Συμφωνία για το ελληνικό χρέος επετεύχθη στο Eurogroup του Λουξεμβούργου. Το ύψος της τελικής δόσης των δανείων για την χώρα μας αποφασίστηκε στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ αναφορικά με την επιμήκυνση της ωρίμασης των δανείων του EFSF, αυτή ορίστηκε στα δέκα χρόνια, με άλλα δέκα χρόνια να ορίζονται ως περίοδος χάριτος.
Αναλυτικά το περιεχόμενο της συμφωνίας:
Τη σημαντική ελάφρυνση του κόστους αποπληρωμής του ελληνικού χρέους, δημιουργώντας ένα εξίσου σημαντικό δημοσιονομικό περιθώριο στη χώρα, τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της εξόδου της χώρας από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, αποφάσισε το Eurogroup.
Τη λύση στην κρίσιμη εξίσωση για τo ύψος της τελευταίας δόσης και την επέκταση της ωρίμανσης των δανείων, έδωσαν οι τρεις υπουργοί οικονομικών Ελλάδας, Γερμανίας και Γαλλίας, Τσακαλώτος, Σολτς και Λεμέρ, σε τριμερή συνάντηση στο περιθώριο της συνεδρίασης.
To eurogroup χρειάστηκε να διακόψει τη συζήτηση για την Ελλάδα, να κλείσει πρώτα όλα τα υπόλοιπα θέματα της ατζέντας (περιλαμβανομένης της συζήτησης στο επίπεδο των 27 για το μέλλον της ΟΝΑ) να ακολουθήσουν τριμερείς επαφές και στη συνέχεια οι 19 να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τις πρώτες ώρες,
Βάσει της απόφασης, το ύψος της τελευταίας δόσης θα είναι 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,3 δισ. θα χρησιμοποιηθούν για την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ.
Η Ελλάδα μπορεί στη συνέχεια να επιλέξει ελεύθερα αν θα αποπληρώσει και τα υπόλοιπα δάνεια του ΔΝΤ με χρήση άλλων χρηματοδοτικών μέσων.
Συνολικά, η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα με ένα σημαντικό μαξιλάρι ρευστότητας περί τα 20 δισ. που θα καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου για 18 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος.
Σύμφωνα με την απόφαση, η Ελλάδα δεσμεύεται να υλοποιήσει τις νομοθετημένες μεταρρυθμίσεις της και να διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως το 2023 και 2,2% ως το 2059, αλλά και να ολοκληρώσει εμβληματικά έργα όπως το κτηματολόγιο και οι σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις.
Η Ελλάδα θα ελέγχεται ανά τρίμηνο μέχρι το 2023 με αποστολές των θεσμών στις οποίες θα μετέχει κανονικά και το ΔΝΤ.
Στη βάση αυτού του ελέγχου, η ευρωζώνη θα εκταμιεύει ετησίως περί το 1 δισ. ευρώ από κέρδη επί ελληνικών ομολόγων (ANFAS/SMPs) και παρομοίως ο ESM θα απεμπολεί ετησίως το step – up των επιτοκίων.
Τα χρήματα αυτά θα έρχονται στην Ελλάδα σε δύο ισόποσες δόσεις τον Ιούνιο και το Δεκέμβριο αρχής γενομένης από το Δεκέμβριο του 2018.
Η νομική βάση παραμένει η ενισχυμένη εποπτεία, του διπλού λεγόμενου πακέτου του ευρωπαϊκού εξαμήνου και οι αναφορές θα διαβιβάζονται στο eurogroup.
Eπιπλέον η Κομισιόν θα συνεχίσει να παρέχει στην Ελλάδα εμπειρογνωμοσύνη για την εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων.
Επιπλέον η ευρωζώνη αναδιαρθρώνει εμπροσθοβαρώς και στο διάστημα μέχρι την 20η Αυγούστου το δημόσιο χρέος με μια περαιτέρω παράταση της περιόδου χάριτος για τα δάνεια του EFSF 10 και μια επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης κατά 10 χρόνια.
