ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ TRIBUNE ΣΤΟ GOOGLE NEWS 
Ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε την Παρασκευή, 30 Μαΐου, με τον Προκαθήμενο του Αρμενικού Πατριαρχείου του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, Καθολικό κ.κ. Αράμ Α΄.
Στη συνάντηση, όπου ήταν παρών και ο Μητροπολίτης Ορθοδόξων Αρμενίων Ελλάδος κ. Σαχάκ Γεμισιάν, συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, η προστασία των χριστιανικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή και η στήριξη προς το κράτος του Λιβάνου.
Ο Νίκος Δένδιας έγραψε στο «Χ» (πρώην Twitter):
«Συναντήθηκα με τον Προκαθήμενο του Αρμενικού Πατριαρχείου του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, Καθολικό κ.κ. Αράμ Α΄.
»Στη συνάντηση, στην οποία παρέστη ο Μητροπολίτης Ορθοδόξων Αρμενίων Ελλάδος κ. Σαχάκ Γεμισιάν, συζητήσαμε μεταξύ άλλων για την προστασία των χριστιανικών πληθυσμών στη Μέση Ανατολή και τη βοήθεια προς το κράτος του Λιβάνου».
Ο Νίκος Δένδιας έχει συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση των ελληνο-αρμενικών σχέσεων, μέσω διπλωματικών, αμυντικών και πολιτιστικών πρωτοβουλιών.
Η έμφασή του στην κοινή ιστορία, την αναγνώριση των γενοκτονιών και την πρακτική συνεργασία αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ελλάδας για στενότερους δεσμούς με την Αρμενία.
Ο Δένδιας έχει εκφράσει επανειλημμένα τον σεβασμό του για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων (24 Απριλίου).
Το Ελληνικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1996, ενώ το Αρμενικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ελλήνων και των Ασσυρίων το 2015, γεγονός που ο Δένδιας έχει επισημάνει ως ένδειξη αμοιβαίας κατανόησης.
Το Αρμενικό Πατριαρχείο του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας είναι μία από τις δύο κύριες εκκλησιαστικές Αρχές της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, μαζί με το Πατριαρχείο του Ετσμιατζίν.
Έχει την έδρα του στην Αντιλιά, κοντά στη Βηρυτό του Λιβάνου, και αποτελεί σημαντικό πνευματικό και διοικητικό κέντρο για τους Αρμένιους Χριστιανούς, ιδιαίτερα αυτούς που ζουν στη διασπορά, όπως στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Ίδρυση: Η ιστορία του συνδέεται με την περιοχή της Κιλικίας, στη σημερινή νότια Τουρκία, όπου οι Αρμένιοι δημιούργησαν ένα ισχυρό βασίλειο κατά τον Μεσαίωνα (11ος-14ος αιώνας). Το Πατριαρχείο ιδρύθηκε το 1441, όταν ο Καθολικός (ανώτατος πνευματικός ηγέτης) της Αρμενικής Εκκλησίας μεταφέρθηκε από το Σις της Κιλικίας, λόγω πολιτικών και στρατιωτικών αναταραχών.
Μετακίνηση: Μετά την πτώση του Βασιλείου της Κιλικίας και τις διώξεις, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Αρμενικής Γενοκτονίας (1915-1923), η έδρα του Πατριαρχείου μεταφέρθηκε οριστικά στον Λίβανο το 1930.
Πνευματική Ηγεσία: Υπό την καθοδήγηση του Καθολικού του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας (π.χ. ο νυν Καθολικός Αράμ Α΄), το Πατριαρχείο παρέχει πνευματική καθοδήγηση, διατηρεί την αρμενική χριστιανική πίστη και παράδοση, και προωθεί την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Διασπορά: Εξυπηρετεί τις αρμενικές κοινότητες σε χώρες όπως ο Λίβανος, η Συρία, το Ιράν, η Κύπρος, η Ελλάδα και αλλού, λειτουργώντας εκκλησίες, σχολεία και κοινοτικά κέντρα.
