Ο Αντόνιο Γκουτέρες, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και πρώην επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ορκίστηκε τη Δευτέρα ένατος γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
Στην πρώτη του ομιλία ως γγ, δεσμεύτηκε να διαμεσολαβήσει για την διευθέτηση ένοπλων συγκρούσεων και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στον διεθνή οργανισμό, που εγκαθιδρύθηκε πριν από 71 χρόνια, προκειμένου η λειτουργία του να γίνει πιο αποτελεσματική.
Ο 67χρονος Αντόνιο Μανουέλ ντε Ολιβέιρα Γκουτέρες, θα αντικαταστήσει και επισήμως τον 72χρονο Μπαν Κι Μουν την 1η Ιανουαρίου 2017.
Ο Νοτιοκορεάτης θα εγκαταλείψει το αξίωμα έπειτα από δύο πενταετείς θητείες.
Ο άνθρωπος που τον διαδέχεται υπήρξε πρωθυπουργός της Πορτογαλίας από το 1995 ως το 2002 και Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες από το 2005 ως το 2015.
«Από τις οξείες κρίσεις στη Συρία, στην Υεμένη, στο Νότιο Σουδάν κι αλλού, ως τις μακρόχρονες διενέξεις, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, χρειαζόμαστε μεσολάβηση, διαιτησία καθώς και δημιουργική διπλωματία», τόνισε ο Γκουτέρες.
«Στο πλαίσιο της προσπάθειάς μου να προσφέρω καλές υπηρεσίες είμαι έτοιμος να εμπλακώ προσωπικά στη διευθέτηση συγκρούσεων όπου αυτό μπορεί να έχει παραπάνω αξία», συνέχισε ο επόμενος γγ του ΟΗΕ μιλώντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού.
«Είναι καιρός ο ΟΗΕ να παραδεχθεί τις ανεπάρκειές του και να μεταρρυθμίσει τον εαυτό του κατά τρόπο ώστε να λειτουργεί» αποτελεσματικότερα, επισήμανε αναφερόμενος κυρίως σε τρεις τομείς: τις αποστολές για την τήρηση της ειρήνης, τη βοήθεια που προσφέρει για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση της καθημερινής λειτουργίας του.
Κούρσα διαδοχής
Ο Γκουτέρες επικράτησε σε μια κούρσα στην οποία υπήρχαν άλλες 12 υποψηφιότητες, επτά από τις οποίες ήταν γυναίκες, παρά το ότι πολλοί καλούσαν να αναδειχθεί στον θώκο μια γυναίκα για πρώτη φορά.
Ο Πορτογάλος είπε πως θέλει μέσα στην πενταετή θητεία του να επιτευχθεί μεγαλύτερη ισότητα των φύλων στα ηγετικά κλιμάκια των Ηνωμένων Εθνών.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Γκουτέρες αναμένεται πολύ σύντομα να ονομάσει την υπουργό Περιβάλλοντος της Νιγηρίας, Αμίνα Μοχάμεντ, αναπληρώτρια γενική γραμματέα. Επίσης σχεδιάζει να ονομάσει μια γυναίκα προσωπάρχη του πριν εκπνεύσει η χρονιά, κατά τους ίδιους διπλωμάτες.
Πριν αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του Περιβάλλοντος στην κυβέρνηση του Μουχαμαντού Μπουχάρι πριν από έναν χρόνο, η Μοχάμεντ ήταν ειδική σύμβουλος του Μπαν για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό μετά το 2015, επιτελώντας έναν ρόλο ο οποίος ολοκληρώθηκε πέρυσι, με την υιοθέτηση από τη ΓΣ του ΟΗΕ των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη την επόμενη δεκαπενταετία.
Οι εννέα γγ του ΟΗΕ
- Τρίγκβε Λι (Νορβηγία, 1946 – 1953).
- Νταγκ Χάμερσκελντ (Σουηδία, 1953 – 1961).
- Ου Θαντ (Βιρμανία, 1961 – 1971).
- Κουρτ Βαλντχάιμ (Αυστρία, 1972 – 1981).
- Χαβιέ Πέρες ντε Κουέγιαρ (Περού, 1982 – 1991).
- Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι (Αίγυπτος, 1992 – 1996).
- Κόφι Ανάν (Γκάνα, 1997 – 2006).
- Μπαν Κι Μουν (Νότια Κορέα, 2007 – 2016).
- Αντόνιο Γκουτέρες (Πορτογαλία, 2017 – ).