Σε ό,τι αφορά τα μάκροπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης η ευρωζώνη δεσμεύεται να επανεξετάσει το ζήτημα το 2032, υπό την προϋπόθεση της τήρησης συνετής δημοσιονομικής πολιτικής κάνοντας μια αναφορά σε ένα πιθανό μηχανισμός σύνδεσης των πληρωμών με την ανάπτυξη στην περίπτωση ενός πολύ δυσμενέστερου απρόοπτου μακροοικονομικού σεναρίου.
Ο ρόλος του ΔΝΤ
Σε ότι αφορά τη συμμετοχή του ΔΝΤ, το Ταμείο καλωσορίζει την ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM και την περαιτέρω συγκεκριμενοποίηση των μέτρων για το χρέος, συμφωνεί ότι αυτό μπορεί να κάνει το χρέος της Ελλάδας βιώσιμο, όμως το χρηματοδοτικό σκέλος του προγράμματος του Ταμείου δεν θα ενεργοποιηθεί.
«Τέλος, συγχαίρουμε τις ελληνικές αρχές και τον ελληνικό λαό για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM.
»Επίσης επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ελλάδα στις προσπάθειες της για μεταρρύθμιση και επιστροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη», καταλήγει η απόφαση.
Το ΔΝΤ θα στείλει ξανά το κλιμάκιό του στην Ελλάδα την επόμενη εβδομάδα για να ολοκληρώση την σχετική έκθεση του άρθρου 4 για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, βάσει της οποία θα καταρτιστεί και η έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Αγκάθι ΕΛΣΤΑΤ και ΤΑΙΠΕΔ:
Τέλος οι 19 Υπουργοί εκφράζουν τη δυσφορία τους γαι το ότι «συνεχίζονται οι νομικές διαδικασίες κατά των εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ», όπως και εναντίον του πρώην προέδρου και άλλων στελεχών της ΕΛΣΤΑΤ σε ό,τι αφορά την αμφισβήτηση των στατιστικών στοιχείων.
«Το EG συνεχίζει να έχει πλήρη εμπιστοσύνη στα στοιχεία που επικύρωσε η Eurostat και κατατέθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ από το 2010 ότι είναι σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν σε όλα τα κράτη – μέλη», αναφέρει η απόφαση και καταλήγει πως «δίνει εντολη στους θεσμούς να συνεχίσουν να παρακολουθούν την εξέλιξη αυτών των υποθέσεων και τα αναφέρουν στο EG στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας».
Η ανακοίνωση του Eurogroup:
«Η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας με μια ισχυρότερη οικονομία που στηρίζεται στις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν» αναφέρει η δήλωση, επισημαίνοντας πως «είναι σημαντικό να συνεχιστούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αποτελούν τη βάση για μια βιώσιμη πορεία ανάπτυξης με υψηλότερη απασχόληση και δημιουργία θέσεων εργασίας».
Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup χαιρετίζει και την ολοκλήρωση της στρατηγικής ανάπτυξης της Ελλάδας, η οποία «στοχεύει στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής προοπτικής της Ελλάδας και στη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος».
Σε ό,τι αφορά τους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος για το μέλλον, το Eurogroup χαιρετίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και τη μετέπειτα ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της ΕΕ.
«Η ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι αυτό συνεπάγεται ένα πρωτογενές πλεόνασμα κατά μέσο όρο 2,2% του ΑΕΠ κατά την περίοδο από το 2023 έως το 2060» σημειώνει η ανακοίνωση.
Σε ό,τι αφορά την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους το Eurogroup υπενθυμίζει ότι «οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα πρέπει να παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι το χρέος μειώνεται σταθερά».
Ως μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους η δήλωση του Eurogroup παραθέτει:
-την κατάργηση από το 2018 του step-up επιτοκίου που σχετίζεται με τα δάνεια του δεύτερου ελληνικού προγράμματος.