Σχέση με Ετσμιατζίν: Παρόλο που υπάρχει μια ιστορική διάκριση μεταξύ του Πατριαρχείου του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας και του Μητροπολιτικού Πατριαρχείου του Ετσμιατζίν (στην Αρμενία), και τα δύο ανήκουν στην ίδια Αρμενική Αποστολική Εκκλησία και συνεργάζονται σε πολλά ζητήματα, παρά τις διοικητικές τους διαφορές.
Πολιτιστική Διατήρηση: Το Πατριαρχείο διατηρεί την αρμενική γλώσσα, λογοτεχνία και ιστορία, ενώ υποστηρίζει κοινότητες που επλήγησαν από συγκρούσεις, όπως στη Μέση Ανατολή.
Διεθνής Ρόλος: Ο Καθολικός του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας συμμετέχει σε διαθρησκειακό διάλογο και διπλωματικές προσπάθειες, συχνά υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των Αρμενίων και των χριστιανικών πληθυσμών.
Με λίγα λόγια, το Αρμενικό Πατριαρχείο του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας είναι ένας πυλώνας της αρμενικής ταυτότητας, πίστης και κουλτούρας, με ιστορική ρίζα στην Κιλικία και σύγχρονο ρόλο στη στήριξη των Αρμενίων παγκοσμίως.
Η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία ιδρύθηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ., με παράδοση που αποδίδει την ίδρυσή της στους Αποστόλους Βαρθολομαίο και Θαδδαίο.
Το 301 μ.Χ., η Αρμενία έγινε το πρώτο κράτος που υιοθέτησε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία, χάρη στον Άγιο Γρηγόριο τον Φωτιστή.
Ανήκει στις Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, αλλά όχι στην οικογένεια των Βυζαντινών Ορθοδόξων Εκκλησιών (π.χ. Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία).
Συγκεκριμένα, είναι μέρος των Προ-Χαλκηδονίων Εκκλησιών (ή Οριεντάλ Ορθόδοξες), οι οποίες απορρίπτουν τις αποφάσεις της Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.) σχετικά με τη φύση του Χριστού.
Οι Αρμένιοι ακολουθούν τη μιαφυσίτικη θεολογία, πιστεύοντας ότι ο Χριστός έχει μία ενοποιημένη φύση, θεία και ανθρώπινη μαζί, σε αντίθεση με τη δυοφυσίτικη θέση της Χαλκηδόνας (δύο διακριτές φύσεις, θεία και ανθρώπινη, σε μία υπόσταση).
Η Εκκλησία διέπεται από δύο κύριες αρχές: το Πατριαρχείο του Ετσμιατζίν (στην Αρμενία, με τον Καθολικό Πάντων των Αρμενίων) και το Πατριαρχείο του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας (στον Λίβανο).
Σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Οι σχέσεις μεταξύ της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως είναι ιστορικά πολύπλοκες, αλλά στις σύγχρονες εποχές χαρακτηρίζονται από αμοιβαίο σεβασμό, διαθρησκειακό διάλογο και συνεργασία σε κοινά ζητήματα, παρά τις θεολογικές διαφορές.
Και οι δύο Εκκλησίες έχουν ρίζες στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, μοιράζονται κοινές παραδόσεις από την ενιαία Χριστιανική Εκκλησία πριν από το Σχίσμα του 1054 και τις προηγούμενες χριστολογικές διαμάχες.
Σύνοδος της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.): Η κύρια διαχωριστική γραμμή προέκυψε από τη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποδέχτηκε τη χαλκηδονιακή χριστολογία, που ορίζει ότι ο Χριστός έχει δύο φύσεις (θεία και ανθρώπινη) σε μία υπόσταση. Η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, μαζί με άλλες Προ-Χαλκηδόνιες Εκκλησίες (π.χ. Κοπτική, Συριακή), απέρριψε αυτή τη διατύπωση, υιοθετώντας τη μιαφυσίτικη θέση, ότι ο Χριστός έχει μία ενοποιημένη φύση, θεία και ανθρώπινη.
Μετά τη Χαλκηδόνα, οι σχέσεις ήταν συχνά τεταμένες, καθώς οι Ρωμαίοι (Βυζαντινοί, υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο) θεωρούσαν τους Αρμένιους «αιρετικούς» λόγω της απόρριψης της Συνόδου.
Οι πολιτικές και θρησκευτικές πιέσεις από την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο), ιδίως κατά την περίοδο του Αρμενικού Βασιλείου της Κιλικίας (11ος-14ος αιώνας), ενίσχυσαν αυτή τη διάσταση.
Από τον 20ό αιώνα, οι δύο Εκκλησίες συμμετέχουν σε θεολογικούς διαλόγους για να γεφυρώσουν τις διαφορές.
Σημαντικές συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων των Προ-Χαλκηδονίων Εκκλησιών (όπως η Αρμενική) και των Χαλκηδονίων Ορθοδόξων (υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο) έχουν διεξαχθεί, ιδίως μέσω του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (WCC).
Αυτοί οι διάλογοι κατέληξαν σε συμφωνίες ότι οι χριστολογικές διαφορές είναι περισσότερο θέμα διατύπωσης παρά ουσίας, ανοίγοντας τον δρόμο για καλύτερη κατανόηση.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄ έχει καλλιεργήσει στενές σχέσεις με την Αρμενική Εκκλησία.
Ο Καθολικός του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, Αράμ Α΄, έχει επίσης συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, συζητώντας κοινά ζητήματα, όπως η προστασία των χριστιανών στη Μέση Ανατολή.
Και οι δύο Εκκλησίες αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις, όπως η διατήρηση της χριστιανικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή, η υποστήριξη κοινοτήτων σε περιοχές συγκρούσεων (π.χ. Συρία, Λίβανος) και η αντιμετώπιση της εκκοσμίκευσης. Αυτό έχει οδηγήσει σε συνεργασία, π.χ. σε ανθρωπιστικά προγράμματα.
Η Αρμενική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, που αριθμεί δεκάδες χιλιάδες, λειτουργεί ως γέφυρα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγνωρίζει την παρουσία της Αρμενικής Εκκλησίας στην Τουρκία, όπου διατηρεί εκκλησίες, σχολεία και το Αρμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως (ιδρύθηκε το 1461), το οποίο, αν και διοικητικά αυτόνομο, συνδέεται πνευματικά με το Ετσμιατζίν.
Παρά τον διάλογο, η πλήρης εκκλησιαστική κοινωνία (π.χ. κοινή Θεία Λειτουργία) δεν έχει επιτευχθεί λόγω των χριστολογικών διαφορών και της διαφορετικής αποδοχής των Οικουμενικών Συνόδων (η Αρμενική Εκκλησία δέχεται μόνο τις τρεις πρώτες).
Ωστόσο, υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση βαπτίσματος και σεβασμός στις λειτουργικές παραδόσεις, με την Αρμενική Εκκλησία να διατηρεί τη μοναδική της λειτουργία και την Ορθόδοξη να ακολουθεί το βυζαντινό τυπικό.
Ποιες είναι οι Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες
Οι Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες, γνωστές και ως Μη Χαλκηδόνιες Εκκλησίες ή Οριεντάλ Ορθόδοξες Εκκλησίες, είναι μια οικογένεια χριστιανικών εκκλησιών που δεν αποδέχτηκαν τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.), η οποία όρισε ότι ο Ιησούς Χριστός έχει δύο φύσεις (θεία και ανθρώπινη) σε μία υπόσταση.
Αντίθετα, αυτές οι Εκκλησίες ακολουθούν τη μιαφυσίτικη χριστολογία, πιστεύοντας ότι ο Χριστός έχει μία ενοποιημένη φύση, θεία και ανθρώπινη μαζί.
Αποδέχονται μόνο τις τρεις πρώτες Οικουμενικές Συνόδους (Νίκαια 325, Κωνσταντινούπολη 381, Έφεσος 431).
Οι κύριες Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες
Αρμενική Αποστολική Εκκλησία
Ιστορία: Ιδρύθηκε τον 1ο αιώνα, με παράδοση που αποδίδεται στους Αποστόλους Βαρθολομαίο και Θαδδαίο. Το 301 μ.Χ., η Αρμενία έγινε το πρώτο κράτος που υιοθέτησε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία.
Ηγεσία: Διοικείται από δύο κύριες αρχές: τον Καθολικό Πάντων των Αρμενίων (έδρα στο Ετσμιατζίν, Αρμενία) και τον Καθολικό του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας (έδρα στην Αντιλιά, Λίβανος).
Παρουσία: Ισχυρή στην Αρμενία και τη διασπορά (π.χ. Λίβανος, Συρία, Ελλάδα, ΗΠΑ).
Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας
Ιστορία: Ιδρύθηκε από τον Ευαγγελιστή Μάρκο τον 1ο αιώνα στην Αίγυπτο. Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας (5ος αιώνας) διαμόρφωσε τη θεολογία της.
Ηγεσία: Διοικείται από τον Πάπα της Κοπτικής Εκκλησίας, με έδρα την Αλεξάνδρεια (σήμερα ο Πάπας Ταουάντρος Β΄).
Παρουσία: Κυρίως στην Αίγυπτο, με εκατομμύρια πιστούς, και διασπορά σε Ευρώπη, Αμερική και Αφρική.
Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας
Ιστορία: Με ρίζες στην Αντιόχεια, ιδρύθηκε από τους πρώτους χριστιανούς της περιοχής. Επηρεάστηκε από τον Σεβήρο Αντιοχείας (6ος αιώνας), υπέρμαχο του μιαφυσίτικου δόγματος.
Ηγεσία: Υπό τον Πατριάρχη της Αντιοχείας και Πάσης Ανατολής (σήμερα ο Πατριάρχης Ιγνάτιος Εφραίμ Β΄), με έδρα στη Δαμασκό, Συρία.
Παρουσία: Συρία, Λίβανος, Ιράκ, Τουρκία, Ινδία και διασπορά.
Ινδική Ορθόδοξη Εκκλησία (Μαλαμπάρ)
Ιστορία: Λέγεται ότι ιδρύθηκε από τον Απόστολο Θωμά τον 1ο αιώνα στην Ινδία. Συνδέθηκε ιστορικά με τη Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ηγεσία: Διοικείται από τον Καθολικό της Ανατολής, με έδρα στο Κοτταγιάμ, Κεράλα (Ινδία).
Παρουσία: Κυρίως στην Κεράλα, με κοινότητες στη διασπορά.
Εκκλησία της Ερυθραίας (Ορθόδοξη Τεουαχέντο)
Ιστορία: Συνδεόταν ιστορικά με την Κοπτική Εκκλησία, από την οποία έλαβε την αυτονομία της το 1994. Ρίζες της χρονολογούνται στον 4ο αιώνα, με τον Φρουμέντιο.
Ηγεσία: Διοικείται από Πατριάρχη, με έδρα στην Ασμάρα.
Παρουσία: Κυρίως στην Ερυθραία, με πιστούς στη διασπορά.
Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία Τεουαχέντο
Ιστορία: Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα, όταν ο Χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία του Βασιλείου του Αξούμ. Συνδεόταν με την Κοπτική Εκκλησία μέχρι την αυτοκεφαλία της το 1959.
Ηγεσία: Υπό τον Πατριάρχη της Αιθιοπίας, με έδρα στην Αντίς Αμπέμπα.
Παρουσία: Εκατομμύρια πιστοί στην Αιθιοπία, με κοινότητες στη διασπορά.
Κοινά Χαρακτηριστικά
Θεολογία: Ακολουθούν τη μιαφυσίτικη χριστολογία, βασισμένη στη διδασκαλία του Αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας.
Παράδοση: Διατηρούν αρχαίες λειτουργικές παραδόσεις, γλώσσες (π.χ. Αρμενικά, Κοπτικά, Γε’εζ) και πολιτιστική ταυτότητα.
Σχέσεις: Συνεργάζονται μέσω διαλόγων με άλλες Εκκλησίες (π.χ. Ορθόδοξη, Ρωμαιοκαθολική) και συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών.
Οι Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της χριστιανικής κληρονομιάς, ιδίως σε περιοχές με ιστορικές προκλήσεις, όπως διωγμούς και συγκρούσεις, ενώ συνδέουν την πίστη τους με την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα.
