υγειονομική διάταξη 39Α, η οποία βασιζόταν με τη σειρά της σε Αναγκαστικό Νόμο του 1940. Η εν λόγω υγειονομική διάταξη είχε υπογραφεί τον Απρίλιο του 2012 από τον τότε υπουργό Υγείας Ανδρέα Λοβέρδο και συνοδεύτηκε από τη δημοσιοποίηση των στοιχείων οροθετικών γυναικών. Καταργήθηκε τον Μάιο του 2013 από την υφυπουργό Υγείας, Φωτεινή Σκοπούλη, ωστόσο τον Ιούνιο 2013 ο Άδωνις Γεωργιάδης προχώρησε στην άρση της πράξης κατάργησης. Η οριστική κατάργηση της 39Α έγινε από την τωρινή κυβέρνηση.
Η διάταξη είχε οδηγήσει οροθετικές γυναίκες – χρήστριες ενδοφλέβιων ουσιών και θύματα trafficking – σε συλλήψεις, αναγκαστικές εξετάσεις, φυλάκιση και εν τέλει συνεχή διαπόμπευση.
“Το χρονικό μιας διαπόμπευσης”
Το ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή κατέγραψε την περιπέτεια των οροθετικών γυναικών. Μια ιστορία που κανείς δεν πρέπει να ξεχάσει.