-τη χρήση από τον ESM των κερδών των κεντρικών τραπεζών (SMPs, ANFAs) από τα ελληνικά ομόλογα του 2014 και τη σταδιακή επιστροφή τους στην Ελλάδα. Τα εν λόγω κεφάλαια θα μεταφέρονται στην Ελλάδα ισόποσα, σε εξαμηνιαία βάση (Δεκέμβριο και Ιούνιο), αρχής γενομένης από το 2018 μέχρι τον Ιούνιο του 2022 μέσω ξεχωριστού λογαριασμού του ESM και θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών ή για τη χρηματοδότηση άλλων συμφωνηθέντων επενδύσεων.
-την παράταση της περιόδου χάριτος για τα δάνεια του EFSF κατά 10 χρόνια και την επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης κατά 10 χρόνια.
Επίσης, σημειώνεται ότι «βάσει της ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, το Eurogroup θα επανεξετάσει στο τέλος της περιόδου χάριτος, το 2032 εάν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα χρέους», ενώ γίνεται αναφορά στη συμφωνία του Μαΐου του 2016 για ένα «μηχανισμό, ο οποίος θα ενεργοποιείται στην περίπτωση πολύ δυσμενέστερου απρόοπτου μακροοικονομικού σεναρίου».
Αυτός ο μηχανισμός, θα περιέχει μέτρα όπως την «περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους με ανώτατο όριο και παρατάσεις των πληρωμών τόκων του δανείου του EFSF», στο βαθμό που είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Σε ό,τι αφορά τη μεταμνημονιακή εποπτεία, το Eurogroup επισημαίνει ότι τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους «πρέπει να περιέχουν κίνητρα που θα διασφαλίζουν ισχυρή και συνεχή εφαρμογή από την Ελλάδα των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος».
Αναφέρεται επίσης στη σύνδεση συγκεκριμένων δεσμεύσεων πολιτικής με την επιστροφή των SMPS και ANFAs, καθώς και την κατάργηση του επιτοκίου step up, χαιρετίζοντας παράλληλα «την πρόθεση της Επιτροπής να ενεργοποιήσει τη διαδικασία ενισχυμένης εποπτείας τις επόμενες εβδομάδες και επίσης την υποστήριξη αυτής της προσέγγισης από τις ελληνικές αρχές».
Εξάλλου, στην ανακοίνωση του Eurogroup γίνεται αναφορά στις εν εξελίξει νομικές διαδικασίες κατά των εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ και κατά του πρώην προέδρου και άλλων στελεχών της ΕΛΣΤΑΤ, καλώντας τους θεσμούς να παρακολουθούν την πορεία τους στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής επιτήρησης.
Αναφορικά με την τελευταία δόση που θα λάβει η Ελλάδα, το Eurogroup σημειώνει:
«Με την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών, τα όργανα διοίκησης του ESM αναμένεται να εγκρίνουν την εκταμίευση της πέμπτης και της τελευταίας δόσης του προγράμματος του ESM ύψους 15 δισ. ευρώ. Από το συνολικό αυτό ποσό, 5,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε ξεχωριστό λογαριασμό και θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους, ενώ τα 9,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε ειδικό λογαριασμό για τη δημιουργία ταμειακού αποθέματος, που θα χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση του χρέους σε περίπτωση ανάγκης».
Η χρήση των εν λόγω κεφαλαίων θα γίνεται μετά από συμφωνία με τους θεσμούς, ενώ σημειώνεται ότι «συνολικά, η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα με ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα ύψους 24,1 δισ. ευρώ, το οποίο θα καλύψει τις δανειακές ανάγκες της κυβέρνησης για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος».
Τέλος, σχετικά με το ΔΝΤ, η δήλωση του Eurogroup αναφέρει ότι «η διοίκηση του ΔΝΤ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος ESM και για την περαιτέρω εξειδίκευση των μέτρων για το χρέος που δόθηκε σήμερα από τα κράτη μέλη».
Συνεχίζοντας, επισημαίνεται ότι παρόλο που «δεν είναι πλέον δυνατή η ενεργοποίηση» του δικού του προγράμματος, το ΔΝΤ επιβεβαίωσε «τη συνεχιζόμενη συμμετοχή του στην Ελλάδα στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας, παράλληλα με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα».