Παγκόσμια ανησυχία έχει προκαλέσει η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Η μετακίνηση της αμερικανικής Πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ δεν θα γίνει από τη μία ημέρα στην άλλη, πρόκειται για μια μετακόμιση που ίσως κρατήσει “χρόνια”, όπως τόνισε Αμερικανός αξιωματούχος, ωστόσο, ο μουσουλμανικός κόσμος βρίσκεται σε αναβρασμό.
Να σημειωθεί ότι το Ισραήλ έχει ανακηρύξει την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσά του από το 1949 και ελέγχει ολόκληρη την πόλη από το 1967, όταν νίκησε στον πόλεμο των έξι ημερών την Ιορδανία που κατείχε τον ανατολικό -αραβικό- τομέα της πόλης.
Δηλαδή, ολόκληρη η πόλη ελέγχεται από το Ισραήλ εδώ και 50 χρόνια (μισός αιώνας). Παρόλα αυτά, οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν τον ανατολικό τομέα της πόλης που έχασε η Ιορδανία στον πόλεμο πριν 50 χρόνια ως πρωτεύουσα ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Εάν η ανατολική Ιερουσαλήμ γίνει πρωτεύουσα των Παλαιστινίων τότε εκείνοι προφανώς δεν θα έχουν αντίρρηση η δυτική Ιερουσαλήμ να είναι πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Το Ισραήλ από την πλευρά του διεκδικεί ολόκληρη την πόλη -την ιστορική του πρωτεύουσα- δική του. Να σημειωθεί ότι δυτική όχθη, όπου εδρεύει η Παλαιστινιακή Αρχή, είναι τα εδάφη της Ιουδαίας. Δηλαδή, οι Παλαιστίνιοι Άραβες ζητούν να έχουν ως κράτος τους την Ιουδαία.
Στις 20.00 ώρα Ελλάδας αναμένεται ο Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, μία εξέλιξη που αποτελεί «casus bellli» για τους ηγέτες των Παλαιστινίων. Από την πλευρά της, η μετριοπαθής παλαιστινιακή οργάνωση Φατάχ ετοιμάζεται για διαδηλώσεις.
Διάγγελμα Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης
Η απόφαση του Τραμπ που αναμένεται να γνωστοποιήσει με ένα εξ ορισμού ιστορικό διάγγελμά του στις 20.00 ώρα Ελλάδος από τον Λευκό Οίκο, ενδέχεται να σημάνει τον τερματισμό της προσπάθειας του γαμπρού και συμβούλου του Τζάρεντ Κούσνερ για την επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας, που του είχε αναθέσει ο ίδιος.
Η Ιερουσαλήμ είναι μια πόλη-σύμβολο των αιώνιων εντάσεων στη Μέση Ανατολή: Είναι μία πόλη ιερή για τους Μουσουλμάνους, για τους Εβραίους αλλά και για τους Χριστιανούς.
Ο αραβικός κόσμος είναι σε αναβρασμό με τους ηγέτες να κάνουν εκκλήσεις προκειμένου να αποτραπεί η κίνηση που απειλεί να αποσταθεροποιήσει την Μέση Ανατολή.
Πρώτα ο Τραμπ θα πρέπει να δώσει εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αρχίσει προετοιμασίες για τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ.
Δεν θα ορίσει χρονοδιάγραμμα γιατί η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα καθώς θα χρειαστεί να βρεθεί η κατάλληλη τοποθεσία και χρηματοδότηση για το έργο αλλά και να ανεγερθούν οι εγκαταστάσεις.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς και ο Αμερικανός πρεσβευτής στο Ισραήλ Ντέιβιντ Φρίντμαν πίεζαν υπέρ της απόφασης ενώ ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον και ο υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις εναντιώνονταν στην αναγνώριση της Ιερουσαλήμ σε αυτή τη φάση και τη μεταφορά της πρεσβείας.
Ωστόσο, από την αμερικανική προεδρία τονίζουν ότι «ο πρόεδρος εφαρμόζει μια κεντρική δέσμευση της προεκλογικής του εκστρατείας» και μιλούν για τη αναγνώριση μιας πραγματικότητας που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό.
Πράγματι, όπως αναφέραμε παραπάνω, η Ιερουσαλήμ είναι ολόκληρη ισραηλινή εδώ και 50 χρόνια.
Η καθυστέρηση της αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ τις τελευταίες δύο δεκαετίες «δεν συνέβαλε σε τίποτε» ως προς τις προσπάθειες «να καταλήξουμε σε μια συμφωνία ειρήνης», υποστηρίζουν ακόμη αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου.
Αναφερόμενος σε μια ενδεχόμενη επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας, που έχει διακοπεί από το 2014, Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε πως ο Ντόναλντ Τραμπ είναι έτοιμος να ταχθεί υπέρ της «λύσης δύο κρατών» αν οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι συμφωνούν σε αυτό.
Ο Τραμπ θα υπογράψει ξανά τη ρήτρα αναστολής της ισχύος ενός νόμου του 1995 που προέβλεπε τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ από το Τελ Αβίβ, όπως είχε κάνει τον Ιούνιο και όπως έπρατταν όλοι οι προκάτοχοί του τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
To Ισραήλ περιμένει με ανυπομονησία την ανακοίνωση σε αντίθεση με τους Παλαιστίνιους
Από την πλευρά του, ο βασιλιάς Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας προειδοποίησε κι αυτός την Ουάσινγκτον ότι μια τέτοια απόφαση υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει «την οργή των μουσουλμάνων» και τη χαρακτήρισε «επικίνδυνο βήμα».
Την ίδια ώρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έρχεται την Πέμπτη στη χώρα μας, επισήμανε ότι η Ιερουσαλήμ είναι «μία κόκκινη γραμμή για τους Μουσουλμάνους».
«Κύριε Τραμπ, η Ιερουσαλήμ είναι μια κόκκινη γραμμή για τους μουσουλμάνους», προειδοποίησε ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος ασκεί την προεδρία του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.
«Θα διεξαγάγουμε αυτή τη μάχη μέχρι το τέλος με αποφασιστικότητα. Και αυτό μπορεί να φθάσει έως τη ρήξη των διπλωματικών σχέσεών μας με το Ισραήλ», πρόσθεσε, σε ομιλία του ενώπιον της κοινοβουλευτικής ομάδας του ισλαμιστικού κυβερνώντος κόμματος AKP.
«Ως ασκούντες την προεδρία του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης θα παρακολουθήσουμε το θέμα αυτό μέχρι τέλους. Αν ληφθεί μια τέτοια απόφαση, θα συγκαλέσουμε εντός 5 ή 10 ημερών μια σύνοδο κορυφής των ηγετών του οργανισμού στην Κωνσταντινούπολη. Θα θέσουμε σε κίνηση όλο τον μουσουλμανικό κόσμο σε αυτή τη σύνοδο κορυφής», είπε ακόμη, προαναγγέλλοντας εμμέσως τζιχάντ.
Η Ιορδανία, θεματοφύλακας των μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, προειδοποίησε εναντίον μιας απόφασης που θα είχε «πολύ σοβαρές συνέπειες» και των κινδύνων «κλιμάκωσης» της έντασης.
Ιστορία της Ιερουσαλήμ
Η Ιερουσαλήμ είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις της παγκόσμιας ιστορίας.
Την ίδρυσαν οι Μινωίτες Κρήτες το 2000 π.Χ. με το όνομα Σαλήμ (Σόλυμα).
Το 1400 π.Χ. ήταν υποτελής στον Φαραώ της Αιγύπτου.
Το 1000 π.Χ. ο Δαβίδ την έκανε πρωτεύουσα του Ισραηλιτικού έθνους κι αργότερα ο Σολομώντας έχτισε εκεί τον περίφημο ναό του για τη λατρεία του Θεού των Εβραίων, καθιστώντας την και θρησκευτικό κέντρο.
Όταν ο Σολομώντας πέθανε και το κράτος του Ισραήλ χωρίστηκε στα δύο, η Ιερουσαλήμ ήταν πρωτεύουσα του βασιλείου του Ιούδα.
Η πόλη πέρασε στα χέρια των Βαβυλωνίων το 586 π.Χ. οπότε και καταστράφηκε μαζί με τον ναό του Σολομώντα.
Στη συνέχεια πέρασε στην κατοχή των Περσών, των Ελλήνων, των Σελευκιδών, των Πτολεμαίων και των Ρωμαίων γνωρίζοντας και άλλες καταστροφές, αλλά πάντοτε αναστηλωνόταν.
Στα χρόνια μάλιστα του Αντιόχου Δ΄ του Επιφανούς (175 -164 π.Χ.), η πόλη έλαβε προσωρινά την ονομασία Αντιόχεια.
Η πιο μεγάλη καταστροφή έγινε το 70 μ.Χ. από τους Ρωμαίους με αφορμή την επανάσταση των Εβραίων.
Η πόλη ξαναχτίστηκε το 134 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αδριανό ως νέα πόλη με το όνομα Αιλία Καπιτωλίνα.
Στην καταστροφή του 70 μ.Χ. καταστράφηκε και ο δεύτερος ναός της Ιερουσαλήμ, ο οποίος είχε οικοδομηθεί πάνω στα ερείπια του πρώτου το 516 π.Χ.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος της απόδωσε το παλιό της όνομα, έχτισε με τη μητέρα του την Αγία Ελένη το ναό της Ανάστασης στο λόφο του Γολγοθά και τη στόλισε με πολλά μνημεία.
Το 637 μ.Χ. κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ οι Άραβες οι οποίοι την έλεγαν Κουντούς Σερίφ, που σημαίνει ιερή πόλη.
Οι Άραβες έχτισαν το 691 μ.Χ. πάνω στα ερείπια του δευτέρου ναού της Ιερουσαλήμ ένα περίλαμπρο τζαμί, το Τέμενος του Ομάρ.
Το 1099 την πήραν οι Σταυροφόροι, οι οποίοι την έκαναν έδρα βασιλείου.
Το 1187 την ανακατέλαβαν οι Άραβες.
Το 1517 την πήραν οι Τούρκοι και το 1917 οι Βρετανοί, οι οποίοι αποχώρησαν από εκεί όταν άρχισε να γίνεται αντικείμενο σφοδρής διαμάχης μεταξύ των Αράβων και των Εβραίων.
Τελικά, το 1947 ένα τμήμα της έγινε εβραϊκό και το άλλο αραβικό.
Το καθεστώς της πόλης είναι αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα σε Ισραήλ και Παλαιστίνη.
Το Ισραήλ την έχει ανακηρύξει πρωτεύουσά του από το 1949, και παράλληλα αποτελεί την μεγαλύτερη πόλη του Ισραήλ, αλλά το ανατολικό τμήμα της πόλης θεωρείται από την διεθνή κοινότητα ως κατεχόμενο τμήμα της Παλαιστίνης, μετά τον πόλεμο των έξι ημερών, το 1967, όταν οι Ισραηλινές δυνάμεις το κατέλαβαν από την Ιορδανία.
Στην Ιερουσαλήμ βρίσκονται η Κνεσέτ (το κοινοβούλιο του Ισραήλ), η προεδρική και η πρωθυπουργική κατοικία και το Ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ.