Το καθεστώς πλήρους προστασίας των αιτούντων άσυλο, η συγκρότηση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, η ενίσχυση φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα νέα καθήκοντα του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών ρυθμίζονται στο σχέδιο νόμου για το προσφυγικό, που αναμένεται να κατατεθεί την Τετάρτη στη Βουλή, τα βασικά σημεία του οποίου παρουσιάζει την Τρίτη η εφημερίδα «Αυγή».
Εν όψει της συμφωνίας οι μόνες ουσιαστικές προσθήκες που έγιναν στο σχέδιο αφορούν τη σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, που υπάγεται απευθείας στον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, και την επιτάχυνση της διαδικασίας εξέτασης των αιτημάτων διεθνούς προστασίας.
Ένα κρίσιμο σημείο που πρέπει να αποσαφηνιστεί είναι ότι στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναγνώριση της Τουρκίας ή άλλης χώρας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας», απλώς εισάγονται στο ελληνικό Δίκαιο τα κριτήρια τα οποία προβλέπει η Οδηγία που ενσωματώνεται.
Τα κριτήρια αυτά, που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά, είναι: α. Δεν απειλούνται η ζωή και η ελευθερία του λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, ή πολιτικών πεποιθήσεων. β. Η χώρα αυτή τηρεί την αρχή της μη επαναπροώθησης, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης. γ. Δεν υπάρχει κίνδυνος σοβαρής βλάβης για τον αιτούντα κατά το άρθρο 15 του Π.Δ. 141/2013. δ. Η χώρα αυτή απαγορεύει την απομάκρυνση κάποιου σε χώρα όπου κινδυνεύει να υποστεί βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, όπως ορίζεται στο διεθνές δίκαιο. ε. Υπάρχει η δυνατότητα να ζητηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα και, στην περίπτωση που ο αιτών αναγνωριστεί ως πρόσφυγας, να του χορηγηθεί προστασία σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης. στ. Ο αιτών έχει σύνδεσμο με την εν λόγω τρίτη χώρα, βάσει του οποίου θα ήταν εύλογο γι’ αυτόν να μεταβεί σε αυτή.
Από εκεί και πέρα: Προβλέπεται η σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής στο υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, ενώ η Γ.Γ. Πληθυσμού μετονομάζεται σε Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής. Εισάγεται διαδικασία επιτάχυνσης διαδικασιών ασύλου σε περίπτωση μαζικής ροής αιτούντων. Η διαδικασία εξέτασης αιτήματος διεθνούς προστασίας είναι ταχύρρυθμη, καθώς θα πρέπει να ολοκληρώνεται (σε α’ και β’ βαθμό) εντός χρονικού διαστήματος το οποίο, θα ορίζεται σαφώς, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 14 ημερολογιακές ημέρες. Προκήρυξη διαγωνισμών και η κάλυψη των ελλείψεων προσωπικού θα είναι στο πεδίο ευθύνης του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών. Προβλέπεται η ενίσχυση των φορέων της Τ.Α., προκειμένου αυτοί να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν έκτακτες ανάγκες υποδοχής και φιλοξενίας πολιτών τρίτης χώρας.