Στα 45 χρόνια της επαγγελματικής του διαδρομής επίκεντρό του είναι ο μαχόμενος άνθρωπος και ως τέτοιος αντιμετώπισε τον καρκίνο. Κι όταν τον ξεπέρασε, χόρεψε «το ζεϊμπέκικο του νικητή». Αυτός είναι και ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου του Κώστα Χαρδαβέλλα για το οποίο μιλάει στην Ζέτα καραγιάννη και το κυπριακό περιοδικό Down Town.
«Όταν ακούω τον χαρακτηρισμό “δάσκαλος “ καταλαβαίνω ότι έχω μεγαλώσει. Είμαι, πάντως, ο πιο παλιός στην TV. Μετά από μένα είναι ο Γιώργος Παπαδάκης», λέει ο 71χρονος δημοσιογράφος.«Πάντα, για ό,τι κάνω επαγγελματικά, με ακολουθεί η ανασφάλεια. Κι αυτό πιστεύω ότι είναι καλό για μένα. Γιατί, ακριβώς επειδή δεν νιώθω σίγουρος παλεύω για το καλύτερο. Είμαι σαν τον μαθητή που δίνει συνέχεια εξετάσεις και πρέπει να πάρει μεγάλο βαθμό. Χαίρομαι που είμαι έτσι», δηλώνει χαμογελώντας.
Κι από την επαγγελματική «ανασφάλεια» στην προσωπική: στη μέρα που κλήθηκες να περάσεις από «εξετάσεις» για τη ζωή σου.
Είναι άγριο πράγμα να σου λένε «έχεις καρκίνο», όταν νιώθεις υγιής, ασχολείσαι με τον αθλητισμό, δουλεύεις πολύ. Όταν, εν ολίγοις, πιστεύεις πως «δεν συμβαίνει τίποτα». Και ξαφνικά έρχεται εκείνη η μέρα που ο γιατρός σου λέει: «οι πιθανότητες για να πεθάνεις είναι 70%».
Τι σκέφτηκες;
Δεν είχα πολλές επιλογές. Ή θα έπρεπε να κατεβάσω το κεφάλι και τα χέρια, λέγοντας «έλα να με πάρεις» ή να βγω στα «μαρμαρένια αλώνια» για να αναμετρηθώ με τον θάνατο. Επέλεξα το δεύτερο. Κι όταν τον νίκησα, χόρεψα για μένα, για τον Κώστα, ένα ζεϊμπέκικο. Έτσι προέκυψε κι ο τίτλος του βιβλίου «Το ζεϊμπέκικο του νικητή».
Πότε ξεκίνησε η περιπέτεια;
Τέλη Ιουνίου 2009. Ήταν μέρες μοναξιάς κι αγωνίας, που δεν ήξερα τι θα γίνει, αν θα τα κατάφερνα ή όχι. Και νύχτες περίεργες, που τις περνούσα στο κομπιούτερ γράφοντας σκέψεις κι ελπίδες. Έτσι ξεκίνησα το βιβλίο, που περισσότερο ήταν σημειώσεις για να τις έχει ο γιος μου, ο Κωνσταντίνος. Εκείνος θέλησε να εκδοθεί για να δώσουμε το μήνυμα ότι στα δύσκολα δεν εγκαταλείπουμε.
Γράφεις στον πρόλογο: «Μπήκε ξαφνικά στη ζωή μου, όπως τα μπουρίνια του φθινοπώρου. Όπως οι ανεμοστρόβιλοι της ερήμου που έρχονται απ το πουθενά. Και δεν μου άφησαν κανένα περιθώριο να ελπίζω σ ένα λάθος. “Έχεις επιθετικό καρκίνο με μετάσταση στους λεμφαδένες” ήταν η διάγνωση των γιατρών».
Επτά λέξεις. Επτά μαχαιριές. Επτά καρφιά στην καρδιά μου. Στην αρχή αρνείσαι να το πιστέψεις… Λες: «Δεν μπορεί να συμβαίνει σε μένα αυτό».
Μετά;
Τον έβαλα απέναντί μου και του έδωσα όνομα. Τον είπα Παλιάτσο. Ούτε θηρίο, ούτε τέρας. Και του είπα: «Παλιάτσο δεν θα μου πάρεις εσύ το κεφάλι, θα στο πάρω εγώ. Μάλιστα, ένα βράδυ, σε μια παρέα που κάποιοι έλεγαν «Ο καημένος ο Κώστας, έχει καρκίνο…», ένας καλός μου φίλος τους είπε: «Κάνετε λάθος. Ο καρκίνος έχει Χαρδαβέλλα, όχι ο Χαρδαβέλλας καρκίνο». Και είχε δίκιο.
Η σύζυγός σου, η Μαρία, πώς αντέδρασε;
Είναι πάρα πολύ σημαντικό για εκείνους που περνάνε από αυτή τη δοκιμασία να μην αισθάνονται ότι οι διπλανοί τους, τους λυπούνται. Ότι πανικοβάλλονται. Ότι νιώθουν πως είναι ένας αγώνας που μπορεί και να χαθεί. Η Μαρία κι ο γιος μας, στάθηκαν δίπλα μου με δύναμη και ψυχραιμία. Ούτε μια στιγμή δεν μου έδωσαν την αίσθηση ότι φοβήθηκαν πως θα με χάσουν. Δεν είπαν: «Αχ! Τι έπαθε ο καημένος». Παλέψαμε μαζί.
Έχει γράψει και η Μαρία κάποιες απ τις σελίδες του βιβλίου σου…
Της ζήτησα να περιγράψει πώς βίωσε αυτή την ιστορία. Έγραψε ένα γράμμα που είναι, ίσως, το πιο συγκλονιστικό μέρος του βιβλίου.
«Έκλαψα. Αλλά μόνο στο μπάνιο. Ευχαριστώ τον καρκίνο που μας επισκέφθηκε ντάλα καλοκαίρι κι έτσι μπορούσα να κλείνομαι με τις ώρες κάτω απ’ το ντους, αφήνοντας το νερό να παίρνει τα δάκρυά μου. Αν ήταν Γενάρης μήνας, πόσα ντους θα μπορούσα να δικαιολογήσω;»…
Κι έτσι ήταν. Για να μην τη δω να κλαίει έλεγε «κάνει ζέστη, πάω στο μπάνιο».
Ποιο είναι το δυσκολότερο στάδιο; Το αρχικό της πληροφόρησης; Οι χημειοθεραπείες;
Όλα αυτά. Γιατί τη μέρα που το μαθαίνεις αρχίζουν τα ερωτήματα: Πόσο θα ζήσω; Τι θα απογίνει η οικογένειά μου; Πόσο θα αντέξω; Θα πονέσω; Και μετά έρχεται η διαδικασία των χημειοθεραπειών και των ακτινοβολιών που διαλύουν τον ασθενή. Το αίμα γίνεται νερό, χάνει βάρος. Εγώ έχασα 40 κιλά! Δεν είχα γεύση, ζαλιζόμουν συνεχώς. Κατέρρεα μέρα με τη μέρα. Κι αυτό που μένει τότε, είναι η ψυχή να είναι όρθια και δυνατή.
Είναι εύκολο;
Δυστυχώς, σχεδόν κάθε ελληνική οικογένεια γνωρίζει από κοντά μια περίπτωση ασθενούς με καρκίνο. Είναι πια συχνός σαν γρίπη, σαν συνάχι. Το θέμα είναι να μπορέσουμε να τον πολεμήσουμε. Κι εκεί χρειάζεται κουράγιο. Οι γιατροί μού είπαν ότι το μισό της σωτηρίας μου οφείλεται στην ψυχή μου. Δεν ξέρω αν είναι εύκολο, λοιπόν, αλλά ξέρω ότι είναι απαραίτητο.
Άλλαξες συνήθειες μετά την περιπέτεια;
Απ’ την πρώτη μέρα έκοψα το κάπνισμα. Και δεν μου έλειψε καθόλου, παρότι κάπνιζα τρία πακέτα τη μέρα. Το είδα σαν δολοφόνο μου. Κι αυτό που λέω πια στους καπνιστές είναι να πετάξουν αμέσως το πακέτο που έχουν στην τσέπη τους. Είναι ένας ύπουλος εχθρός.
Οι φίλοι ήταν κοντά σου σε όλο αυτό;
Με τον καρκίνο είδα ποιοι είναι φίλοι μου τελικά. Γιατί κάποιοι έμειναν δίπλα μου, αλλά οι περισσότεροι έφυγαν σαν τα ποντίκια.
Γιατί;
Φοβήθηκαν ή αδιαφόρησαν. Ή τους ήταν πολύ «σκοτεινό», πολύ «μαύρο» όλο αυτό για να το διαχειριστούν. Εγώ χρησιμοποιώ ανοιχτά τη λέξη «καρκίνος». Κάποιοι τρέμουν ακόμα και να προφέρουν τη λέξη.
Γενικότερα, υπάρχουν φιλίες στον δημοσιογραφικό χώρο;
Όχι. Γιατί είναι ένα πολύ ανταγωνιστικό επάγγελμα. Εκτός απ τον Λιάνη και τον Δημαρά, που ήμασταν σχεδόν 10 χρόνια μαζί στους «Ρεπόρτερ» της ΕΡΤ και δεθήκαμε γιατί δουλεύαμε ταυτόχρονα στο ίδιο γραφείο στα «Νέα» και λίγους ακόμα, δεν έχω δυνατές φιλίες μέσα στον χώρο. Με τον ανταγωνισμό «σημαία» δεν χτίζονται φιλίες.
Σκέφτηκες να γίνεις πολιτικός, όπως οι δύο φίλοι σου;
Την τελευταία δεκαετία είχα πολλές προτάσεις για να μπω στην πολιτική. Κάποιες φορές πλησίαζα στο να πω το «ναι», αλλά τελικά παρέμενα στο «όχι».
Τι σε κράτησε στην άρνηση;
Έτσι όπως είναι η πολιτική σήμερα στην Ελλάδα δεν μου αρέσει και δεν με εκφράζει. Δεν μπορώ να κοροϊδεύω τον κόσμο, να λέω παραμύθια. Απ’ την άλλη, ένας μάχιμος δημοσιογράφος μπορεί να καταφέρει πολλά περισσότερα από έναν απλό βουλευτή. Μπορώ να παλέψω για την υγεία, για την παιδεία και να καταγγείλω, να αποκαλύψω και να αποκαθηλώσω ανθρώπους.
Ως βουλευτής, δεν θα μπορούσες;
Το μόνο που θα μπορούσα θα ήταν να περιμένω να σηκώσω το χέρι μου σε μια ψηφοφορία και να πω πέντε πράγματα σε μια αγόρευσή μου στη Βουλή. Εν ολίγοις, δεν θα έκανα τίποτα. Γι’ αυτό δεν μπήκα ούτε θα μπω στην πολιτική. Είχα πολύ μεγάλη αντίρρηση για τον Λιάνη και για τον Δημαρά που μπήκαν στην πολιτική, γιατί ήταν πολύ καλοί δημοσιογράφοι.
Τους το είπες;
Ναι. Αλλά δεν με άκουσαν. Και νομίζω ότι δεν βγήκαν πολύ ευτυχισμένοι από αυτή την περιπέτεια. Ευτυχώς, λοιπόν, που δεν έμπλεξα…
Με την τηλεόραση; Ετοιμάζεις κάτι καινούριο;
Ναι. Καινούριο και πολύ καλό. Πολύ σύντομα θα σου πω…