Από τους 400.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με κόκκινα δάνεια, μόνο οι 100.000 μπορούν να είναι ήσυχοι για τους πλειστηριασμούς για τρία χρόνια.
. Δηλαδή, από μια δεξαμενή στην οποία λιμνάζουν περίπου 300.000 στεγαστικά, είναι εξαιρετικά πιθανό να προκύψει ένας πολύ μεγάλος αριθμός δανειοληπτών οι οποίοι, δεδομένου ότι δεν θα υπάρχει ουσιαστική προστασία από πουθενά, θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον πλειστηριασμό και τους εξωτερικά σκληρούς όρους βάσει των οποίων αυτός θα πραγματοποιείται από τις αρχές του 2016.
Τα 400.000 κόκκινα στεγαστικά δάνεια, κατανέμονται σε κατηγορίες:
1. Στην πρώτη κατηγορία, κατατάσσονται αυτοί που έχουν αντικειμενική αξία ακινήτου (κύριας κατοικίας) έως 120.000 ευρώ (αυτό το νούμερο αναφέρεται στο νομοσχέδιο αντί για τις 170.000 ευρώ που είχε διαρρεύσει μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας).
Το ποσό που χρωστούν στην τράπεζα δεν παίζει ρόλο. Αν κάνουν αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη, θα ζητηθεί η ρευστοποίηση της περιουσίας τους ενώ για να προστατευτεί η κύρια κατοικία, θα πρέπει να αποπληρώνεται ουσιαστικά ένα δάνειο το ύψους του οποίου δεν θα μπορεί να ξεπερνά την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου. Αν το σύνολο των οφειλών, ξεπερνά την εμπορική αξία, η διαφορά θα «κουρεύεται».
Αν το σύνολο των οφειλών είναι κατώτερο της εμπορικής αξίας, τότε κούρεμα δεν θα υφίσταται και θα πληρώνεται το σύνολο των οφειλών.
Τη δόση που θα πρέπει να καταβάλλεται, θα την προσδιορίζει το δικαστήριο. Επειδή όμως στη συγκεκριμένη κατηγορία δεν θα υπάγονται άνθρωποι με υψηλά εισοδήματα (σ.σ έως 20.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια) το ποσό που θα καλείται να καταβάλλει ο κάθε δανειολήπτης θα διαμορφώνεται έως το 10% του εισοδήματός του.
Η τράπεζα, θα παίρνει κανονικά τα χρήματά της. Απλώς τη διαφορά θα την καταβάλλει το κράτος. Όχι όμως από το 2016 αλλά από το 2017.
Για το 2016, το ποσό που δεν θα μπορεί να πληρώνει ο δναειολήπτης, ουσιαστικά θα κεφαλαιοποιείται. Έστω και με αυτό δεδομένο, για τρία χρόνια, το δάνειο θα εμφανίζεται ότι εξυπηρετείται οπότε ζήτημα απειλής πλειστηριασμού δεν θα υπάρχει.
2. Στην δεύτερη κατηγορία, κατατάσσονται αυτοί που έχουν κύρια κατοικία με αντικειμενική αξία έως 180.000 ευρώ για τον άγαμο, 220.000 ευρώ για τον παντρεμένο, ενώ το όριο θα προσαυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί.
Εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια (το επίπεδο ανεβαίνει στις 35.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια) θα μπορούν και αυτοί να ζητήσουν από το δικαστήριο να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία.
Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει και αυτοί να πληρώνουν δάνειο. Το ύψος του δανείου θα είναι και πάλι η εμπορική αξία όπως αυτή θα προσδιορίζεται από ορκωτούς εκτιμητές.
Η διάρκεια αποπληρωμής (και ουσιαστικά η μηνιαία δόση) θα καθορίζεται από το δικαστήριο αφού ληφθούν υπόψη και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι ο δανειολήπτης θα μπορεί να πληρώνει τη δόση που θα ορίσει το δικαστήριο.
Αν δεν πληρώσει τέσσερις συνεχόμενες, τότε το δικαίωμα προστασίας από τον πλειστηριασμό θα χάνεται. Το δάνειο θα μεταφέρεται στον κώδικα δεοντολογίας και πλέον ο δανειολήπτης θα έχει να κάνει με την τράπεζα.
Αν για παράδειγμα κριθεί κακόπιστος ή αν δεν αποδεχθεί την πρόταση της τράπεζας για ρύθμιση, τότε θα μπορούν να κινηθούν οι διαδικασίες πλειστηριασμού.
Σε αυτή τη δεύτερη κατηγορία, θεωρητικά πάντα μπορούν να ενταχθούν με βάση τα σημερινά δεδομένα περί τα 150.000 δάνεια.
Η προστασία δεν θα υπάρξει για όλους αλλά μόνο γι’ αυτούς που θα μπορέσουν να φανούν συνεπείς στις πληρωμές τους.
3. Η 3η κατηγορία είναι οι δανειολήπτες που έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας άνω των ορίων που προαναφέρθηκαν ευρώ. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει κανένα πλαίσιο προστασίας.
Ή δέχονται τον συμβιβασμό της τράπεζας, ή έρχονται αντιμέτωποι με τον πλειστηριασμό.
Με δεδομένο ότι τα στεγαστικά δάνεια είναι περίπου 1,1 εκατομμύρια, προφανώς στην δεξαμενή των κόκκινων δανείων μπορούν να προστεθούν και άλλα δάνεια καθώς τα εισοδήματα συνεχίζουν να φθίνουν.
Δεν σημαίνει ότι ένα δάνειο το οποίο σήμερα χαρακτηρίζεται πράσινο επειδή ο δανειολήπτης αποπληρώνει μόνο τόκους, με το που θα επανέλθει η δόση στα κανονικά της επίπεδα δεν θα γίνει αυτομάτως κόκκινο.
Τα κόκκινα δάνεια που θα προέλθουν από αυτή τη δεξαμενή, θα καταταγούν και πάλι ανάλογα με την αξία της κύριας κατοικίας, σε μια από τρεις κατηγορίες που προαναφέρθηκαν.